ҚЫШҚыл-негіздік титрлеу


∆рН - индикатордың түсін ауыстыру аралығы рКа – индикатордың көрсеткіші



бет3/4
Дата09.05.2024
өлшемі351.19 Kb.
#500779
1   2   3   4
лекция 6. Презентация 3

∆рН - индикатордың түсін ауыстыру аралығы рКа – индикатордың көрсеткіші
Мысалы: метил қызыл рКа = 5
рН = 4 ± 6
метилоранж рКа = 3,5 рН = 2,5 ± 4,5
фенолфталеин рКа = 9 рН = 8 ± 10

Индикатор

рКинд.

Түсі ауысу аралығы

рТ

қышқыл- дық түрі

негіздік түрі

Метилді сары

3.1

2.4 – 4.0

3.0

қызыл

сары

Метилоранж

3.5

3.2 – 4.4

4.0

қызыл

сары

Метилді қызыл

5.0

4.2 – 6.2

5.5

қызыл

сары

Лакмус

7.0

5.0 – 8.0

7.0

қызыл

көк

Фенолды қызыл

8.0

6.8 – 8.2

7.5

сары

қызыл

Фенолфталеин

8.7

8.0 – 9.8

9.0

түссіз

күлгін-қызыл

Тимофталеин

9.6

9.3 – 10.5

10.0

түссіз

көк

Индикатордың ілімдері (теориялары)


Мысалы:
лакмус
HInd қызыл
H+ + Ind-
көк
фенолфталеин
HInd түссіз
H+ + Ind-
ал қызыл (малиново-розовая)
1894 г. Оствальд индикаторлардың иондық теориясы
Диссоциацияланбаған иондар немесе ионданбаған молекулалар және иондар әр түрлі түсті болады.
  • Иондық теорияның кемшілігі:

  • –Қышқылды және сілтілі түрлерінің түстері әртүрлі деген тұжырым, бірақ түстерінің болуы және өзгерісі туралы түсініктеме жоқ.
    –Құрылымы мен түсі байланысты емес.
    –Түсінің өзгеруі – ионды процесс, бірақ неге ол көп жағдайда ұзақ жүреді?
  • Иондық теорияның артықшылығы: түстің өзгеру нәтижелерін сандық тұрғыдан түсіндіріп беру мүмкіндігі.

Хромофорная теория – органикалық қосылыстардың түсі
индикаторладың молекулаларының
құрамында хромофорлы
топтардың немесе хромофорлардың болуына байланысты:
-N=N-;-N=O;=C=S;-N=
Ауксохромды топтар – өздерінің түстері болмайды, бірақ хроморлармен бірге қанығырақ түске бояумен ұатар сонғыларының әсерін күшейтеді.
CH3
CH3
C2
C2
-OH;-NH2;-OCH3; N ; N
  • Түстің өзгеруі – индикатордың құрылымын өзгертетін изомерлі ауысулардың нәтижесі:

сары
N
O
O
O H
түссіз
O
O
N - O - H
N
H3C
H3C
N
N+
H
3
SO -
N+
H3C
H3C
N
N
H
I (Ind-)
ѳëò³ë³ î ðòàäà ò‰ñ³ ñàðû
II (HInd) •
ûø •ûë î ðòàäà ò‰ñ³ •ûçûë
Ì åòèëî ðàí æ
Метилоранж
Бейтарап және сілтілі ортада
SO3- -
3
Қышқылды ортада

Метилоранж


ѳëò³ë³ î ðòàäà
• ûø •ûëäû î ðòàäà
Ì åòèëî ðàí æ
Сары түсті (сілтілі ортада)
Қызыл түсті (қышқылды ортада)

Фенолфталеин


H
C
O H
O H
C O O -
O
C
O -
+ 2 H + + H 2 O
C O O -
Ô å í î ë ô ò à ë å è í
ò ‰ ñ ñ ³ ç
• û ç û ë ò ‰ ñ ò ³
Күлгін түсті
(сілтілі ортада)
Түссіз (қышқылды және бейтарап ортада)

Фенолфталеин


• ûø • ûëäû æºí å áåéòàðàï î ðòàäà
ѳëò³ë³ î ðòàäà
Ôåí î ëôòàëåèí
Күлгін түсті
Түссіз
Хромофорлы теорияның кемшіліктері:
  • Ерітінді рН өзгерген кезде неге таутомерлік ауысулар мен индикатордың түсінің өзгеруі болатынына түсініктеме бермейді.
  • Түстің өзгеруі өте жылдам, ал молекуаралық ауысулар өте ұзақ процестер
  • рН өзгеруімен түстін өзгерісі арасындағы байланыс сандық бағаланбайды.

Индикаторды таңдағанда мынадай талаптар қойылады:
  • Өзінің түсін дәл эквивалент нүктеде өзгертуі тиіс және оның титрлеу қатесі өте төмен болуы керек;
  • Индикатор ерітіндімен жоғары жылдамдықпен әрекеттесу қажет;
  • Түсі анық болу керек және өзгергенде тез байқалу керек;
  • Индикатордың түсі титранттың аз мөлшерінде өзгеруі тиіс;
  • Индикатор тұрақты болуы керек.

Индикатордың түсінің өзгерту облысына (түсін өзгерту аралығы) мына факторлар әсер етеді:
  • Индикатордың концентрациясы;
  • Еріген көміртек диоксиді;
  • Бөгде бейтарап электролиттердің болуы;
  • Еріткіштердің әсері;
  • Ақуызды заттар мен коллоидтардың әсері;
  • Температураның әсері.

Индикаторды таңдау ережесі:
титрлеу индикаторының көрсеткіші (түс ауысу аралығы) титрлеу қисығында рН секіру аймағында жату керек


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет