І сыныптан тыс жұмыстарда оқушыларға экологиялық тәрбие
| Компоненттері
|
Өлшемдері |
Көрсеткіштері | |||
|
| |||||
|
1 .Мотивациялық |
Бастауыш сынып оқушыларының сыныптан тыс жұмыстарында бейнеленген тәжірибеге қарым- қатынасы |
- сыныптан тыс жұмыстардың табиғатты қорғаудағы мәнін санамен түсінуі; - сыныптан тыс тәжірибеге қызығушылығы; - сыныптан тыс жұмыстардағы әкологиялық тәжірибені меңгеруге талпынысы; - бастауыш мектеп оқушыларының сыныптан тыс жұмыстарындағы экологиялық тәжірибе негізінде қоршаған ортаның тазалығы үшін күресуді қажетсінуі. | |||
|
2.Мазмұндық |
әкологиялық білімдерінің көлемділігі, жүйелілігі |
- экологиялық білімдерінің көлемділігі; - экологиялық білімдерінің жүйелілігі; - экологиялық білімдерін табиғат қорғау іс-әрекеттерінде шығармашылықпен қолдана білуі; - бүгінгі тандағы экологиялық проблемалар туралы мағлұматарының болуы | |||
|
3.Процесуалдық |
әкологиялық дағды, іскерліктері, белсенділіктері, рефлексия жасай білуі |
- табиғат қорғау шараларына қатысу белсенділігі; - экологиялық білімдерін таныс емес ситуацияларда қолдана білуі; - экология саласында, ғылыми зерттеу, насихаттау істеріне араласу белсенділігі; - табиғатпен қарым-қатынас нәтижелері бойынша рефлексия жасай білуі. | |||
Анықтау экспериментінің бірінші бағыты бойынша мектепте сыныптан тыс жұмыстар арқылы бастауыш сынып оқушыларының экологиялық тәрбиесін дамытуға бағытталған экологиялық білім мазмұнын анықтау үшін бастауыш сыныптарда оқылатын «Дүниетану» пәнінің экологиялық мазмұнына талдау жасадық.
«Дүниетану» пәнін оқытуға барлығы 272 сағат бөлінген. «Дүниетану» пәнінің мазмұны оқушыларды қоршаған өмірдің әр түрлі объектілері мен құбылыстарын зерделеуге бағытталған танымдық іс-әрекет әдістерімен және тәсілдерімен жүйелі түрде қаруландыруға бағытталған.
Дүниетану пәні «Адам», «Қоғам», «Табиғат» білім блоктарынан топтастырылған. Олардың басты мақсаты - интегративті пән ретінде оқушыларға біртұтас дүниедегі адамның орны мен ролін түсінуге көмектесу. Пәнді оқыту барысында мынандай нақтылы міндеттер қарастырылған: табиғат объектілері мен құбылыстарының алуан түрлілігі, олардың қасиеттері, сапалары, күйі, туралы ұғымдарды меңгерту, табиғи объектілер мен құбылыстар арасындағы өзара байланысты, тәуелділікті, олардың уақыттық және кеңістіктік өзгерістерін түсінуді қамтамасыз ету оқушылардың экологиялық мәдениеті мен экологиялық ойлау стилін тәрбиелеу.
Бірінші сыныпта өтілетін материал 10 тақырыптан тұрады. Бұл тақырыптар аясында әр түрлі мазмұндағы 14 мақал және қанатты сөздер, 1 жұмбақ, 2 тыйым сөз, 5 өлең ендірілген. Мұнда қазақ ауызекі шығармашылығының тек 7 үлгісі ғана табиғат, табиғатты қорғау, табиғатқа аялы көзқарасты қалыптастыру мазмұнында. «Айналадағы дүние», «Жануарлар тіршілігіндегі маусымдық өзгерістер» сияқты тақырыптарда қазақ ауызекі шығармашылығы назардан тысқалған. Екінші сыныпта өтілетін 8 тақырыптың аясында «Сулы жер - нулы жер» мәтелі ғана қолданылған. Үшінші сыныпта өтілетін 10 тақырыптарда «Таза су - денсаулық кепілі. Суды үнемдеп жұмса» деген тыйым сөз орын алған. Төртінші сыныпта өтілетін 11 тақырыптарда экологиялық мазмұндағы қазақ ауызекі шығармашылығы мүлде пайдаланылмаған.
Сонымен, «Дүниетану» пәнінің тақырыптарында экологиялық мазмұндағы қазақ ауызекі шығармашылығы үлгілерін пайдалану дәрежесін талдау қазақ халқының экологиялық тәжірибесі толықтай пайдаланылмайтындығын көрсетті. Әрине, аталған пәннің сағат санының аздығы, өздеріне тиісті мақсаттары мен міндеттерін жүзеге асыру қосымша материалдарды ендіруге кедергі болатыны белгілі. Сондықтан қазақ ауызекі шығармашылығы арқылы бастауыш сынып оқушыларының экологиялық мәдениетін қалыптастыруды мектептен тыс ұйымдарда жүзеге асыру жолдарын іздестіру қажет екендігіне көз жеткіземіз.
жүктеу/скачать 0.62 Mb.
Достарыңызбен бөлісу:
