Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й к ар гу әож кбж



Pdf көрінісі
бет126/441
Дата16.05.2023
өлшемі3.59 Mb.
#473784
түріОқулық
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   441
Okulik XX kazak adebiet

ІІ БӨЛІМ. Қазақ әдебиеттану ғылымының туу дәуірі 1900-1904 жж.)
ше көңіл аударудың болуы еді. Қа-
зақстан сияқты ұлт аймақтарын бы-
лай қойғанда «академиялық мектеп» 
атанып, әдебиет тарихын зерттеу са-
ласында дәстүрлі жолы бар орыс әде-
биеттану ғылымының өзі 1920 жыл -
дан бастап орыс классиктерін әде-
биеттің таптығы принципіне сай 
жаңаша зерттеуді қолға алды. Ғалым 
С. П. Машинский бұл туралы: «Ле-
нинская концепция классического на-
следия легла в основу художествен-
ной политики Советской власти. Воо-
руженное марксистко-ленинской ме- 
тодологией, советское литературо-
ведение обнаружило принципально 
новый подход к исследованию ху-
дожественного творчества и стало 
важной областью идеоло-гической 
жизни. Одним из важнейщих орудий 
духовного воспитания людей стало 
художественное наследие класси-
ков», – деп жазады [39, 11].
Әдебиеттану ғылымының ал-
дында бұл бағытта бірнеше күрделі 
міндеттер тұрды. Ол біріншіден, 
клас сикалық мұраны жинап, тексто-
логиялық салыстыру жасай оты-
рып басып шығару, халық игілігіне 
ұсыну болса, екіншіден, осы ақын-
жазушылардың шығармашылық жо-
лы мен шығармаларын, эстети калық 
көзқарастарын әр түрлі аспектіде 
қарай отырып ғылыми терең зерт-
теу жүргізу керек болды. Маркстік-
лениндік ілім өз әдіснамасын жан-
жақты насихаттап баққанымен, 
әде би-тарихи бағыттағы ғылыми-
зерттеушілік ой-пікір оны бірден 
қа былдай қойған жоқ. Басқаша ба-
ғыт, жаңа әдіс-тәсіл іздеп, «пролет-
культшылдарды» былай қойғанның 
өзінде «формальды әдіс», «тұрпайы 
социологизм», «бірыңғай ағым те-
ориясы» секілді концепцияларды 
ту ғызды. Сол себептен де «поступа-
тельное развитие марксистко-ле-
нинского литературоведения шло 
в острой идеологической борьбе с 
раз личными ошибочными концеп-
циями» болды да, төңкеріске дейінгі 
ғылыми-зерттеушілік ой-пікір өзінің 
келе жатқан жолынан шатасып, 
азды-көпті тәжірибесінен айырылып 
қалды.
Мысалы үшін орыс әдебиеттану 
ғылымының төңкерістен кейінгі клас-
сикалық мұраны зерттеудегі жолына 
көз салалық. Әдебиетті географиялық 
және тарихи ортасына, биографиялық 
фактілерге бағындырып зерттейтін – 
мәдени-тарихи, орыс әдебиетін бас-
қа халықтар әдебиетімен салыстыра 
тексеруді басшылыққа алған – салыс-
тырмалы тарихи, әдеби мұра мен та-
рихи ескерткіштерді текстологиялық 
жақтан зерттеген – филологиялық, 
белгілі бір ақын-жазушының шығар-
маларының образдық жүйесіне пси-
хологиялық талдау жасай отырып 
тексеретін психологиялық сияқты 
мектептері болған орыс әдебиеттану 
ғылымының өзі классикалық мұраны 
зерттеуде елеулі қателіктер жіберді. 
Ре
по
зи
то
ри
й К
ар
ГУ


143


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   441




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет