ХІ ғасырдан бастап
|
Қыпшақтар Қазақстанның Жетісудан басқа жерлерінің барлығына ие болған.
-Еуразияның Алтайдан Дунайға дейінгі аумағындағы үлкен тайпалық одақ саналды. Дәл осы кезден бастап барлық түркі тайпалары «қыпшақ» атала бастады.
-Қыпшақ мемлекетінің құрылуының басты себептері:Оғыз мемлекетімен соғыстар;Селжұқ, Хорезм шахымен және Қарахан әулетімен күрес;Сыртқы қауіпсіздікті қамтамасыз ету.
|
ХІ-ХІІ ғғ
|
-Төменгі Сырдария бойындағы қалалар (Жент, Янгикент т.б.) мен Маңғыстау қыпшақ көсемдерінің қолында болды.Осы аумақ қыпшақ хандары мен Орта Азия билеушілері арасындағы кескілескен ұрыс алаңына айналды.
-Махмұд Қашғари дерегі бойынша, қыпшақ ақсүйектері Қарахан билеушілерімен өзара күрделі қарым-қатынаста болды.
|
Қыпшақ-Хорезм қатынасы
ХІІғ-ХІІІ ғ. басы
|
-Отырар, Сығанақ, Арал аумағы үшін қыпшақтар ұзақ жылдар бойы оңтүстіктегіХорезм мемлекетімен соғысты.
Хорезмшахтарының саясаты:Қыпшақтардың бүкіл ақсүйек қауымын ислам дініне енгізу; мемлекеттің қуаттылығын әлсірету; қыпшақ әскерін өз мүддесіне пайдалану.ХІІ ғ. ІІ жартысынан бастап хорезмдіктер қыпшақ ақсүйектерімен жақындасу саясатын жүргізе бастады.
-ХІІ ғ. соңында Қыпшақ мемлекетінде Қадыр-Бөке(Сығанақ)хан мен оның жиені Алып – Деректің (Отырар)
арасындағы билік үшін талас туды.1195 жылы Хорезм билеушісіМұхаммед Алып Дерекпен одақтасып Сығанақты басып алады.
-ХІІІ ғ. басында Мұхаммед шахтың (1200-1220 жж) мемлекетінің құрамына Сығанақ өлкесі де кірді. 1210 жылы Хорезм шахы Мұхаммед Сырдария бойында жеңіске жетті.
|
1218 жылы
|
- Қадыр ханға қарсы жорықтарының бірінде Мұхаммед шах Торғай даласында меркіттерді қуып келе жатқан моңғол әскербасы Жошының әскерлерімен кездейсоқ қақтығысқа түседі. Бұл моңғолдардың Қазақстан аумағында алғаш рет көрінуі еді.
|
|
