Ж. Тайжанова Өкпенің созылмалы обструкциялы ауруының диагностикасы және емі
Өкпенің созылмалы обструктиялы ауруының асқынулары
жүктеу/скачать 311 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6. Реабилитация
- 7. Хирургиялық ем
- «Өкпенің созылмалы обструктивті ауруының диагностикасы және емі» тақырыбы бойынша тестік бақылау
- Жауап эталоны
5. Өкпенің созылмалы обструктиялы ауруының асқынулары Өкпелік гипертензия және созылмалы өкпелік жүрек ӨОАА-ң ауыр және өте ауыр ағымының асқынуы болып табылады. Бұл жағдайда ем ұшін ӨОАА-ң оптималды терапиясы қолданады, ұзақ оксигенотерапия, диуретиктерді қолдану (ісінуді басу үшін), дигоксинді қолдану (сол жақ қарыншанық жеткіліксіздікте, өйткені гликозидтер оң қарыншаның шығарымына әсер етпейді). Вазодилататоралды қолдану әлі дәлелденбеген (нитраттар, кальций антагонистері, ангиотензин айналдырушы фермент). Бұларды қолдану кей жағдайда қанның оксигенациясының төмендеуіне және артериалды гипотензияға әкеліп соқтырады. Бірақ кей жағдайда кальций антагонистерін (нифедепин SR -30-240 мг/тәул және дилтиазем SR 120-720 мг/тәул.), ауыр өкпелік гипертензияда және бронхолитиктермен оксигенотерапияның жеткіліксіздігінде қолданады. ӨСОА (өкпенің созылмалы обструкциялы ауруы) өршу кезіндегі емі ӨСОА-ң өршу кезіндегі көрініс науқаста ентігу, жөтел, қақырықты көлемімен қасиетінің өзгеруі емдеу тәсілін өзгертуге тура келеді. Аурудың өршу кезінің жеңіл, орташа ауырлықты және ауыр түріне бөледі. өршу кезін емдеуде мынадай дәрілік препараттар қолданылады бронхолитиктер, жүйкелік глюкокортикоиттар, көрсеткішіне байланысты антагонистер қолданады және де оксигенотерапия, респираторлы көмек қажет. Бронхолитиктерді қолдану олардың дозасына, тағайындауына байланысты. В2 адреномиметиктермен, холинолитик қысқа мерзімді компрессорлы небулайзерлер мен дозаланған ингаляторлар, көлемді спейсерлердің көмегімен іске асырылады. ӨСОА-ң өршу кезінде, орташа ауырлықты және ауыр кезінде, әсіресе жасы ұлғайған науқастарға небулайзерлі терапияны қолданған жөн. ӨСОА-ң өршу кезіндегі емде теофилинді қолдану оның көптеген қарсы көрсеткішіне деген пікірталастар жоғарылады. Антибактериалды терапияның келесі белгілері бар:
Көбінесе антибиотиктерді ішке қолданады, 7-14 күн (азитромициннен басқасын). Оксигенотерапия ӨСОА-ң асқынуы кезінде, орташа ауырлықты, ауыр асқынуларында қолданылады (РаQ2<55 мм сын. бағ., SаQ2<88%) және де мұрындық катетрлар немесе маскалар қолданылады. Оксигенотерапияны адекватты бағалау үшін әр 1-2 сағ. сайын қан құрамындағы РаСО2 газдың деңгейін бақылау керек. Науқаста ацидоз немесе гиперкапнияны сақтау үшін өкпенің жасанды желденуін сақтау қажет. Оксигенотерапияның ұзақтығы 1-3 айға созылады. Науқастың ауыр жағдайында инвазивті, инвазивті емес өкпенің жасанды желденуі қолданады. Инвазивті емес өкпенің жасанды желденуі трахеяның интубациясыз қолданылады. Бұл кезде оттегінің газға қаныққан түрі арнайы маска (мұрындық немесе ауызмұрындық) және еріндік арқылы беріледі. Бұл әдіс инвазивті емес өкпенің жасанды желденуінен айырмашылығы жоғарғы тыныс жолдарымен ауыздың зақымдалуынан (қансырау стриктура және т.б.) және инфекциялық жұқпаланудан (ауруханаішілік пневмония, сепсис) сақталады. Инвазивті емес желденудің ең жиі қолдануылуы респираторлы терапияны қолодану. Инвазивті емес өкпенің жасанды желденуі (ИВЛ) науқастардың өлімін азайтады және де өкпелік газалмасуды, ентігу мен тахикардияны азайтады. Инвазивті емес өкпенің жасанды желденуінің (ИВЛ) көрсеткіші
Инвазивті өкпенің жасанды желденуі (ИВЛ) тыныс жолдарына интубациялау және трахеостоману қолданумен бірге жүреді. Яғни, респиратор мен науқастың байланысы интубационды және трахеосталық түтіктер арқылы жүреді. Бұл әдісте инфекциялық асқынуларға әкеледі. Сондықтан инвазивті өкпенің жасанды желденуі (ИВЛ) науқастың ауыр жағдайында қолдануы керек немесе басқа да емдеу әдістерінің тиімсіздігінде қолданылады. Инвазивті өкпеінң жасанды желденуінің көрсеткіштері :
Науқастар жеңіл асқыну кезінде амбулаторлы емделеді. Жеңіл асқынудың амбулаторлық емі ӨСОА-да келесі сатылардан тұрады.
Науқастарды арнайы мамандандырылған бөлімшелерге мына көрсеткіштер арқылы жібереді.
Респираторлы ацидозы бар науқастарда стационарлы жағдайда өлімге алып келуі, қосымша ауыр сатыда жүретін ауруларда вентиляциялық (желдену) төмен болған жағдайда. ӨСОА –ң (өкпенің созылмалы обструкциялы ауруы) ауыр ағымында науқастар госпитализацияланады, яғни интенсивті тарапияға түседі, оған мынандай көрсеткіштер тән: -бронхолитиктермен басылмайтын ауыр етнтігу; - естің бұзылуы; кома. - өршімелі гипоксиялның (РаО2< 50 мм сын бағ), гиперкапния (РаО2< 50 мм сын бағ) немесе респираторлы ацидоз (РН< 7,25) дамуы, оксигенотерапияны және инвазивті емес желденуіне қарамастан дамиды. ӨСОА-ң ауыр өршу кезінде жедел терапиядағы емнің келесі түрлері қолданылады.
Ингаляцияны глюкокортикоидтарды дозаланған ингалятор немесе небулайзер арқылы қолдану жүйелі стеройдтардың емінен кейін қолданады. Антибиотиктер (көрсеткішіне сай) Соңғы 4-6 жетіде науқас дәргерге көрінуі қажет, яғни қалыпты өмірге деген үйренуін қарастырады. ЖФДш (жалпы форсирленген дем шығару) кезінде ингаляция техникасының дұрыстығын, қандағы газдарды өлшеу және ұзақ уақыт оксигенотерапияның қажеттілігін қарастырады. Егер ем стационардағы кезде болған асқынуда болса, бұл кезде шығарылған науқастың емі 1-3 ай жалғасуы қажет. ӨСОА-ң асқынуының алдын алу үшін: қауіп факторларын азайту; оптимальді бронхолитикалық терапия; β2 адреномиметиктердің ингаляциялы глюкокортикоидтар мен араластыру (яғни ОСОА-ң ауыр және өте ауыр ағымында); жыл сайын тұмаудың алдын алу үшін қолданылатын вакцинация. Кесте 6.
6. Реабилитация Реабилитация дегеніміз- бұл ӨОАА-н ауыратын науқастың жеке мультидисциплинары бағдарламасы, науқастың әлеуметтік адаптациясы мен автономиясын және физикалық деңгейін жақсарту үшін арналған. Бұл бағдарламаның компоненттері болып науқастардың физикалық жаттығуы мен психотерапия және рационалды тамақтануы болып табылады. Біздің елімізде бұған жататыны емдеу-шипажайларында көрсетілетін ем. Өкпелік реабилитация ӨСОА-ң орташа ауырлықты, ауыр, соңғы ауыр ағамындарында тағайындалады. Соңғы кезде көңіл бөлетін жағдай науқастың рационалды тамақтануы, өйткені ӨСОА-н ауыратын науқастың дене массасының төмендеуі (<10% 6 ай ішінде немесе <5% соңғы айда) әсіресе бұлшықет массасының жоғалуы өлімге әкеліп соқтыруда. Науқастарға бұндай кезде жоғары калориялы диета тағайындалады, тағам құрамында ақуыз мөлшері жоғары болуы керек және де дозаланған физикалық жүктеме анаболикалық әсері болуы керек. 7. Хирургиялық ем ӨОАА-ң қазіргі кездегі хирургиялық емі ең басты роль атқаруда. Бұл таңда буллэктолия, яғни өкпе көлемін кішірейту және өкпенің трансплантациясы жолында мәселе де зерттеудің басты мақсатына айналады. ООАА- кезінде буллэктомияның басты көрсеткіші болып науқастың буллезды өкпе эмфеземасы, яғни өкпе тканінде үлкен көлемді булланың болуы, ентігу, қан түкіру, өкпе инфекциясына, кеуде тұсының ауырсынуына әкеліп соқтырады. Осы жағдайда жасалған операция ентігудің азаюына өкпе қызметінің жақсаруына алып келеді. ӨОАА-ң емінде өкпе көлемінің кішірейтуге жасалатын операция толық зерттелмеген. Соңғы кезде зерттеу нәтижесі бұл операцияның оң жақты әсерін дәрілік терапиямен салыстырғанда науқастың физикалық күшті орындалуы, ӨОАА кезінде өлімнің азаюына, жұмысқа төзімділіктің жоғарлауына әкеледі. Бірақ сонда да бұл операция экстриминалды паллативті процедура болып табылады, яғни әлі кең қолдануға тиым салынады. Өкпенің тронсплантациясы өмірлік қажеттілікті, физикалық жұмысқа деген төзімділікті жақсартады. Бұл әдісті қолданудың негізгі көрсеткіші болып ЖФД ш1 (жалпы форсирленген дем шығару) ≤25% қалыптыда, Ра СО2 >55мм сын бағ және өкпелік гипертензияда тиімді деп саналады. Бұл операцияның қиынға соқтыратын маңызды факторы арнайы сәйкес келетін донор өкпесін табу, операцияның бағасының жоғары болуы (АҚШ 110-200 мың доллар). Операциядан кейін болатын өлім шетел клиникаларында 10-15% құрайды, ал-1-3 жылдағы тірі қалғандар саны 70-75 және 60% құрайды.
1.Жөтелдіретін рефлексогенді аймақтар қай жерде орналасқан: А). альвеолада В). бронхиоларда С). трахея бифуркациясы мен ірі бронхтар бөлінетін жерде D). ұсақ бронхтарда Е). висцеральды плеврада
А). ірі бронхтардың В). ұсақ бронхтардың С). орта калибірлі бронхтардың D). альвеоланың Е). трахеяның 3.Эмфиземаның физикальды белгісіне не жатады: А). бронхиальды тыныс В). везикулярлы тыныс С). қатқыл тыныс D). қорапты дыбыс, әлсіз везикулярлы тыныс Е). өкпе дыбысының қысқаруы 4. Ұсақ көпіршікті сырылдардың естілуі нені көрсетеді: А). альвеолада секрет жиналуын В). ұсақ бронхтарға сұйық секреттің жиналуын С). өкпе тінінің тығыздалуын D). бронхспазмды Е). қалыпты тынысты 5. Өкпенің созылмалы обструктивті ауруларының ең негізгі қауіпті факторы: А). жиі суық тиіп ауыру В). анамнезіндегі жедел бронхит С). ұзақ жылдар бойы темекі шегу D). анамнезінде аллергияның болуы Е). ұзақ жылдар бойы арақ ішу 6. Өкпе эмфиземасы кезіњде ќандай тыныс естуге болады: А). везикулярлы В). бронхылыќ С). амфорлыќ Е). ќатќыл 7. Өкпе эмфиземасы дегеніміз: А). альвеолалар қуысының кеңеюімен және альвеолалар мен респирациялық бронхиолалар қабырғаларының деструкциялық бұзылыстары В). альвеолалардың семуінен және бронхтордың тарылуымен сипатталатын патологиялық процесс С). бронхтардың бітелуі салдарынан өкпеге ауаның бармауы D). дұрыс жауабы жоқ Е). аталғандардың барлығы дұрыс 8. Эмфиземаның дамуына әкелетін негізгі себептер: А).альвеолалардың және альвеолалық тармақтардың ішінде қысымның жоғарлауы В). альвеолалардың және альвеолалық тармақтар қабырғасының осалдануы С). шылым шегу D). поллютанттар және т.б. агресиялық факторлар (қара түтін, азон, тұрмыстық аэрозольдар, күкірт диокеиді) Е). аталғандарлың бәрі дұрыс 9. Өкпе эмфиземасының патогенезіне не жатады: А). бронхыобструкцияның болуы В).протеаза – антипротеоза, оксидант- антиоксидант жүйелерінің дисбалансы С). альвеолааралық қалталардың жыртылып жойылуы D). кіші қанайналым шеңберіндегі гипертензия 10. Өкпе эмфиземасының патологиясына тән: А). альвеолалар санының азаюы В). альвеолалардың жалпы бетінің кішіреюі С). аталғандадың барлығы D). капиллярлық арнаның бос қалуы және жойылуы Е). тыныс шамасыздығының дамуы 11. Өкпе эмфиземасының патоморфологиялық түрлерін атаңыз: А). проксинальды ацинарлық В). панацинарлық С). диетальда D). иррегулярлық Е). аталғандардың барлығы 12. Өкпе эмфиземасының басты клиникалық белгісі: А). жөтел В). көпіршікті-кілегей қақырық бөлу С). экспираторлы ентігу D). инспираторлы ентігу Е). кеуде қуысындағы ауырсынулар 13. Өкпе эмфиземасы кезінде анықталатын перкуторлы дыбыс: А). қорапты дыбыс В). тұйық дыбыс С). ашық өкпелік дыбыс D). тұйық дыбыс пен ашық өкпелік дыбыстың аралас анықталуы Е). дұрыс жауабы жоқ 14. Өкпе эмфиземасына тән рентгенологиялық өзгерістер: А). диафрагманың төмендеуі В). тамыр өрнегінің жұпыны болуы С). өкпенің айрықша мөлдірленуі D). дұрыс жауап жоқ Е). аталғандардың барлығы дұрыс 15. Өкпе эмфиземасын оперативті емдеуге көрсеткіш: А). тыныс алу жеткіліксіздігінің дамуы В). бронхтардың тарылуы С). альвеолалық қапшықтардың бітелуі D). аса ірі буллалардың анықталуы Е). консервативті тиімділігі 16. Бронхтық жағдайды емдеу кезінде келесі әдістер қолданылады, тек мынадан басқа: А). глюкокортикоидтар, эуфиллин тамырішіне В). инфузионды терапия С). В2 - агонистері D). оксигенотерапия Е). жасанды өкпе вентиляциясы, бронхоскопиялық санация 17. Бронх обструкциясына не тән: А). жедел обструкция В). жеделдеу обструкция С). жасырын обструкция D). созылмалы обструкция Е). қайтымсыз обструкция 18. Бронх демікпесі кезіндегі морфологиялық өзгерістерге жатпайды: А). өкпенің қабынулы сіңбесі В). сіңбеде нейтрофильді лейкоциттер санының жоғары болуы С). сіңбеде бұлтты жасушалардың болуы D). сіңбеде Т – лимфоциттерінің болуы Е). сіңбеде макрофагтар және эозинофилдердің болуы 19. Бронх демікпесі кезіндегі морфологиялық өзгеріске не жатпайды: А). бронх эпителиінің деструкциясы, десквамациясы В). бокалтәрізді жасушалардың жоғарылауы С). бокалтәрізді жасушалар қызметі жоғарлайды D). шыршы асты бездердің гиперфункциясы Е). кірпікшелі эпителий қызметінің жоғарылауы
А). бронх секреті бөлінуінің жоғарылауы В). интерстициальды ісіну С). ұсақ қан тамырлар өткізгіштігінің жоғарылауы D). микроциркуляцияның бұзылуы Е). ұзақ ағымында бронх қабырғаларының склероздануы 21. Бронх демікпесі ағымының негізгі критерилеріне не жатпайды: А). тыныс алу жолдарының созылмалы қабынулы аурулары В). бейім адамдарда гиперреактивтілікпен жүреді С). ауыспалы обструкциямен жүреді D). қайтымсыз обструкциямен жүреді Е). тұншығу ұстамасымен байқалады 22. Бронх демікпесінің этиологиялық жіктелуіне не жатпайды: А). аллергиялық В). аллергиялық емес С). идиопатиялық D). аралас Е). анықталмаған 23. Қандай этиологиялық фактор инфекцияға тәуелді бронх демікпесінің себебі болып табылады: А). үй шаң тозаңы В). өсімдік шаң тозаңы С). жануарлар жүні D). дәрілік препараттар Е). бактериялар 24. Аллергиялық емес бронх демікпесінің этиологиялық себебіне бәрі жатады, тек мынадан басқа: А). жануарлар жүні В). аэрополютанттар С). өндірістік зиянкестер D). нервтік - психикалық бұзылыстар Е). физикалық күштеме 25. Атопиялық бронх демікпесінің себебіне бәрі жатады, тек мынадан басқа: А). эндокриндік бұзылыстар В). әртүрлі иістер С). өсімдік шаң тозаңдары D). өндірістік зиянкестер Е). жануарлар жүні 26. Объективті тексергенде өкпе эмфиземасына қайсысы тән емес: А). тыныс алуға қосымша бұлшықеттердің қатысуы В). өкпедегі ылғалды сырылдар С). бөшкетәрізді кеуде D). қорапты дыбыс Е). везикулярлық тыныстың әлсіреуі 27. Өкпе эмфиземасының еміне жатпайды: А). ипратропия бромид В). атропин С). преднизолон D). сальбутамол Е). теопэк 28. Біріншілік эмфиземаға тән емес белгі: А). науқас 30-40 жаста В). ентігу С). салмағы жоғарлаған D). бронхит симптомдары болмайды Е). тамырлық суреттің селдірленуі 29. Аллергиялық емес бронх демікпесінің этиологиялық себебіне бәрі жатады, тек мынадан басқа: А). жануарлар жүні В). аэрополютанттар С). өндірістік зиянкестер D). нервтік - психикалық бұзылыстар Е). физикалық күштеме 30. Бронхылық демікпенің генетикалық бейімделгіштік маркері болып есептелінеді: А). қан тобы В). HLA - антигендері С). резус фактор D). нәсілділік Е). жыныс Жауап эталоны: 1- С. 2- В. 3- D. 4- В. 5- С. 6- D. 7- А. 8- Е. 9- Е. 10-С. 11- Е. 12- С. 13- А. 14- Е. 15- D. 16- С. 17- С. 18- В. 19- Е. 20-А. 21- D. 22-С. 23- Е. 24-А. 25-А. 26-В. 27-В. 28- С. 29- А. 30-В. Әдебиеттер
// Пульмонология, 2003, - № 3.- C.74-79.
// Терапевт. архив, 2002, № 3, C.38-40.
11.01.2010 ж. басуға қол қойылды Көлемі 2 есепті-баспа табағы 100 дана
Қарағанды қаласы, Гоголь көшесі,40 
жүктеу/скачать 311 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||