Жас ғалымдар, магистранттар, студенттер мен мектеп оқушыларының «хxi сәтбаев оқулары»
жүктеу/скачать 4.43 Mb. Pdf көрінісі
|
| «XXI Сәтбаев оқулары»
«СТУДЕНТТЕР» сериясы өзгерістерді сипаттайды, мысалы, мутация және туа біткен ауытқулар - тератогенез. Биоиндикация, өз кезегінде, қоршаған ортаға индикатор түрлерінің саны мен құрамы бойынша баға береді. Мысал-лихен биотасын талдау арқылы белгілі бір аумақтың ауа жағдайын бақылау. Бұл бағытта ғалымдар жұмыс істейді, нәтижелерін ғылыми басылымдарда жариялайды – «Гидрометеоиздат», «Жас ғалым» және т.б. неғұрлым ауқымды зерттеулер монографияларда, диссертацияларда сипатталған. Биотестілеуге және биоиндикациялауға арналған тест – объектілер арнайы тірі тест нысандары қоршаған ортаның ластануын бағалаудың негізгі құралы болып табылады. Бұл ластану деңгейі туралы ақпаратты түсіретін «лакмус сынағы» сенсорларының бір түрі. Олардың арқасында биотестинг күрделі химиялық анализдерді сәтті алмастырады. Зерттеу мақсатына байланысты белгілі бір факторға сезімталдығы бар объектілерді таңдалады. Олардың мінез-құлқы және басқа да өзгерістері бойынша қоршаған ортадағы қандай да бір ластаушы агенттің ШЖК (рұқсат етілген шоғырлану шегі) асуы туралы бағаланады. Атап айтқанда, сынақ объектілерінің анатомиялық және физиологиялық сипаттамалары маңызды. Бұл биотестингте тератогенезді қолдануға, белгілі бір сыртқы факторлардың әсерінен дененің дамуындағы деформациялар мен патологияларды зерттеуге байланысты. Мұнда ұғымдарды ажырата білу керек. Сонымен, биотестинг үшін дәл сынақ объектілері қолданылады – микроорганизмдер мен кейбір гидробионттардың генетикалық біртекті зертханалық дақылдары: – цериодафния; – дафния және инфузория; – балдырлар (мысалы, хлорелла). Биотестингтің стандартты әдістері әртүрлі елдерде әртүрлі. Сонымен, Қазақстанда нормативтік құжаттар шаян тәрізділерді (гилл және вествистус), фотогендік бактерияларды, цилиаттар мен балдырларды сынақ объектілері ретінде қарастырады. Биоиндикация табиғи жағдайда өмір сүретін түрлердің саны мен басқа параметрлерін - биоиндикаторларды талдауға жүгінеді. Әдетте бұл өсімдік объектілері немесе симбиондар. жүктеу/скачать 4.43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|