______ ____________________Техникалық ғылымдар
254
техникалық қызмет кӛрсету кіреді [6, 8]. Ҧсынымдар еуропалық аймақтардың бір бӛлігіндегі
климаты бар қалалық аумақтар ҥшін, атап айтқанда Гамбургте (Германия) салынған жасыл
шатыр жҥйелері ҥшін қолданылады.
Италияда «жасыл» шатыр жҥйелерін жобалау және қолдану ҥшін UNI 11235: 2007
«Жасыл шатырларды жобалау, бақылау және техникалық қызмет кӛрсету бойынша нҧсқаулық»
стандарты жасалды, ол «жасыл» шатырдың кӛп ӛлшемді тәсілін, жоспарлауды, іске асыруды,
бақылауды және техникалық қызмет кӛрсетуді анықтайды [12, 15, 17].
«Жасыл» шатырды қҧрайтын қабаттар UNI стандартымен реттелед. UNI 11235: 2007
стандарты келесідей:
1.Жҥк кӛтергіш жабын;
2.Шатырды судың енуінен қорғайтын, әдетте битумнан немесе ПВХ мембранасынан
қорғайтын су ӛткізбейтін қабат;
3.Гидрооқшаулағыш қабатты ӛсімдік тамырларынан қорғайтын тамырға қарсы қабат;
4.Механикалық зақымданудан қорғауды қамтамасыз ететін мембрана;
5.Шатырдан артық судың ағып кетуін қамтамасыз ететін дренаж қабаты;
6.Жаңбыр суын жинайтын суды сақтайтын қабат;
7.Дренаж қабатын қорғайтын мата сҥзгісі;
8.Кәдімгі қоректік орта, әдетте шымтезек, пемза және табиғи талшықтары бар жеңіл
топырақ;
9.Топырақтың жоғарғы қабаты;
Мҧндай кӛп қабатты дизайн тірек қҧрылымдық жабындарды сенімді қорғауға мҥмкіндік
береді [9].
Шатыр жабынының қабаттарын орнату бойынша жҧмыстар басталғанға дейін мынадай
жҧмыстар орындалуы тиіс:
- шатырға инженерлік желілер мен жабдықтарды орнату бойынша жҧмыстар аяқталуы;
- қажетті механизмдер, жабдықтар, қҧрал-саймандар мен керек-жарақтар дайындалуы;
- жҧмыс орындарын уақытша электрмен жарықтандыру;
- суайрықтарды бӛлу және шатырдың периметрі бойынша қабырғалар мен парапетке
белгілер шығару жҥргізілуі;
- шатырды жабуға қажетті материалдар әкелінуі [11, 14].
Кӛгалдандыру жҥйелері бар шатырдың негізі қалыңдығы 220 мм монолитті темірбетон
плитасы болып табылады (сурет 1).
Сурет 1 – Кӛгалдандыру жҥйелері бар шатыр жабынындағы тірек қҧрылымы: 1-монолитті
темірбетон плитасы.
Кӛгалдандыру жҥйелері бар шатырды орнатуға арналған модульдер қҧрылыс алаңына
контейнерлерде жеткізіледі. Ӛсімдіктер мен топырағы бар контейнерлерді тӛсеу орнына
жеткізу шахта кӛтергішінің кӛмегімен жҥзеге асырылады. Кӛгалдандыру жҥйелері бар
шатырды орнату кезінде жҧмысты ҧйымдастыру схемасы 2-суретте кӛрсетілген.
|