Титрлеудің соңғы нүтесі мен эквивалентті нүктесі сәйкес келмеуінің нәтижесінде индикаторлы қателіктер пайда болады:
Ck Vk
x 100%
Сутектік қате - күшті қышқылды күшті негізбен титрлегенде (немесе керісінше) титрленбей қалған Н+ - иондарының концентрациясымен анықталады;
10pT V2
Ck Vk
x 100%
10pT14 V2
Гидроксидтік қате – титрлеу аяқталғанда ерітіндідегі титрленбей қалған ОН- - иондарының концентрациясымен анықталады;
Қышқылдық қате (Xқыш.) – титрлеу аяқталғанда ерітіндідегі титрленбей қалған қышқылдың концентрациясымен анықталады;
xHA 10рКa рТ 100%
Негіздік қате (Xнег.) – титрленетін ерітіндідегі қалған негіздің концентрациясымен анықталады
xMeOH 10рКb рТ14 100%
1 – есеп. Көлемі 10,0 мл 0,1 н. НCl ерітіндісі 0,1 н. NaOH ерітіндісімен метилоранж (pT=4) индикаторы қатысында титрленді. Осы титрлеудің қателігін есептеңіз.
Шешімі: 1. Ерітінділердің концентрациялары бірдей болғандықтан титрлеу аяқталғанда жүйе көлемі екі еселенеді: V2=2V1, мұнда V1 қышқылдың бастапқы көлемі.
Қышқылдың бастапқы эквивалент саны: (Сн*V1)/1000 Титрлеу рН=pT тең болғанда аяқталады, яғни рН = 4, орта қышқылдық, сондықтан титрлеу қателігі жүйедегі
титрленбей қалған Н+ - иондарының концентрациясымен анықталады, яғни [H+]=10-pT.
Сонда, жүйеде титрленбей қалған сутек иондарының эквивалент саны:
([H+]*V2)/1000 = (10-pT*V2)/1000
Сонымен XH+ % мына қатынастан анықталады:
(Сн* V1)/1000 – 100 %
(10-pT*V2)/1000 – XH+
10-pT * V2 * 100% XH+ = Δ = -----------------------------
CH*V1
10-4 * 20
Δ = ------------------- * 100% =0,2%
0,1 * 10
Ұсынылатын әдебиеттер:
1. 1 Бадавамова Г.Л., Минажева Г.С. Аналитикалық химия. Оқулық. Алматы, Экономика. 2011.- 474 б.
2. 2 Исмаилова
А.Г.,
Злобина
Е.В.,
Долгова
Н.Д.
Аналитикалық
химия пәні бойынша
зертханалық
жұмыстардың
әдістемелік
тапсырмалары. Алматы: Қазақ университеті,
нұсқаулары және 2012. - 102б.
3. 3 Мендалиева
Д.К. Аналитикалық химиядан есептер мен
жаттығулар жинағы. Алматы, 2003, 217 б. - 4 Аргимбаева А.М. Талдаудың физика-химиялық әдістері. Алматы:
Қазақ университеті, 2018. – 208б - 5 Исмаилова А.Г. Қоршаған орта объектілерін талдаудағы химиялық және аспаптық әдістер. Алматы: Қазақ университеті, 2018. - 156б
- 6 Под редакцией академика Ю. А. Золотова. Основы аналитической химии. М.: Академия. 2014. - 400б
Достарыңызбен бөлісу: |