Исахметов т. И., Ж азд ы кбаева д. П
жүктеу/скачать 3.61 Mb. Pdf көрінісі
|
| Халықаралық аудит
деген біреу, шотланд саудагерлеріне бухгалтерлік есепті тексеру туралы ұсыныс бергеннен басталады дейді. Жүргізілген тексеру үлкен нэтиже беріп, шотландтықтар тексеру жүргізуді тэжірибеге алды. Англия. Бухгалтерлік есептің отаны Италия болып саншіса, аудиттің отаны болып Англия саналады. 1773 жылы Шотландияның астанасы Эдинбургта аудитор болған делінеді. Кейін осында 1854 жылы бухгалтерлер мен аудиторларды біріктірген Бухгалтерлер ' қоғамы пайда болды. Бүл кейбір авторларға Батыс Европа елдеріндегі аудит XIX ғасырдың ортасында ІІІотландияда пайда болды деуге негіз береді. Меншік иелері мен түлғаларға арналған Заң шығарушы регламентаңиялар пайда бола бастады. Соның Ішінде ең күші жоғары акт болып, 1673 жылы қабылданған Савари коммерциялық кодексі пайда болды. Сонымен қатар XIII ғасырда Кастилияда қабылданған жэне 1549 жылы толықтырылып аякдалған акт кредиторлардың қүқықгарына нақты кепілдік берген. XIX ғасырдың оргасынан бастап, акционерлік қоғамдардың көбеюі мен салық салудың өзгеруі, сатық салу заңнамасының күрт күшеюіне әкеп, аудиторлардың рөлі жоғарылады. XVII ғасырдың соңында Шотландияда белгілі бір қызметтік түлғаларға қалалық аудитор болуға тиым салынатын заң шығарылып, қазіргі түсініктегі тэуелсіз аудиторлық енгізілген. Аудиттің эрмен далМуына серпіліс берген, 1862 жылы пайда болған британдық кәсіпорындар туралы заң болып табылады. Онда кэсіпорын есептік саясатын аудиторларға кемінде жылына бір рет тексертіп отыру керек деген. ¥лыбританиядағы ішкі аудиторлық қадағалауды ең алғашқы өндіріс болып - Теміржол транспорттарында қолданды. XIX ғасырдың соңында аудиторлар қалаларды аралап, транспорттық агенттіктердің басқармасының қүралдарға жауанкершілігін жэне есеп жүргізу жүйесін тексерген. Ол белгілі бір уақыт аралығындағы кэсіпорынның қаржылық жағдайын жэне шаруашылық қызмет нэтижелерін тексеру үшін қажет болды. Кәсіпорындардың өздеріне ғана сеніп қою, көптеген 25 |