І бөлім. Жалпы фармакология
жүктеу/скачать 1.02 Mb.
|
| Глауцин гидрохлориді (Глаувент және т.б.) наркотикалық әсері жоқ, бірақ қосымша жөтел орталығына әсері бар және жергілікті тыныс жолымен бірге сопақша мидың орталығында жөтелу рефлекстерін басып отырады. Бұл опий тұқымдастығы өсімдіктерінен алынған алкалоид. Жөтелдік қарсы әсері жақсы, тыныс жүйесіне әсер етпейді, қанша қабылданса да құмарлық пайда болмайды.
Глауцин гидрохлоридін көбінесе өкпе және тыныс жолдарының қабыну ауруларындағы жөтелге қарсы пайдаланып отырады. Біраздан кейін қан қысымын төмендетуі мүмкін. Гипотензия және миокард инфарктында қолдануға болмайды. Бұны күніне 2-3 түймедақтан немесе дражеден тамақтан кейін береді. Мөлшері 50 мг қапталған сары 20 түймедақтан шығарылады. Rp.: Dragee Glaucini hydrochloride 0,05 D.t.d. № 20. S. 1 дражеден күніне 2-3 рет. # Тусупрекс (Окселадин, Пакселадин және т.б.) – негізгі эстоцинге (жасанды анальгетик, жөтел басатын әсері бар) ұқсас, орталық жөтел рефлексін тежейді, ал тыныс алу жүйесіне және тыныс орталығына әсері жоқ. Қанша пайдаланса да құмарлыққа келтірмейді. 10 және 30 мг түймедағы; 20 мг № 250 қапталған қызғылт түймедақ түрде шығарылады. Күніне 3-4 рет ішуге беріліп отырады. 6.2.3. Шеткі тыныс жолдарына әсер ететін дәрілер. Бұған либексин жатады. Бұл жоғарғы тыныс жолдарының кілегей қабатын жансыздандырады, орталық жүйке жүйесіне әсер етпейді, сонымен бірге тәуелділік шақырмайды. Либексин (Глибексин, Преноксдиазин, Тибексин және т.б.) – жасанды дәрі, күштілігі кодеин фосфатымен бірдей. Тыныс алу жүйесіне әсері жоқ және құмарлыққа келтірмейді. Жергілікті жансыздандыру және тыныс алу жолдарының спазмын басады. Тыныс жолдарының жедел және созылмалы ауруларында (бронхит, бронхопневмония, демікпе, эмфизема және т.б. қабынулық өзгерістер) жақсы әсерін тигізеді. Бұның мөлшері 100 мг күніне 3-4 рет беруге болады, тек түймедақты шайнамай жұтып жіберу керек, ол ауыз ішінде ери бастаса кілегейлі ауыз қабығын жансыздандырып жібереді. Rp.: Libexini 0,1 D.t.d № 20 in tab. S. 1 түймедақтан күніне 3 рет. # 6.3. Қақырықты шығаратын дәрілер. Қазіргі кезде қақырықтың шығаруын жеңілдететін дәрілер екі топқа бөлінеді: 1/ Тыныс алу жолының секрециясын белсендіретін дәрілер, яғни жергілікті рефлекстік әсерімен қақырықты тебіндіріп сыртқа шығарып отырады (термопсис ( Herba Thermopsidis), алтей тамыры (Radices Althaeae), мия тамыры (Radices Glycyrrhizae), анис жемісі (Fructus Anisi vulgaris) және т.б. шөптен алынған дәрілер мен натрий бензоаты (Nаtrii bеnzoas), тағы басқа да химиялық заттар). Бұлар асқазанның шырышты қабықшасын тітіркендіріп, содан кейін тыныс алу жолдарының кілегейлі қабықшасын тітіркендіреді. Осы әрекеттердің тыныс және құсу орталықтарымен байланысы бар, сондықтан кейбір құстыратын дәрілер (апоморфин және т.б.) тым аз мөлшерімен қақырықты айдап шығаруға болады. Осы дәрілердің ішіндегі тез қанға сорылатын дәрілердің (натрий және калий йодидтері, аммоний хлориді, натрий гидрокарбонаты және т.б.) кейін резорбтық (сорылу) әсері күшейеді. Олардың құрамындағы эфирлік майлар тыныс жолына шыға бастайды. Содан соң олар жергілікті жабысып қалған қықырықты жібітіп және сұйылтып сыртқа шығуға көмегін тигізеді. Қазіргі кезде бұл дәрілер жанама әсерлері болғандықтан және тиісті әсерінің жеткіліксіздігінен сирек қолданылады. Бұлардың орнына көбінесе муколитикалық заттар пайданылады. 2/ Жергілікті қақырықты сұйылтатын, яғни муколитикалық заттар. Бұған біріншіден, ертеден қолданып келе жатқан ферменттік дәрілер (кристалдық трипсин (Trypsinum crystallisatum), рибонуклеаза (Ribonucleasum) және т.б.), екіншісі қазіргі кездегі шығарылған жасанды заттар (ацетилцистеин (Acetylcysteinum), бромгексин (Bromhexinum), амброксол (Ambroxolum) және т.б.). Бұлардың ішіндегі ең тиімдісі жергілікті эндогендік сурфактантты белсендіретін амброксол болып табылады. 6.3.1. Жергілікті рефлекторлық әсерімен қақырықты шығаратын дәрілер. жүктеу/скачать 1.02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|