Сыныптан тыс жұмыстың функциялары

127 
Сыныптан тыс жұмыстың оқытушылық функциясының оқу 
әрекетіне қарағанда үстемділігі аздау. Сыныптан тыс жұмыста ол 
тәрбиелік және дамытушылық функциялардың тиімді іске асуына 
көмекші болады. Ғылыми білімдердің, (оқу іскерлігі мен дағды
жүйесінің қалыптасуында емес), жай қарым-қатынас дағдысында, 
ұжымдық өмір, мінез-құлықтық белгілі бір дағдысын үйретуге 
негізделеді. 
Алайда, сыныптан тыс жұмыс пен оқу жұмысын дұрыс 
үйлестіру бүкіл оқу-тәрбиелік әрекеттік жүйенің үлкен икемділігін 
қамтамасыз етеді. Сыныптан тыс жұмыс бәріне бір және міндетті оқу 
жоспарын сақтау кезінде оқыту мен тәрбиелеудің сараланған тиімді 
құралы бола алады. Сабақтың толықтығына байланысты уақыттың 
аздығынан, оқу әрекетінің шеңберінде жоюға қиын, оқу жұмысының 
кемшіліктерін теңелте алады. 
Сыныптан тыс жұмыстарда оқушылардың жеке қабілеттерін 
бейімділігі мен ынтасын дамытатын және көрсететін дамытушылық 
функциясының маңызы зор. Мысалы, артистік қабілеті бар оқушыны 
мектептегі мерекелік шараларға, КВН-ға, информатикаға қабілеті бар 
оқушыны – олимпиядаларға пайдалы бағдарламаларды құруға т.б. 
тартуға болады. 
4.2. Сыныптан тыс жұмыстың принциптері 
Сыныптан тыс жұмыстардың ерекшеліктеріне сүйене отырып, 
оған қойылатын талаптарды атап кетейік.
Сыныптан тыс жұмыс, оның бағыттарын, мазмұнын, формасын 
анықтау кезінде алғашқы бастауларды құрайтын – жалпы 
принциптердің негізінде жүргізіледі. 
Мақсатты орнату принципі – оқу-тәрбиелік тапсырмаларды 
жоспарлауды, қол жеткізген нәтижелерді бағалауды өткізілген 
жұмыстың жанжақты талдауды талап етеді. 
Сыныптан тыс жұмысты ұйымдастырғанда және өткізгенде 
мақсаттың болмауы оқушы мен мұғалім арасындағы арақатынасты 
бұзатын формализмді туғызады, ондай жұмыстың еш тиімділігі 
болмайды немесе теріс нәтиже береді. Бастар алдында күтілетін 
нәтижелерді анықтап алу қажет. Бұл жалпы әлеуметтік тәжірибені 
меңгеру және құндылықтардың позитивті жүйесін қалыптастыру 
мақсатына 
жетуге 
көмектесетін 
міндеттерді 
тұжырымдауға 
көмектеседі. Ойластырылған әр шараның тәрбиелік міндеті мен 
мақсатының айқын тұжырымдамасы болуы қажет. Сонымен қатар, әр 
жұмыстың маңыздылығы оқушыға анық болу керек.

128 
Сыныптан тыс жұмыстың өмірмен, еңбекпен, тәжірибиемен 
байланыс принциптің мәні қоғамдық өмірге белсенді қатысу 
арқасында, әрбір оқушыны және оқушы қауымын ұйымдастыру 
шындық ықпалымен жүргізуінде болады.
Сондықтан сыныптан тыс жұмыс қоғамдық пайдалы бағытта 
болуы керек. Осы информатика кабинетіне арналған көрнекілік 
құралдар мен аспаптарды жетілдіруде және құрастыруда, бастауыш 
сынып оқушыларымен жұмысты ұйымдастыруда, информатиканы 
және басқа да мектеп пәндерін оқытуға арналған педагогикалық 
бағдарламалық құралдарды жасауда көрініс табады. 
Оқу-тәрбиелік процестің тұтастық және бірлестік принципі – 
ең алдымен оқу және сыныптан тыс жұмыстың үйлесімді бірлесуін 
білдіреді. Оқушының жекеленген ерекшелігін ескере отырып
педагогикалық үрдістің осы жақтарының ажырамауы – оның 
тиімділігін арттыруының басты шарты. Осындай байланыстардың 
мүмкіндіктері сыныптан тыс әрекеттердің мазмұнында объективті 
қарастырылған.
Оқу-тәрбиелік процестің тұтастық және бірлестік принципі – 
дидактикалық принциптің ғылымилығын, оқыту мүмкіншілігі мен 
көрнекілігін, теория мен тәжірибенің байланысын жүзеге асыруға 
мүмкіндік береді. Бұл принцип оқу-тәрбиелік процестің жас 
дәрежесінің арасындағы сабақтастықты (бастауыш, орта және 
жоғарғы сыныптар), сонымен қатар, оқушылардың дайындығы мен 
алдыңғы даму деңгейін санауын талап етеді. 

жүктеу/скачать 1.71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: