Хх ғасырдың 30 -40 жыларында Сыр өңірінде мамандардың даярлануы
жүктеу/скачать 410.04 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Диссертацияда баяндалған нәтижелерді алудағы автордың жеке үлесі.
- 3. Диссертацияѓа ќойылатын (Ѓылыми дєрежелер беру Ережелерініњ 9, 10 тармаѓында жєне ѓылыми ќызметкерлердіњ тиісті мамандыќтарыныњ тµлќ±жаттарында) талап дењгейіндегі ѓылыми нєтижелері .
- 4. Ізденушініњ диссертацияда т±жырымдалѓан єр бір нєтижесініњ т±жырымдары мен ќорытындыларыныњ негізделу жєне шынайылыќ дєрежесі.
- 5. Ізденушініњ диссертацияда т±жырымдалѓан єр бір нєтижесініњ (ќаѓидасыныњ), т±жырымдары мен ќортындыларыныњ жањалыќ дєрежесі. 1-нєтиже
- 3-нєтиже
- 6. Алынған нәтижелердің ішкі бірлігін бағалау.
- 8. Зерттеу жұмысының жарияланымда расталуы.
- 9. Диссертация мазмұнының мамандық төлқұжатына сәйкестігі.
- 10. Диссертация бойынша көрсетілген ұсыныстар мен ескертпелер.
- 11. Диссертациялық жұмыстың ҚР БжҒМ білім және ғылым саласындағы қадағалау және аттестациялау комитетінің «Ғылыми дәрежелер беру Ережелері» 2 - бөлімінде көрсетілген талаптарға сәйкестігі.
ҚОРЫТЫНДЫСЫ
ХХ ғасыдың 20 – 40 жылдары еліміздің тарихындағы аса күрделі кезеңдердің бірі болып табылады. Мұның басты себебі кеңестік әкімшіл -әміршіл жүйе тұсында аталмыш кезеңге қатысты ақиқатты және шындықты қаз - қалпында ашық айтуға ешбір мүмкіндік болмады. Ал бұл өз кезегінде ХХ ғасырдың алғашқы он жылдықтарындағы мәдени – саяси процестерді біржақты марапаттайтын және осы кезеңнің кемшіліктері мен қателіктерін жасыратын, яғни тарихи объективті шындық принциптеріне мүлде қайшы келетін ғылыми зерттеулердің көптеп өмірге келуіне жол ашты. Тәуелсіздіктің арқасында құпия мұрағат қорларының ашылуы және олардың зерттеушілер игілігіне айналуы, тарихи ойлау еркіндігі ХХ ғасырдың 20 – 40 жылдарындағы әлеуметтік – саяси процестерге байланысты тарихи таным мен тарихи білімді байыта түсті. Дегенмен, еліміздің тарихындағы ХХ ғасырдың аумалы - төкпелі 20 – 40 жылдары туралы соңғы кезде жарық көрген жаңа зерттеулерге қарамастан, әлі де тарихшылар назарын өзіне аударып отыр. Тарихи зерттеулерге ғылыми тұрғыдан баға беру, оны халықтың, ұлттың өміріне, дәстүрі мен дүниетанымдық көзқарасына қатынасы тұрғысынан көрсете білу – соңғы кезде тарих ғылымдарына қойылған басты талаптардың бірі. Осы тұрғыдан алғанда кеңес өкіметінің 20 – 40 жылдардағы Қазақстанда зиялыларға қатысты жүргізілген тоталитарлық саясаты халыққа жасалған қиянат, дүниені өзгертудің зорлыққа негізделген концепциясының жарқын бір көрінісі іспетті. Әйтседе 20 – 40 жылдары қазақ қоғамының мәдени дамуына өзгерістер әкелді. Білім берудің, мәдени – көпшілік жұмыстарды ұйымдастырудың, әдебиет пен өнерді басқарудың, зиялылар қауымын даярлаудың жаңа жүйесін орнату сияқты мәдени шаралар тарихына тереңірек үңілсек, олрадың қалай, қандай жолдармен жүзеге асқаны, қазақ халқы үшін тарихи қажеттілігі және нәтижелері туралы жаңа зерттеулер ұлттық тарихты жаңғырту міндеттерінен туындайды. Осылайша, «Оңтүстік Қазақстан өңірінің мәдени дамуы: тарихи тәжірибе мен тағылым (1917-1941 ж.ж.)» тақырыпты диссертациялық жұмыстың ғылыми өзектілігі күмәнсіз деп есептейміз.
Автор диссертациялық жұмысында баяндалған нәтижелерді алуда нақты мынадай үлес қосқан: - ХХ ғасырдың 20 – 40 жылдарындағы саяси жүйенің мәдениет құрылысындағы жүргізген реформалары өлке халқының рухани өміріне тигізген кері әсерін айқындады. - Өңірдегі сауатсыздықты жою мәселесінің нәтижелері мен кедергілері, кеңестік білім беру ісінің дамуын зерделеуде мұрағат деректерін пайдалана отырып тарихи зерттеуді жан - жақты жүргізген. - Мәселені жаңа методологиялық тұрғыда пайымдап, тақырыпты кешенді түрде зерттеп, теориялық мәселелерді талдаған. - Кеңестік билік жылдарында міндетті ұстануға тиісті социалистік реализм принципіне қарамастан оңтүстік өңір ақын – жазушыларының қазақ ұлтының зердесінде тереңінен орын алатын шығармалар туындатқанын дәйектеген. 3. Диссертацияѓа ќойылатын (Ѓылыми дєрежелер беру Ережелерініњ 9, 10 тармаѓында жєне ѓылыми ќызметкерлердіњ тиісті мамандыќтарыныњ тµлќ±жаттарында) талап дењгейіндегі ѓылыми нєтижелері . – Оңтүстік өнірінің мәдени даму ерекшеліктері мұрағат құжаттары негізінде айќындалѓан. – Оңтүстік өңіріндегі сауатсыздықты жою науқанының жетістіктері мен кемшіліктері, барысы, сипаты ашылған. – Оңтүстік өңіріндегі көркем мәдениет пен мәдени – ағарту жұмыстарының негізгі бағыттары аныќталѓан. – кеңес өкіметінің әдебиет пен көркем мәдениеті саласында жүргізген шаралары тарихи дерек негізінде зерделенген. – Оңтүстік өңірдегі қазақ зиялыларының өсуі және оларға қарсы бағытталған қуғын – сүргін саясатының мәнін ашып көрсетілген. 4. Ізденушініњ диссертацияда т±жырымдалѓан єр бір нєтижесініњ т±жырымдары мен ќорытындыларыныњ негізделу жєне шынайылыќ дєрежесі. Зерттеу ж±мысыныњ деректік негізін м±раѓат ќ±жатары, єр уаќытта жарыќ кµрген ењбектер, зерттеулер мен єдебиеттер, жарияланѓан материалдар жинаќтары, мерзімдік басылымдар ќ±райды. Диссертант аталѓан деректерді жан – жаќты талдап, басќа да сол сияќты мєліметтермен салыстыра отырып пайдаланѓан. Б±л дегеніміз, зерттеу ж±мысыныњ нєтижелерініњ жоѓары дењгейде негізделгенін кµрсетеді. Нєтиженіњ негізделуі мен дєйектелуін былайша кµрсетуге болады: 1-нєтиже. Диссертант Оңтүстік өнірінің мәдени даму ерекшеліктерін Ќазаќстан Республикасыныњ Орталыќ Мемлекеттік м±раѓатыныњ, ¤збекстан Республикасыныњ Орталыќ Мемлекеттік м±раѓаттыныњ ќ±жаттарын жєне кµптеген ѓылыми – зерттеу ењбектерініњ мєліметтерін ѓылыми айналымѓа енгізе отырып дєйекті т‰рде ашып берген. 2-нєтиже. Мұрағат құжаттары, 1920, 1926, 1939 жылдардағы халық санақтары және статистикалық мәліметтер негізінде Оңтүстік өңіріндегі сауатсыздықты жою науқанының жетістіктері мен кемшіліктері, барысы, сипаты дәйектелген. 3-нєтиже. Оңтүстік өңіріндегі көркем мәдениет пен мәдени – ағарту жұмыстарының негізгі бағыттары Ќазаќстан Республикасыныњ Орталыќ Мемлекеттік м±раѓатыныњ атап айтќанда № 81-ќор “Қаз АССР Халық Ағарту Комиссариатының”, № 766-ќор “Сауатсыздықты жою қоғамының өлкелік кеңесі”, № 1692-ќор “ҚазССР Халық Ағарту министрлігі”, № 755-ќор “Орта Азиядағы ҚазССР өкілдігі” ќорларындаѓы материалдардыњ және тақырып аясында жазылған тарихи ењбектердіњ негізінде ѓылыми т‰рде зерделенген. 4-нєтиже. ЌР ОММ жєне ¤зР ОММ ќ±жаттары жєне мерзімді баспасµз “Еңбекші қазақ”, “Лениншіл жас”, “Советская степь”. “Социалды Қазақстан”, “Қазақстан большевигі”, “Ауыл тілі”, “Ақ жол”, “Оңтүстік Қазақстан” сияқты” мєліметтеріне с‰йене отырып, жан-жаќты баяндалѓан. 5-нєтиже. Зерттеуші тыњ ѓылыми деректер негізінде әкімшіл - әміршіл жүйе тұсындағы қазақ зиялыларына қарсы бағытталған шараларының зардаптарын ашып кµрсеткен. Б±л ѓылыми нєтиже м±раѓат ќорларыныњ ќ±жаттары мен тарихи еңбектерге негізделген. 5. Ізденушініњ диссертацияда т±жырымдалѓан єр бір нєтижесініњ (ќаѓидасыныњ), т±жырымдары мен ќортындыларыныњ жањалыќ дєрежесі. 1-нєтиже жања болып табылады. Себебі, 1917-1941 жылдардағы Оңтүстік өнірінің мәдени даму ерекшеліктері алғаш рет зерттеу объектісі ретінде қарастырылған. 2 - нєтиже ішінара жања болып табылады. Оңтүстік өңіріндегі сауатсыздықты жою науқанының жетістіктері мен кемшіліктері, барысы, сипаты мұрағат құжаттары мен баспасөз материалдары негізінде талданған. 3-нєтиже де жања болып табылады. Оңтүстік өңіріндегі көркем мәдениет пен мәдени – ағарту жұмыстарының негізгі бағыттары 4-нєтиже жања болып табылады. Кеңес өкіметінің әдебиет пен көркем мәдениеті саласында жүргізген шаралары тұңғыш рет тың деректер негізінде сипатталып, тұжырымдар қорытылған. 5-нєтиже ішінара жања болып табылады. Оңтүстік өңірдегі қазақ зиялыларына қарсы бағытталған қуғын – сүргін саясатының мәні, салдары жаңа тарихи көзқарас тұрғысынан баға беріліп, ашып көрсетілген. 6. Алынған нәтижелердің ішкі бірлігін бағалау. Зерттеу барысында алынған нәтижелер логикалық жүйеге келтіріліп, өзара үйлесім тапқан. 7. Диссертацияның теориялық және практикалық құндылығы. Аталған жұмысты жоғары, орта оқу орындарының студенттері үшін оқу құралдарын құрастыру ісінде пайдалануға, сонымен қатар Отан тарихының қазіргі заман кезеңі бойынша оқытылатын дәріс сабақтарында қолдануға және мәдениет саласы мәселесі бойынша арнайы курс дайындауға болады. 8. Зерттеу жұмысының жарияланымда расталуы. Зерттеу жұмысымыздың негізгі мәселелері бойынша тұжырымдалған ой – пікірлер әр түрлі ғылыми - әдістемелік, қоғамдық – саяси басылымдарда жарияланды. 1. Қазақстанның Оңтүстік өңіріндегі мектеп ісі // «Суверенный Казахстан в гуманитарном измерении: культура, политика, экономика»: халықаралық ғылыми – теориялық конференциясының материалдары, 25-26 мамыр 2001 жыл. – Алматы, 2001. – 2 – бөлім. – 17-20 бб. 2. Оңтүстік Қазақстан өңіріндегі сауаттылық үшін күрес // «Қазақстан Республикасы: тәуелсіздігіміздің 10 жылдығы» атты халықаралық ғылыми – теориялық конференция материалдары, 11-12 мамыр 2001 жыл. - Қызылорда, 2001. – 256-260 бб. 3. Мұстафа Шоқайдың ұлттық мәдениетті орыстандыруға қарсы пікірлері // «Мұстафа Шоқай еңбектеріндегі тәуелсіздік идеясы» атты республикалық ғылыми – теориялық конференция материалдары, маусым 2001 жыл. – Қызылорда, 2001. – 122-125 бб. 4. ХХ ғасырдың 20 – жылдары Оңтүстік Қазақстандағы жүргізілген мәдени – көпшілік жұмыстар (1919 - 1924) // ҚазҰУ Хабаршысы. Тарих сериясы. – 2003. - №2 (29). 94-96 бб. 5. Оңтүстік Қазақстандағы ұлттық интеллигенцияның қалыптасу тарихынан // ҚазҰУ Хабаршысы. Тарих сериясы. – 2003. - № 3 (30). 126 - 128 бб. 6. Оңтүстік Қазақстандағы дәрігер мамандарын даярлау мәселесі (1920 – 1930 ж.ж.) // ҚазҰУ Хабаршысы. Тарих сериясы. – 2003. - № 4 (31). 157 - 159 бб. 7. Оңтүстік Қазақстанда мәдени – ағарту жүйесінің қалыптасуы (ХХ ғасырдың 20-30 жылдары) // «Отан тарихы: ізденістер, мәселелер,болашағы» атты Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің 10 – жылдық мерейтойына арналған Халықаралық ғылыми – теориялық конференция материалдары, 2006 жыл. – Астана, 2006. – 255-257 бб. 8. Оңтүстік өңірде мамандар қалай даярланды? // Қазақ тарихы. – 2006.- № 6. – 43-46 бб. 9. Диссертация мазмұнының мамандық төлқұжатына сәйкестігі. Ізденуші Әбдіразақова Алмагүл Өмірзаққызының «Оңтүстік Қазақстан өңірінің мәдени дамуы: тарихи тәжірибе мен тағылым (1917-1941 ж.ж.)» атты тақырыпта тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған 07.00.02 – Отан тарихы (Қазақстан Республикасының тарихы) мамандығы бойынша қорғауға ұсынылып отырған диссертациялық жұмыс мазмұны мамандық бойынша сәйкес келеді. 10. Диссертация бойынша көрсетілген ұсыныстар мен ескертпелер.
11. Диссертациялық жұмыстың ҚР БжҒМ білім және ғылым саласындағы қадағалау және аттестациялау комитетінің «Ғылыми дәрежелер беру Ережелері» 2 - бөлімінде көрсетілген талаптарға сәйкестігі. Диссертациялық жұмыс ҚР БжҒМ білім және ғылым саласындағы қадағалау және аттестаттау комитетінің «Ғылыми дәрежелер беру Ережелері» 9,10 баптарында көрсетілген талаптарға толық жауап береді. ҚАУЛЫ: 1. Ізденуші Әбдіразақова Алмагүл Өмірзаққызының «Оңтүстік Қазақстан өңірінің мәдени дамуы: тарихи тәжірибе мен тағылым (1917-1941 ж.ж.)» атты тақырыпта тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған 07.00.02 – Отан тарихы (Қазақстан Республикасының тарихы) мамандығы бойынша дайындалған диссертациялық жұмысы қорғауға ұсынылсын. Аталған жұмыс бойынша Қазақстанның жаңа және қазіргі заман тарихы кафедрасының қорытындысы бекітілсін. Дауыс беру нәтижесі: «қарсы емес» - бірауыздан, «қарсы» - жоқ, «қалыс қалған» - жоқ. әл –Фараби атындағы ҚазҰУ Қазақстанның жаңа және қазіргі заман тарихы кафедрасы мәжілісінің төрағасы, т.ғ.д., профессор Қ.С. Қаражан жүктеу/скачать 410.04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|