Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й к ар гу әож кбж
жүктеу/скачать 3.59 Mb. Pdf көрінісі
|
| ІІІ БӨЛІМ. Қазақ әдебиеттану ғылымының қалыптасу жолдары
берлік шыңына» (1963) секілді сын- мақалалар жинақтарының шы ғуы оған нақты дәлел. Бұларға С. Қи- рабаевтың «Өрлеу жолында» (1960), Р. Бердібаевтың «Әдебиет және өмір» (1964), Қ. Нұрмахановтың «Дәстүрлі достық» (1962), М. Базарбаевтың «Әдебиет және дәуір» (1966), Б. Са- хариевтің «Уақыт тынысы» (1965), Х. Әдібаевтың «Уақыт және сурет- кер» (1967) сияқты кітаптарының үзеңгі қағыстыра жарық көруін сын- ның ұлттық әдебиеттанудағы жеке сала ретіндегі тұлғасын толық таны- та бастауы еді. Егер осы айтылғандарға тек 1960 жылдарда ғана бұрын назардан тыс қалып келе жатқан басқа да тың мәселелерге қол созғанын байқататын еңбектерді атасақ, қазақ әдебиеттану ғылымы өзінің қалыптасу дәуірін біршама жақсы аяқтап келе жат- қа нын көреміз. С. Талжановтың «Көр кем аударма туралы» (1966) моногра фия сы аударма теориясының тексеріле басталғанын дәлелдесе, ұлтаралық әдеби байланыстар мен қарым-қа тынастар мәселесі С. Сейітов, Ш. Сәт баева, К. Кереева-Қанафиева, Е. Ғабдіровтердің зерттеулері мен мақалаларында кеңінен сөз бола ба- стады. Сол сияқты қазақ әдебиетін оқытудың әдістемелік жолдарын тек- серген Ә. Қоңыратбаевтың, балалар әдебиетінің тарихын қарастырған Ш. Ахметовтің еңбектерінің тың жол салған жаңашылдығын, Ү. Сүбіхан- бердинаның библиогра фиялық көр- сет кіштерінің тарихи құндылығын айтпай кетуге болмайды. Сонымен қатар, көп томдықта Ғ. Әбетов, Ә. На- рымбетов, Т. Кәкішевтер жасаған «Әде би өмір шежіресінен» қазақ биб- лиог рафиясының да біршама жүйе- леніп қалғанын көреміз. Қорыта келгенде, қазақ әдебиет- тану ғылымы ізденістері мен іркі- лістері, жетістігі мен кемшілігі қа- тар түсіп отырған, маркстік-лениндік әдіснама қағидалары мен кеңестік идеология қыспағында бола отыр- са да ұлттық әдебиеттің тарихын, теориясын, фольклорын зерттеуде, әдеби көркем сынын қалыптасты- руда осындай табыстарға дейін қол жеткізе алған қалыптасу дәуірін аяқтады. Әдебиет туралы ұлттық ғы- лым ретіндегі қалыптасу кезеңі үшін айтарлықтай жеңіс саналатын осы ізденістері арқылы келешек даму жо- лында мәнді арналарға бастайтын мәселелерді шама-шарқынша шешіп алды. Қорыта келгенде, қазақ әдебиет- тану ғылымы iзденiстерi мен iркi- лiстерi, жетiстiгi мен кемшiлiгi қа - тар түсiп отырған, маркстiк-лениндiк әдiснама қағидалары мен кеңестiк идеология қыспағында бола отыр- са да ұлттық әдебиеттiң тарихын, теориясын, фольклорын зерттеуде, әде би көркем сынын қалыптасты- руда осындай табыстарға дейiн қол Ре по зи то ри й К ар ГУ |