Ж. У. Кобдикова педагогика ғылымдарының докторы

168
«Ми ға ша бу ыл » әдісінің негізгі кезеңдері және оны құру ережелері
1. Мәселені анықтау. Бұл бастапқы кезең болып табылады. Бұл мә се ле нің 
нақ ты анық та ма сын, қа ты су шы лар ды ірік теп, олар дың рө лін бө лу ді (жүр-
гі зу ші лер, кө мек ші лер жә не т.б.) біл ді ре ді. Бөлу өз ке зе гін де проб ле ма ның 
ерек ше лі гі не жә не ша бу ыл жа са ла тын ны сан ға бай ла ныс ты.
2. Идея лар ды ой лап та бу . Бұл – бас ты ке зең жә не бү кіл кә сі по рын ның же тіс-
ті гі осыған бай ла ныс ты. Осы се беп ті ке ле сі ере же лер ді сақ тау ма ңыз ды:
• кез келген шек теу сіз, идея лар дың мак си мал ды са ны;
• тіп ті фан тас ти ка лық, ми ға сый май тын жә не стан дарт ты емес идея лар 
қа был да на ды;
• идеялар бі рік ті рі ліп, жақ са ртылуы ке рек;
• ұсы ныл ған идея лар ды сынауға не ме се ба ға лау ға бол май ды.
3. Идея лар ды ірік теу, жүй елен ді ру жә не ба ға лау
Соң ғы, бі рақ ма ңыз ды ке зең, ол қан дай да бір се беп тер мен жиі на зар дан 
тыс қа ла ды. Бұл ке зең де шы ны мен ти ім ді идея лар ды оқ шау лап, бү кіл «миға 
ша бу ылды» ор тақ ма ғы на ға жет кі зу ге бо ла ды деп тү сі ну ке рек. Екін ші ке-
зең нен ай ыр ма шы лы ғы – ба ға лау жә не сын-ес кер ту жасауға болатындығында. 
Бұл ке зең нің сәт ті өтуі қа ты су шы лар дың жұ мы старының үй лес уіне жә не ұсы-
нылған мәселелерге қатысты пікірлерінің бір бағытта болуына бай ла ныс ты.
«Дұ рыс сұ рақ тар» әдісі. Биз нес идеяла рды ойлап таппас бұ рын, сіз қан дай 
мә се ле не ме се мін дет жөнінде ой ла на ты ны ңыз ту ра лы ше шуі ңіз ке рек. Сұ рақ 
қою өте ма ңыз ды, өйт ке ні ол сіз дің ойы ңыз дың ба ғы тын жә не сіз дің идеяңы-
здың тү рін анық тай ды. Мы са лы, егер сіз ХІХ ға сыр да өмір сүр се ңіз жә не жыл-
қы лар дың жылдамдығын арттырғыңыз кел се, олар ды жаттықтыру немесе 
жаңа жылдамырақ тұқымдарын шығару туралы ойланар едіңіз. Ал адам дар ды 
А нүк те сі нен Б нүктесіне дейін те зі рек жет кі зу ту ра лы ой лан са ңыз, сіз ав то кө-
лік ті, пойызды не ме се ұшақ ты ой лап та ба ала сыз.
«Ford»-тың же тек ші сі бо ла оты рып, До нальд Пе тер сон жа ңа ав то мо биль дер 
ди зай нын жа сау дың күр де лі ере же ле рін: «Өз үйіңіздің жанында қоюдан 
ұялмайтын машинаны ойлап табыңыздар» деп ау ыс тыр ды. «Ford» ин же нер-
ле рі нің ой ла рын қай та ба ғыт тап, олар ға ке ре мет та быс ты «Ford Taurus»-ты 
жа сау ға мүм кін дік бер ді.
«Toyota» бас қа ру шы ла ры ком па ния қыз мет кер ле рінен жұ мыс жағ дай ын 
жақ сар ту ту ра лы тү сі нік те ме бе ру ді сұ ра ған да өте аз идея ал ды. Со дан кей ін 
олар бұл мә се ле ні: «Сіз жұ мы сы ңыз ды қа лай же ңіл де те ала сыз?» де ген сұ рақ қа 
ау ыс тыр ды жә не көп те ген құн ды ұсы ныс тар ал ды.
Эд вард Джен нер «Қа лай ше шек тің ал дын алу ға бо ла ды?» де ген сұ рақ ты
«Сау ын шы лар не ге ше ше кпен ау ыр май ды?» деп өз гер ту ар қы лы шешекке 
қар сы вак ци на жа сап шы ғар ды. 
Егер сіз ты ғы рық қа тап бо лып, бір орын да қа лып қой са ңыз, өзі ңіз ге қоя-
тын сұ рақ ты қай та құ рас ты ры ңыз. Тіп ті оның ша ма лы өз ге руі идеялардың 
са па сы мен са нын ай тар лық тай жақ сар та ала ды.
Осын да ай тыл ған бар лық жақ сы тә жі ри бе лер ді игер ген бол са ңыз да, идея-
лар ды жо ба лар ға ай нал ды ру сіз үшін еш қа шан оңай бол май ды. Бі рақ өзі ңіз дің 
күш-жі ге рі ңіз ді олар ды іс ке асы ру ға ба ғыт тауы ңыз ке рек. 

жүктеу/скачать 6.1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: