Алдын-ала бақылау жүргізу. Зертеуге (сынауға) алынған шараптан 10
мл-ден өлшеп алып 5 пробиркаға құяды және оларға микробюреткадан: 0,05;
0,10; 0,15; 0,20; 0,25мл 0,5%-ік ЖКС ертіндісін қосады. Содан кейін әрбір
пробиркаға 1мл танин ертінідісін қосып шайқап, сосын 1мл желатин
ертіндісін қосамыз да пробирканы әбден шайқап 20-30 мин қойып қояды.
Тұнбаға тускенен кейін өңделген шарапты беті тегіс қағаз филтірден
өткізеді. Ол үшін 5 таза пробиркаға фильтр салынған воронка орнатып,
барлық порбиркадағы шарапты бір уақытта филтрлейді. Шамамен әрбір
пробиркадағы филтрленген шараптың жартысын алып басқа пробиркаға
құяды, алдынғы бірінші топтың қасына қояды. Бірінші топтағы фильтрі бар
пробиркаларға 1мл хлор қышқылын және 1 тамшы ККС пен ЖКС ертіндісін
қосады. Егер шарап көк немесе жасыл түске боялса, онда тәжірибе жүргізу
кезінде ауыр металдар иондарды барлығы жойылмады дегенді білдіреді.
Шарап түсі өзгермесе немесе боялмаса, бұл металдардың мүлдем жойылып
кеткенін және ЖКС мөлшері шектен тыс болуын көрсетеді. ЖКС мөлшері
шектен тыс болуын екінші топтағы пробиркалардан анықтайды. Бұл
пробиркаларға 1мл хлор қышқылын, 1 тамшы теміраммоний квасц ертіндісін
қосады. Егер көк түске боялса ЖКС шектен тыс екендігін көрсетеді. Тұздың
артық болуын нақтылы түрде 10-20 мин өткеннен кейін анықтайды, ақ
қағаздың тұсына пробирканың үстіңгі жағынан қарай отырып.
1-кесте. ЖКС мөлшерін анықтау
С
ынау ар
қыл
ы
анық
та
лғ
ан Ж
К
С
қаж
етті
көл
імі, м
л
Ш
ара
пт
ағ
ы
ауы
р
мет
алд
ар
катион
да
рының
мөл
ше
рі
, мг
/л
А
уыр метал
л
ка
ти
онда
рын тол
ық
ж
ою
үш
ін Ж
К
С
мөлшер
і, г
/д
ал
Ша
рапт
ы өнд
ірі
сті
к
өңдеу
ү
ші
н
ЖКС
мөлшер
і, г
/д
ал
С
ынау ар
қыл
ы
анық
та
лғ
ан Ж
К
С
қаж
етті
көл
імі, м
л
Ш
ара
пт
ағ
ы
ауы
р
мет
алд
ар
катион
да
рының
мөл
ше
рі
, мг
/л
А
уыр метал
л
катион
да
рын тол
ық
ж
ою
үш
ін Ж
К
С
мөлшер
і, г
/д
ал
Шар
апт
ы өнд
ірі
сті
к
өңдеу
үші
н
ЖКС
мөлшер
і,
г/
дал
0,01
0,9
0,05
-
0,26
22,9
1,30
1,17
0,02
1,8
0,10
-
0,27
23,8
1,35
1,21
0,03
2,6
0,15
-
0,28
24,7
1,40
1,26
102
0,04
3,5
0,20
0,6
0,29
25,6
1,45
1,30
0,05
4,4
0,25
0,22
0,30
26,4
1,50
1,35
0,06
5,3
0,30
0,27
0,31
27,3
1,55
1,39
0,07
6,2
0,35
0,31
0,32
28,2
1,60
1,44
0,08
7,1
0,40
0,36
0,33
29,1
1,65
1,48
0,09
7,9
0,45
0,40
0,34
30,0
1,70
1,53
0,10
8,8
0,50
0,45
0,35
0,39
1,75
1,57
0,11
9,7
0,55
0,49
0,36
31,8
1,80
1,62
0,12
10,6
0,60
0,54
0,37
32,6
1,85
1,66
0,13
11,5
0,65
0,59
0,38
33,5
1,90
1,71
0,14
12,3
0,70
0,63
0,39
34,4
1,95
1,75
0,15
13,2
0,75
0,67
0,40
35,3
2,00
1,80
0,16
14,1
0,80
0,72
0,41
36,2
2,05
1,84
0,17
15,0
0,85
0,76
0,42
37,0
2,10
0,89
0,18
15,9
0,90
0,81
0,43
37,9
2,15
1,93
0,19
16,7
0,95
0,85
0,44
38,8
2,20
1,98
0,20
17,6
1,00
0,90
0,45
39,7
2,25
2,02
0,21
18,5
1,05
0,95
0,46
40,6
2,30
2,07
0,22
19,4
1,10
0,99
0,47
41,5
2,35
2,11
0,23
20,3
1,15
1,03
0,48
42,3
6,40
2,16
0,24
21,2
1,20
1,08
0,49
43,2
2,45
2,20
0,25
22,0
1,25
1,12
0,50
44,1
2,50
2,25
Екі топтағы пробиркалардың түсінің өзгеруіне байланысты, ауыр
металлдар иондарының жойылуын қамтамасыз ететін, ЖКС мөлшері
өзгеруінің интервалдарын анықтайды. Мысалы, бірінші топтағы алғашқы екі
пробиркаларда және екінші топтағы соңғы екі пробиркада түсі өзгереді. Бұл
0,05 және 0,10мл ЖКС мөлшері металдарды толық жоя алмайды деген сөз ал,
0,20 және 0,25мл – шектен тыс. Сонда керек мөлшері 0,10-0,15 мл
аралығында болғаны.
Ал егер екінші топтағы пробиркалардың ешқайсысы боялмаған болса,
алдын ала сынауды ЖКС мөлшерін жоғарлатып қайта өткізу керек.
Негізгі сынау. Негізгі сынаудың методикасының алдынғы тексерудің
методикасынан айырмашлығы ЖКС ертіндісінің дозасына (мөлшеріне)
байланысты. Дозасы 0,01, 0,02мл интервалмен алынады. Ал біздің мысалда
0,11, 0,12, 0,13, және 0,14мл болады.
Негізгі тексерудің нәтижесі бойынша 1-кестенің көмегімен шарап өңдеу
үшін ЖКС мөлшерін барлық өңделетін шарап көлеміне есептейді.
Достарыңызбен бөлісу: |