Жеңешемнің жауабы

күн сəскеде, бесін кезінде, намазшамда, не керек, өзінше тиесілі мерзімінде
зор даусымен айқайлап тұрады екен.
Бірақ бұл дауыс философ Канттың мазасын май ішкендей қылады. Жазу
жазып отырғанда, яки өмір туралы терең ойларға кеткен кезде ойын бөле
береді ғой.
Кант қораздың иесіне жалынып:
– Мына бəленің көзін құрт. Маған жұмыс істеткізбейді, — дейді ғой.
Бірақ қожайын неміс емес пе:
– Жазығы жоқ қоразды қалай құртамын, — деп көнбей қойыпты.
– Онда не мен тұрамын, не қораз тұрады, — дейді философ.
– Өзің біл, — дейді қожайын.
Атақты философ қоразға бола басқа жаққа көшіп кетіпті.
Бір кем дүние.
Біздің ауылдың келіндері
Үйдің балконы Тəңіртау жаққа қарайды. Сол балконда келесі əңгіменің
жайын ойлап, қарлы шыңдарға қарап, қаперсіз отыр едім... Көшеде ақ
орамалды, қызыл көйлекті бір келіншек өтіп бара жатып, маған иіліп сəлем
салды.
– Рахмет, айналайын, Құдай тілеуіңді берсін, — дедім. Бейтаныстау
екен:
– Кімнің келінісің? — дедім.
– Аллаберген атамның, — деп жарқылдап жауап берді.
Мен ойланып отырып қалдым.
«Қай Аллаберген? Бұл ауылда Аллаберген деген бар ма еді?»

Отырып-отырып, ондай адамды таба алмадым. Кейін білсем, өзіміздің
аталас ағайын Құдайберген екен.
Қазіргі заманның келіндері қайын ата, қайын аға, қайын ене, абысын-
ажын дегендерді сартылдатып, бадырайтып өз аттарымен атай беретініне
құлақ үйреніп кеткен.
Ал мынау тосын жаңалық. Бұл заманның белсенді қатындары
«гендерлік саясат» деп басыңнан асыра дүңкілдейтін дəуірде... Бұрынғылар
еске түсе кеткені...
***
Ауылдың сыртынан шырылдаған дауыс естіледі. Құлақты елең еткізеді.
– Ата, ата! — деп айқайлайды əлгі дауыс, — Ата, ата!
Сылдыраманың бер жағында,
Сарқыраманың ар жағында
Маңыраманы ұлыма жарып кетіпті.
Жаныманы білемеге жанып-жанып, тез əкелсін біреу, — деп
шырылдайды əлгі жаңа түскен келіншек.
Қазіргі қазақ мұны түсінуі үшін мынандай сөздік керек:
Сылдырама — қамыс,
Сарқырама — өзен,
Маңырама — қой,
Ұлыма — қасқыр,
Жаныма — пышақ,
Білеме қайрақ.
Сонда бұл жаңылтпаш неге керек болған?

Сөйтсе, əлгі жаңа түскен келіннің:
Қамысбай деген атасы бар екен,
Өзенбай деген қайнағасы бар екен,
Қойбағар деген қайнысы бар екен,
Қасқырбай деген тағы бір қайнағасы бар екен,
Пышақбай деген атасы бопты,
Қайрақбай деген тағы қақбас бар болса керек.
Міне, баяғы заман келіншегі солардың ешқайсысының көңілін
қалдырмай, əдептен озбай, əруақтан аттамай, салт-дəстүрді сақтай білген
адал жан ғой.
***
Ал əлгі «Аллабергеннің келінімін» деген айналайын сол баяғылардан
аман-есен осы заманға жеткен құтты құс болар, сірə. Құдай тілеуін беріп,
алдынан əрдайым ақ күн туа берсін.
Сірə, жаңадан түсетін басқа да жас келіндер осындай шығар.
Қайдам-ау, қайдам...
«Гендер! Гендер!» деп дүрсілдеседі...
Бір кем дүние.

жүктеу/скачать 0.51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: