«Химия» пәні бойынша



бет47/48
Дата03.10.2023
өлшемі2.1 Mb.
#479588
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   48
Khimia leksia

Химиялық қасиеттер
1.Металдардың кернеу қатарындағы әрбір металл, өзінен кейінгң тұрған металдары тұздарынан ығыстырып шығарады:
Zn+ CuCL2=ZnCL2+ Cu
2.Тұздар сілтілермен әрекеттеседі:
AL(NO3)3+3KOH=AL(OH)3+3KNO3
3. Тұздар қышқылдармен әрекеттеседі:
AgNO3+HCL=AgCL+HNO3
4. Көпшілік тұздар бірімен-бірі әрекеттеседі:
CaCL2+Na2CO3=CaCO3+2NaCL
Бейорганикалық қосылыстар кластары арасындағы генетикалық байланыс
Жай заттар, оксидтер, гидроксидтер, қышқылдар және тұздар арасында генетикалық байланыс болады. Мысалы жай зат-калий металы ауадан оттекті қосып алып оксидке айналады, сумен қосылып гидроксид береді, соңғысы қышқылымен қосылып тұз түзеді.Бұл өзгерісті мынадай схемамен көрсетуге болады.
KО→K2O→KOH→K2CO3
Мұндай өзгерістерді металл еместерге де келтіруге болады. Мысалы: көміртегіне C→CO2→H2CO3→K2CO3. Сонымен, бірдей тұз әртүрлі әдістермен алынған.
Керісінше жүруі мүмкін, тұздан жай заттарға көшу. Мысалы: мыс сульфатына сілтімен әсер ету арқылы мыс (II) гидроксидіне көшуге болады, одан соң оны қыздыру арқылы мыс (II) оксидіне, одан сутегімен тотықсыздандару арқылы жай зат-мыс алуға болады.
CuSO4Cu(OH)2CuOCu.
Бейорганикалық қосылыстардың кластары арасындағы байланысты генетикалық байланыс деп атайды. Оны мына схемамен көрсетуге болады.

М етал→негіздік оксид→гидроксид




Тұз
Металл емес → қышқылдық оксид→ қышқыл
Оксидтер дегеніміз-екі элемент атомдарынан тұратын, оның біреуі оттегі болатын күрделі заттар.
Оксидтер үш топқа бөлінеді. Негіздік (типтік металдардың) оксидтері.Na2O-натрий оксиді, К2О-калий оксиді, ВаО-барий оксиді. Қышқылдық (металлеместердің) оксидтері-
N2O5- азот (V) оксиді; P2O5- фосфор (V) оксиді;
CO2- көміртегі (IV) оксиді; SO2- күкірт (IV) оксиді;
SO2- күкірт(IV) оксиді; SiO2- кремний (IV) оксиді;
Амфотерлі оксидтер-негіздік және қышқылдық оксидтердің қасиеттерін көрсетеді ZnO-мырыш оксиді, SnO-қалай оксиді, AL2O3-алюминий оксиді, Cr2O3-хром (ІІІ) оксиді.
Негіздік оксидтер
Алынуы. а) металдардың оттегімен тікелей әркеттесуі арқылы:
2Мg+O2=2MgO
Ca(OH)2=CaO+H2O
б) Гидроксидтерді ыдырату арқылы:
2NaOH= Na2O+H2O
Ca(OH)2=CaO+H2O
в) Тұздарды ыдырату арқылы:
CaCO3=CaO+Ca2
Химиялық қасиеттері
1.Активті металдардың оксидтері сумен тікелей әрекеттесіп гтдроксидтер түзеді:
Na2O+H2O=2NaOH
CaO+H2O= Ca(OH)2
2. Көшпелік негіздік оксидтер (CuO MnO FeO т.б.) сумен тікелей әрекеттеспейді. Сәйкес келетін гидроксидтерді (Cu(OH)2, Mn(OH)2, Fe(OH)3 т.б.) суда ерімейді, сондықтан оларды жанама жолдармен алады. Мысалы:
CuCI2+2NaOH=Cu(OH)2+2NaCI
FeCI3+3KOH=Fe(OH)3+3KCL
3. Барлық негіздік оксидтер қышқылдармен әрекеттесіп тұз және су түзеді:
CuO+H2SO4=CuSO4+H2O
CaO+2HCI+CaCI2+H2O
MgO+2HNO3=Mg(NO3)2+H2O
2BaO+2H3PO4=Ba3(PO4)2+3H2O

  1. Кейбір негіздік оксидтер қышқылдық оксидтермен әрекеттесіп тұздар түзеді:

CaO+CO=CaCO3
3CaO+P2O5=Ca3(PO4)2
K2O+CO2=K2CO3




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   48




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет