Issn 305-9397. Ғылым және білім. 2022. №1-1 (66) issn 2305-9397
ISSN 2305-9397. Ғылым және білім. 2022. № 3-3 (68)
жүктеу/скачать 7.12 Mb. Pdf көрінісі
|
| ISSN 2305-9397. Ғылым және білім. 2022. № 3-3 (68)____ _
249 Мҧнай, газ және қысыммен су коллектордан кейінгі ӛңдеу және сату ҥшін бетіне келеді. Коллектордағы газ факторы сҧйық кӛмірсутектерді алуға мҥмкіндік беретін қозғаушы кҥш рӛлін атқарады. Газ бетіне жетіп, сҧйық фазадан бӛлінген кезде оның қысымы тӛмендейді. Бҧл газды коллекторға қайтару ҥшін оның қысымын коллектордағы қысымнан жоғары деңгейге кӛтеру керек. Шын мәнінде, газды кері айдау-бҧл тҥпкі мақсаты газ қысымын жоғарылату және оны коллекторға қайтару болып табылатын технологиялық процестердің сериясы. Қазір жоба 2-кезеңнің кәсіпшілік қызмет кӛрсету сатысында тҧр-тҧрақты баламада шамамен 10,5 млн.т сҧйық кӛмірсутектерді және 18-19 млрд. м3 газды ӛндірудің жыл сайынғы кӛлемі қолдау табуда. Қарашығанақ кен орнын игеру басталуынан бері шамамен 193,8 млн.т мҧнай және 255,8 млрд м 3 газ ӛндірілді. Қарашығанақта ілеспе газды утилизациялау қабаттық қысымды ҧстап тҧру ҥшін газды қабатқа кері айдау, тазартылмаған газды сату, отын газын ҚПО қажеттіліктері ҥшін электр энергиясын ӛндіру және жергілікті энергия таратушы компанияларға сату мақсатында арқылы іске асырылады. Бҥгінгі таңда Қарашығанақта газды утилизациялау кӛрсеткіші 99,94% - ды қҧрайды. Бҧл кӛрсеткіш мҧнай-газ саласындағы ҥздік әлемдік жетістіктерге сәйкес келеді. Объектілерде газды жағу қауіпсіздік техникасының себептері бойынша, жабдықты жоспарлы- алдын ала жӛндеу, жаңа жабдықты іске қосу-жӛндеу кезінде, сондай-ақ авариялардың алдын алу ҥшін жабдықтың істен шығуы кезінде жҥргізіледі. Алауларда газды жағудың жалпы кӛлемі ӛндірілген газдың жалпы кӛлемінің небары 0,06% - ын қҧрайды, бҧл мҧнай мен газды ӛндіру жӛніндегі әлемдік және еуропалық кәсіпорындар арасында осы кӛрсеткіш бойынша ҚПО ӛте жоғары деңгейін растайды және Қарашығанақты газды утилизациялау кӛрсеткіші бойынша Қазақстандағы жетекші мҧнай-газ конденсатты кен орнына айналдырады[20]. Осы мақаланың басында айтылғандай, Қарашығанақта жоғары қысымда шикі газды қабатқа кері айдаудың инновациялық схемасы әзірленіп, қолданылды. Бҧл схема сҧйық кӛмірсутектерді ӛндіру кӛлемін ҧлғайту тҧрғысынан ӛзінің жоғары тиімділігін дәлелдеді және жоба ҥшін экономикалық жағынан тиімді болды. жүктеу/скачать 7.12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|