І бөлім. Жалпы фармакология
жүктеу/скачать 1.02 Mb.
|
| Питуитрин (Pituitrinum) гипофиздің артқы бөлігінен шығарылады. Құрамында окситоцин және вазопресин гормондары бар. Вазопрессин негізгі жүрек тамырларына және жалпы қан тамырларға қысымдық әсер беріп отырады, сондықтан бұны жүрек және қан тамыр ауруларында байқап берген жөн. Питуитринді босана алмай жатқанда жатырдың жиырылуын күшейту үшін, гипотониялық қан кеткенде қолданады. Ал мөлшерін артық бергенде қан айналымы бұзылады, естен тану, коллапс болуы мүмкін. Атеросклероз, миокардит, тромбофлебит, сепсис, бүйрек ауруларында қолданбайды.
Динопрост (Dinoprost) 0,5% - 1 ml ампуласы, динопростон (Dinoprostone) 0,5 % - 5ml ампуласы. Бұларды тек ауруханаларда пайданалуға тиісті. Бұлар жатырдың мойынын кеңейтіп, миометрийдің жиырылуын күшейтеді. Қан қысымын төмендетеді, компенсаторлы тахикардияны туғызады. Динопрост пен динопростонды босануды жылдамдату және түсік тастау (аборт) үшін қолданады. Миометрийдің жиырылу белсенділігін әлсірететін дәрілер. Оларға сальбутамол мен фенотерол жатады. Оларды уақытынан бұрын босанарда береді. Кейде магний сульфатын қолдануға болады. Бұл миометрий торшасындағы кальций иондарының кіруін әлсіретеді де жиырылуын тежейді. Миометрийдің қысымын көтеретін дәрілер. Осы мақсатпен спорынь алкалоидының галендік және новогалендік түрлері қолданады. Бұған жататын дәрілер: эргометрин малеаты (Ergometrine maieate) 0,0002 түймедағы және 0,02% - 1 ml ампуласы және эрготал, эрготамин гидротартраты және т.б. Бұлар миометрий, ішкі мүшелердің, тамырлардың бірыңғай салалы бұлшық еттерінің қысымын көтереді. Жатырдан қан кеткенде қанды тоқтату үшін қолданады, бірақ бұл кезде жүрек айну, бас айналу, іш өту, тахикардия болуы мүмкін. Жатырдан кеткен қанды тоқтатын жасанды дәрілердің бірі котарнин хлориды (Cotarnini chloridum). Бұл жатырдың қысымын көтереді, сондықтан қан тоқтауына себеп болады. Rp.: Sol. Ergometrini maleatis 0,02% - 1 ml D.t.d. № 10 in amp. S. 1 мл-ден бұлшық ет астына. # Қан түзілуін реттейтін дәрілер. Бұлар негізі екі топқа бөлінеді: 1. Эртропоэзге әсер ететін дәрілер: - эритропоэзді ынталандыратын дәрілер: а/ гипохромды анемияда қолданылатындар: темір сульфатының тотығы, темір лактаты, ферковен, ферум лек, коамид. б/ гиперхромды анемияда қолданылатындар: цианокобаламин (витамин В-12), фоль қышқылы (витамин Вс). в/ созылмалы анемияда қолданылатындар: эпоэтин альфа. - Эритропоэзді тежейтін дәрілер: Фосфор-32 мен таңбаланған натрий фосфаты. 2. Лейкопоэзге әсер ететін дәрілер: - лейкопоэзді ынталандыратын дәрілер: натрий нуклеиниті, пентоксил, метилурацил, молграмостим, филграстим. лейкопоэзді тежейтін дәрілер: миелосан, новэмбихин, меркаптопурин және т.б. қатерлі ісіктерге қарсы қолданылатын дәрілер. Эритропоэзге әсер ететін дәрілер. Гипохромды анемиялар эритропоэзді реттеу үшін темір дәрілерін қолдану басты қызмет атқарады. Денедегі темірдің мөлшері 2-5 кг. Оның екіден үш бөлігі гемоглобиннің құрамына кіреді. Қалған бөлігі ағзадағы қорларда (сүйек кемігі, бауыр, көкбауыр) болады. Темір гемоглобин мен бірнеше ферментердің құрамына кіреді. Гипохромды анемия созылмалы қан жоғалту, темірдің асқазан-ішек жолында сіңірілуі бұзылуы, жүктілік кезінде дамиды. Бұған темір сульфатының тотығы (Ferrosi sulfas) - 1 гр. ұнтақ ретінде) мен темір лактаты (Ferri lactas) - 1 гр. ұнтақ ретінде) қоланылады. Оларды ауыз қуысымен жанаспауы үшін қаптама, драже түрінде береді, өйткені тіс қарайып кетеді. Темір дәрі-дәрмектерін қолданғанда іш қатуы мүмкін. Rp.: Ferrosi sulfatis 0,5 D.t.d. № 20 in caps. gelat. S. 1 қаптамадан күніне 3 рет. # Егер темірдің асқазан-ішек жолымен сіңірілуі бұзылса, егу арқылы енгізетін дәрілерді қолданады, мысалы: феркофен (Fercovenum) - 5 мл апуласы), феррум лек (Ferrum Lek) - 2 мл ампуласы шығарылады. Кері әсерлері: беттің, мойынның қызаруы, белдің ауыруы, өкпенің қысылуы байқалады. Rp.: Fercoveni 5 ml D.t.d. № 6 in amp. S. 4 мл-ден бұлшық етке егу. # Гипохромдық және гипоплазиялық анемияда кобальт дәрісі – коамидті (Coamidum) – 1% – 1 мл ампуласы) де қолданылады. Созылмалы анемияда бүйректің жетіспеушілігінен пайда болатын кезде эпоэтин альфа (Epoetin alfa) – ампулада, 1 мл 1000 -нан 10000 ӘБ дейін болады, егу кезінде 30-100 ӘБ 1 кг салмағына аптасына үш рет өлшеп беріледі, осы мөлшермен флаконы да болады). Бұл ішкі эртропоэтинге тәріздес гендік инженерия тәсілімен алынған дәрі. Бұны әлсіздік, нәрестелер анемиясы, ЖИТС ауруы, қатерлі ісікте және т.б. анемияға ұқсас ауруларда қолданады. Гиперхромды анемияны емдеуге цианокобаламин (витамин В-12), фоль қышқылы (витамин Вс) қолданылады. жүктеу/скачать 1.02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|