И. А. Зимняя педагогикалық психология
Ӛзіндік жұмыстың анықтамасы
жүктеу/скачать 2.21 Mb. Pdf көрінісі
|
| Ӛзіндік жұмыстың анықтамасы
Осы проблеманың жалпы педагогикалық және әдістемелік сҧрақтарын жеткілікті жан-жақты тҥсіндіруде оның психологиялық жағы оқу іс-әрекеті позициясынан ең азырақ кӛрсетілген болып қалады. Осы проблеманы қарастыру ҥшін бастапқы жағдайларды анықтайық. Біріншіден, мектеп оқушысының ӛзіндік жҧмысы оның сабақ ҥстінде оқу іс-әрекетін дҧрыс ҧйымдасуының салдары болады, оның ӛзі оны ӛз бетінше кеңейтуді, тереңдетуді және бос уақытта жалғастыруды мотивтендіреді. Осыған сәйкес мҧғалім ҧйымдастыратын және басқаратын оқушының оқу жҧмысы (мҧғалім тапсырмасы бойынша сыныптық және сыныптан тыс) оқу пәнін игеру бойынша ӛзіне берілген ӛз бетінше іс-әрекетінің бағдарламасы ретінде болуы керек. Бҧл мҧғалім ҥшін ӛзінің оқу әрекеттерінің жоспарын айқын саналау ғана емес, сондай-ақ оның оқушыларда оқу пәнін жаңа оқу тапсырмаларын орындау барысында игерудің кейбір схемасы ретінде қалыптасуын саналы тҥрде ҧғынуды білдіреді. Екіншіден, берілген тҥсініктемеде ӛзіндік жҧмыс – ҥй жҧмысына қарағанда неғҧрлым кең тҥсінік, яғни мҧғалімнің келесі сабаққа дайындау сыныпта ҥйге берген тапсырмаларын орындау. Ӛзіндік жҧмыс оқушының мҧғалім қандай да бір формада берген, сабақтан тыс жҧмысын қамти алады. Бірақ тҧтастай бҧл оқушының қандайда бір материалды меңгерудің дайын немесе ӛзі ӛндірген бағдарламасынан таңдап алып, қатарласа шҧғылдануы. Ҥшіншіден, ӛзіндік жҧмыс ҥйренушінің оқу іс-әрекетінің ӛзгеше тҥрі ретінде қарастырылуы тиіс, ол оның жоғарыда аталған барлық ерекшеліктерімен сипатталады. Бҧл оның оқу іс-әрекетінің жоғарғы формасы, оның сыныптағы жҧмысымен байланысты ӛз-ӛзіне білім беру формасы. Ҥйренушінің ӛзі ҥшін ӛзіндік оқу жҧмысы психологиялық тҧрғыдан нені білдіреді? Ең алдымен, ол таңдау бойынша еркін, іштей мотивтендірілген іс-әрекет ретінде саналы тҥсінілуі тиіс. Ол ҥйренуші тарапынан оған енетін бірқатар әрекеттердің орындалуын ҧйғарады: ӛз іс-әрекетінің мақсатын саналы тҥсіну, оқу міндетін қабылдау, оған 237 тҧлғалық мағына беру (А.Н. Леонтьевтің іс-әрекет теориясы терминдерінде), осы міндеттерді орындауға ӛзінің басқа қызығушылықтары мен шҧғылдану формаларын бағындыру, оқу әрекеттерін уақыт бойынша бӛлуді ӛз бетінше ҧйымдастыру, оларды орындауды ӛз бетінше бақылау. жүктеу/скачать 2.21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|