«Химия» пәні бойынша


Дәріс 15 Металдар еместердің химиясы және олардың қосылыстары



бет45/48
Дата03.10.2023
өлшемі2.1 Mb.
#479588
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   48
Khimia leksia

Дәріс 15
Металдар еместердің химиясы және олардың қосылыстары


1.Көмірсутектер
2.Азот қосылыстары
3. Қышқылдар
4. Тұздар
5. Галогендер
6. Оксидтер

Метал еместер қосылыстардың негізгі компоненттері – көміртегі, сутегі, оттегі және азот және басқа да химиялық элементтер атомдары. Сондай-ақ қышқылдар, оксидтер, галогендер, көмірсутектер, оттекті органикалық қосылыстар, азотты органикалық қосылыстар.


1. Көмірсутектер – молекуласында тек қана көміртегі және сутегі атомдары ғана болатын қосылыстар. Олар өз кезегінде:
1) Қаныққан көмірсутектер:
а) ациклды (тармақталмаған және тармақталған тізбекті);
ә) циклды.
2) Қанықпаған көмірсутектер:
а) қос байланысты (ациклды, циклды);
ә) үш байланысты (ациклды, циклды);
б) ароматты.
2. Оттекті органикалық қосылыстар – молекуласында көміртегі, сутегімен қатар оттегі болатын органикалық қосылыстар.
1) Біртекті функциялы қосылыстар:
а) молекуласында гидроксил -ОН тобы бар (спирттер, фенолдар);
ә) молекуласында – С = О карбонил тобы (альдегидтер, кетондар);

б) молекуласында – С– ОН карбоксил тобы бар (карбон қышқылдары).
ﺍﺍ
О
2) Ангидридті қосылыстар – бастапқы қосылыстың екі молекуласынан су молекуласын алып тастау арқылы алынатын оттекті органикалық қосылыстардың туындылары. Оларға:
а) Жай эфирлер – спирттің екі молекуласынан алынатын ангидрид, жалпы
формуласы: R – O – R.
ә) Күрделі эфирлер – спирт молекуласы мен қышқыл молекуласынан алынатын
ангидрид, жалпы формуласы: R – COOR1.
б) Қышқылдың екі молекуласынан түзілген ангидрид: R – COO – CO – R1.
Бұл қосылыстардың барлығы өз кезегінде функционалдық топтар байланысқан радикалға байланысты жіктеледі.
3) Аралас функционалдық топты қосылыстар – молекуласында екі немесе одан да көп функционалдық топтары бар оттекті органикалық қосылыстар. Олардың негізгі кластарына:
а) оксиқышқылдар немесе спиртоқышқылдар – молекуласында бір мезгілде
гидроксил және карбоксил топтары бар органикалық қосылыстар:

ә) альдегидоқышқылдар немесе альдоқышқылдар – молекуласында альдегид және
карбоксил топтары бар органикалық қосылыстар
б) кетоноқышқылдар немесе кетоқышқылдар – молекуласында кето және карбоксил топтары бар органикалық қосылыстар:

O
ﺍﺍ


R – С – R – COOH

в) альдозалар және кетозалар – молекулаларында бір мезгілде альдегид немесе кето топ және бірнеше гидроксил топтары бар көмірсулар. Мысалы:




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   48




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет