Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасының ОҚУ-Әдістемелік кабинеті



Pdf көрінісі
бет62/68
Дата13.02.2023
өлшемі2.25 Mb.
#469484
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   68
5ББЖБ тіл

Шоқ жұлдыздар 
 
Жұлдыздар ежелгі ғалымдардың қызығушылығын туғызды, бірақ 
телескоптар жоқ болғандықтан, олар көзге көрінетіндерге ғана атау берді. 
Шоқжұлдыздардың пішіндері мен өлшемдері әр түрлі болып келді. Егер 
шоқжұлдыздарды құрайтын жұлдыздары сызықтармен біріктірілмесе, аты 
берілген жануарды немесе заттарды тану әрдайым мүмкін бола бермейді. Кейбір 
шоқжұлдыздардың екі немесе одан да көп атауы бар. Ежелгі гректер Орион 
шоқжұлдызын Аңшы шоқжұлдызы деп атаса, ежелгі мысырлықтар Осирис деп 
атаған. 


94 
Жұлдыз – өте күшті қызған газдан (плазмадан) тұратын, өзінен жарық 
шығаратын және табиғаты жағынан Күнге ұқсас аспан денесі. 
Вавилон, Мысыр, Қытай және Грецияның алғашқы астрономдары 
жұлдыздарды қарастырған кезде олардың кейбірінің жануарларға немесе аңыз-
әңгімелердің кейіпкерлеріне ұқсас екенін аңғарған. Сөйтіп,оларға Торпақ (өгіз) 
немесе Персей (грек кейіпкері) деген сияқты атаулар берді. Кейіннен Телескоп 
сияқты өзге шоқжұлдыздар табылып, ат қойылды. Көптеген шоқжұлдыздарды 
осыдан 2000 мың жылдан астам уақыт бұрын алғаш тапқан Қытай мен 
Вавилонның астрономдары еді. (132 сөз) 
(https://prezi.com/) 
Оқылым 
Тапсырма 
Мәтіндерді оқып, олардың жалпы қысқаша мазмұны мен нақты ақпараттарды 
ажыратып көрсетіңіз. 
 
А мәтіні
Жұлдыздар адам өміріне әсер ете ме? 
Соңғы жылдары жұлдыздар мен аспан денелерінің Жерге және адам 
өміріне тікелей әсер етуі туралы жиі айтылып жүр. Бұл жайында фильмдер 
түсіріліп, жазылып та жүр. «Планеталар шеруі» немесе «Метеориттік соқтығысу» 
сияқты ақпараттармен қоғамда қорқынышты тудырып та жүргендер бар. Бүгінде 
адам санасын қорқынышпен ұстағысы келетіндердің қатары көбеюде. 
Бұл 
тақырыпта 
зерттеу 
жұмыстарымен 
айналысып 
жүрген 
ғалымдарымыздың еңбектері де жетерлік. Алайда, өздерінің ғылыми 
жұмыстарына қоғамды баса назар аударту мақсатында еңбегінің маңыздылығына 
тым әсер беруі жиі кездесетін құбылысқа айналғаны әлдеқашан. Нәтижесінде 
адамзатқа төніп келе жатқан астероид, озондық тесіктерден өткен күн сәулесі, 
геомагнитті борандар, күн сәулесінің белсенділігі сияқты ғаламдық ауытқулар 
жер тұрғындарын қорқыныштың уысында ұстауы әсте мүмкін. Шын мәнінде осы 
табиғи ауытқулардың кесірі жаһанда болып жатқан жамандық пен ауру 
атаулының бәріне себепші деуіміз артық емес пе екен? Әрине, жер өзімен-өзі 
ғаламнан бөлек өмір сүріп жатпағаны мәлім. Жұлдыздар, ғаламшарлар, күн, басқа 
да аспан денелерінің жерге әсерін ғалымдар зерттеу барысында. (141 сөз) 
(http://www.psu.kz/
)
Ә мәтіні


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   68




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет