Жеке меншік құқықтарын және жер пайдалану құқықтарын қорғау

Жеке меншік құқықтарын және жер пайдалану құқықтарын қорғау

Жер құқығы қатынастарынан туындаған даулар сот тәртібімен қаралады.

Мұраға ауысу – жер учаскесіне жеке меншік, ұзақ мерзімді жер пайдалану және уақытша қысқа мерзімді жер пайдалану құқығы бар азамат қайтыс болған жағдайда жеке меншік немесе жер пайдалану құқығының (егер уақытша жер пайдалану шартында басқаша көзделмесе) басқаға ауысуы. Мұраның құрамына мұраға берушіге тиесілі, оның қайтыс болуына байланысты тоқтатылмайтын, құқықтар мен міндеттер де кіреді.

Мұра ашылған сәтте көзі тірі, сондай-ақ мұраға беруші тірі кезінде құрсақта қалып, мұра ашылғаннан кейін дүниеге тірі келген азаматтар мұрагер бола алады.
Заңды тұлға қайта ұйымдастырылған жағдайда жеке меншік немесе жер пайдалану құқығы кімге берілуі мүмкін ?

Заңды тұлға қайта ұйымдастырылған кезде мирасқорлық – заңды тұлғалар біріккен кезде, бір заңды тұлға екіншісіне қосылған кезде, заңды тұлғалар бөлінген кезде, заңды тұлғаның құрамынан бөлінген кезде, заңды тұлға бір түрден екінші түрге қайта құрылған кезде жер пайдалану құқығы мен міндеттер мирасқорлық тәртібімен ауысады.

Кредит ресурстарын беруді Банк қолданыстағы Қазақстан Республикасының заңдарының, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінің, сондай-ақ Банктің Ішкі кредит саясатының негізінде және соларға сәйкес жүзеге асырады.

Ауыл шаруашылығы тауарын өндіруші кредит алуды және Банкке өтініш жасауды жоспарлау кезінде оған бірінші кезеңде кредит алудың нақты мақсаттарын, кредитті қайтаруға қатысты өзінің мүмкіндігін (кредит сомасы + есептелген үстеме проценттер) барабар айқындап алуы қажет.

Банкті таңдау кезінде қазіргі бар кредиттеу бағдарламаларының неғұрлым тиімдісіне, оған қоса: кредиттендіру шарттарына, кредит беру кезеңіне, проценттік ставкасына, өтінішті қарау мерзіміне, жобаға сараптама, яғни кредиттік өтінішке талдау жүргізуді қоса алғанда, банктік комиссияларға (төлемақыларға), қолма–қол ақша алғаны және жарна үшін комиссияларға, кредит пен кепілді рәсімдеу тәртібіне, кредитті қайтару тәртібіне назар аудару қажет.

Кредит алудың нақты тәртібі мен шарттарын Банк белгілейді.
Ипотека (қозғалмайтын мүлік ипотекасы) дегеніміз не?

Ипотека – бұл, кепілге салынған қозғалмайтын мүлік немесе ондағы үлес кепіл берушінің немесе үшінші жақтың иелігі мен пайдалануында қалатын, кепілдің бір түрі.

Ипотекалық шарт - негізгі міндеттемелерді қамтамасыз етуде тараптардың ипотека белгілеу туралы келісімі
Қандай жер учаскесі кепіл мәні болуы мүмкін?

Кепіл берушіге жеке меншік құқығымен немесе жер пайдалану құқығымен тиесілі жер учаскесі кепіл мәні болуы мүмкін.

Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше белгіленбесе, жер учаскесінің және жер пайдалану құқығының кепіліне жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы ережелер қолданылады.

Жерге құқығын кепілге салып кімдердің кредит алуына болады?

Жеке меншік құқығында немесе уақытша өтеулі ұзақ мерзімді жер пайдалану құқығында жер учаскелері бар жеке және мемлекеттік емес заңды тұлғалар осы құқыққа кепілге көктемгі–егіс және егін жинау жұмыстарына, айналым құралдарын толықтыруға (ЖЖМ, қосалқы бөлшектер, тұқым, минералдық тынайтқыштар, пестицидтер сатып алуға, сондай-ақ құралдар сатып алуға (ауыл шаруашылығы техникаларын, жылжымайтын мүліктер, құрал–жабдықтар сатып алуға) кредит ала алады.

Ортақ бірлескен меншіктегі немесе ортақ бірлескен жер пайдаланудағы бөлінбейтін жер учаскесін кепілге беруге ортақ меншікке немесе ортақ жер пайдалануға қатысушылардың барлығының жазбаша келісімі болған кезде жол беріледі.

Жер учаскесіне ортақ үлестік меншікке немесе ортақ үлестік жер пайдалануға қатысушы өз үлесін ортақ меншікке немесе ортақ жер пайдалануға басқа қатысушылардың келісімінсіз кепілге салуға құқылы.

Ортақ меншік құқығында жер учаскелері бар тұлғалар ортақ меншікке қатысушылардың жалпы жиналысының шешімі негізінде жер учаскелерін кепілге сала алады.

Мемлекеттен жер учаскесін жеке меншікке төлеу мерзімін ұзартып сатып алған тұлғалар оны сатып алу бағасының кемінде 50%-і төленгеннен кейін кепілге бере алады. Бұл ретте кепілдің мәні жер учаскесінің тек сатып алу бағасы төленген бөлігі ғана бола алады.

• 
  жер учаскесіне немесе жер пайдалану құқығына қатысты мәмілелер жасауға тыйым салынғанда;
  
• 
  егер жер учаскесінің бір бөлігін нысаналы мақсатына сәйкес дербес учаске ретінде пайдалану мүмкін болмаса, сол бөлігін;
  
• 
  кепілге салуға берілген жер учаскесінде немесе оның кепілге салуға берілетін бөлігінде орналасқан үйді, құрылысты, ғимаратты бір мезгілде кепілге салмай, бөлінетін жер учаскесін түгелдей немесе оның бір бөлігін, бүкіл жер учаскесіне немесе оның бір бөлігіне жер пайдалану құқығын кепілге салуға жол берілмейді;
  
• 
  бөлінбейтін жер учаскесінде орналасқан үйді, құрылысты, ғимаратты бір мезгілде кепілге салмай, бөлінбейтін жер учаскесін немесе оған жер пайдалану құқығын немесе үй, құрылыс, ғимарат орналасқан және оны пайдалану үшін қажетті, бөлінетін жер учаскесінің бір бөлігін немесе бөлінетін жер учаскесінің бір бөлігін немесе бөлінетін жер учаскесінің бір бөлігіне жер пайдалану құқығын қоса кепілге салмай, не үй, құрылыс, ғимарат орналасқан бүкіл бөлінбейтін жер учаскесін немесе бүкіл бөлінбейтін жер учаскесіне жер пайдалану құқығын бір мезгілде кепілге салмай, ол үйді, құрылысты, ғимаратты кепілге салуға жол берілмейді.
  
• 
  жер учаскесінің бір бөлігіне кепілді белгілеген кезде уақытша өтеусіз жер пайдалану құқығындағы жер учаскелерін иеліктен шығаруға, соның ішінде оларды кейінгі жер пайдалануға жол берілмейтіндігі жөніндегі талаптар сақталуға тиіс.
  
• 
  қысқа мерзімді уақытша өтеулі жер пайдалану (жалдау) және 5 жыл мерзімге уақытша өтеусіз жер пайдалану құқығын кепілге салуға жол берілмейді;
  
• 
  үйлерге (үй-жайлар мен ғимараттарға) берілген жер учаскесін уақытша өтеусіз жер пайдалану мерзімі үйлерді, үй-жайларды және ғимараттарды, соның ішінде ғибадат құрылыстарын уақытша өтеусіз пайдалану мерзімімен айқындалады.
  
• 
  жер учаскесін жалдау нысанында ұзақ мерзімді уақытша жер пайдалану құқығын жалдау шартының қолданылу мерзіміне кепілге салуға жол беріледі.
  

1. 
   Ауыл шаруашылығы тауарын өндіруші банкке кредит алу туралы өтініш жасаған кезде, Банк клиентке толтыру үшін қажетті анкеталар мен кредиттік өтініштердің ішкі банктік үлгілерін, сондай-ақ кредит алу үшін қажетті құжаттардың тізбесін ұсынады.
   
2. 
   Содан кейін, қарыз алушы ұсынған құжаттардың толық жинағын Банк алған бойдан жобаны зерделеу талдауы басталады, оған барлық құжаттарға сараптама жүргізу және солардың негізінде тиісті қорытындылар жасау кіреді. Өтінішті қарау мерзімі құжаттардың толық жинағы ұсынылған күннен басталады және ол мерзімді Банк белгілейді.
   
3. 
   Банктің қауіпсіздік басқармасының тиісті қорытындысы, қаржы-экологиялық қорытынды, заң бөлімінің сараптамасы, кепілді бағалау жөніндегі қорытынды, сондай-ақ тәуекел-менеджердің қорытындысы дайын болғаннан кейін кредиттік өтініш Банктің Кредиттік Комитетіне шығарылады, онда кредит жөнінде түбегейлі шешім қабылданады. Кредиттік Комитеттің құрамына Банктің бірінші басшылары, сондай-ақ Банктің дербес бөлімшелері мен бөлімдерінің бастықтары кіреді.
   
4. 
   Жер учаскесінің немесе жер пайдалану құқығының құны туралы екі жақты келісімге қол жеткізілген кезде, негізгі міндеттеменің белгіленіп отырған сомасын қамтамасыз етуде кепілге беруші мен кепіл ұстаушы арасында жер учаскесін немесе жер пайдалану құқығын кепілге салу туралы шарт екі дана етіліп жасалады. Ипотекалық кредитті қамтамасыз ету үшін жер учаскесін немесе жер пайдалану құқығын кепілге салу туралы шартқа осы учаскенің шекарасы жоспарының көшірмесі қоса берілуге тиіс.
   

Жер учаскесін немесе жер пайдалану құқығын кепілге салу үшін жеке және заңды тұлғалар ықтимал, кепіл ұстаушыға мыналарды табыс етеді:

1. 
   Кепілге берушінің құқықтық мәртебесін айқындайтын құжаттарды:
   

• 
  нотариат куәландырған құрылтайшылық құжаттарының көшірмелерін (құрылтайшылық шарт, жарғы, статистикалық карточка, заңды тұлғаның мемлекеттік тіркелгені (қайта тіркелгені туралы куәлік);
  
• 
  қойылған қолдың үлгілері бар карточканы;
  
• 
  бірінші басшыны тағайындау туралы бұйрықты және / немесе кепілге берушінің (қарыз алушының) атынан барлық құжаттарға қол қоюға құқық беретін өзге адамға ( бірінші басшыны алмастыратын) берілген сенімхатты.
  

• 
  жеке басын куәландыратын куәліктің /паспорттың көшірмесін;
  
• 
  дербес кәсіпкерді мемлекеттік тіркеу туралы куәлікті.
  

2. 
   Жер учаскесіне олардың құқығын куәландыратын құжаттарды:
   

• 
  жер учаскесінің актісінен;
  
• 
  жер учаскесінің сатып алу–сату шартын;
  
• 
  жер учаскесіне құқыққа ақы төленгені туралы төлемақы құжатын;
  
• 
  жерге (үйге және ғимараттарға қатысты) салық бойынша берешегі жоқ екені туралы анықтаманы;
  
• 
  үйдің / ғимараттың түгендеу ісін/ техникалық паспортын;
  
• 
  жер учаскесіне құқықтың тіркелгені туралы және кепілге ұсынылған жылжымайтын мүлікке ауыртпалықтардың (тұтқындау, кепілге салу) жоқ екендігі туралы Жылжымайтын мүлік жөніндегі орталықтың куәлігін.
  

3. 
   Ортақ бірлескен меншікке немесе ортақ бірлескен жер пайдалануға қатысушылардың жазбаша келісімін:
   

• 
  заңды тұлғаның тиісті басқару органының (қатысушылардың / акционерлердің жалпы жиналысының) және /немесе бақылау органының (қадағалау кеңесінің) заңды тұлғаның мүлкін Банкке кепілге беру туралы және сомасын, мерзімін, пайдалану мақсатын көрсете отырып, тиісті Банктен кредит тарту туралы шешімін;
  
• 
  аталған шешімді қабылдаған басқару органының сайлау/тағайындау ж т.с.с. тиісті құжаттарын;
  
• 
  жарғылық капиталда мемлекеттік үлес болған жағдайда -уәкілетті мемлекеттік органның кепілге салу туралы тиісті шешімін;
  
• 
  заңды тұлға–мекемелер үшін - меншік иесінің (уәкілетті мемлекеттік органның) кепілге салуға рұқсатын;
  

• 
  егер кепілге ұсынылатын мүлік ортақ бірлескен меншікте (ерлі-зайыптылардың, шаруа (фермер) қожалығының меншігі, жекешелендірілген тұрғын үйге меншік) болған жағдайда мүліктің барлық кәмелетке толған меншік иелерінің (отбасы мүшелерінің, өзге де адамдардың) кепілдік мүлікті кепілге салуға және соттан тысқары іске асыруға нотариат куәландырған келісімін;
  

4. 
   Жер учаскесін немесе жер пайдалану құқығының кадастрлық (бағалау) құны актісін;
   
5. 
   Жер учаскесінде орналасқан жылжымайтын мүліктің бағалау құны актісін;
   
6. 
   Жер учаскесі шекарасының жоспарын. Жер учаскесінің бөлігін немесе оған жер пайдалану құқығын кепілге беру кезінде жер учаскесінің жалпы жоспарында оның кепілге беруге көзделген бөлігі көрсетілуге тиіс.
   
7. 
   Шарт жасасу мерзімінде кепіл салушыға белгілі болған ипотекаға қатысты үшінші тұлғалардың барлық құқықтарының тізбесін (кепілге салу, пайдалану, жалдау, сервитут құқықтарын, жер учаскесіне немесе жер пайдалану құқығына басқа да ауыртпалықтарды)
   
8. 
   Бизнес–жоспарды. Банктердің Бизнес-жоспарды рәсімдеуге талаптары сұралып отырған кредиттің түріне қарай әр түрлі болады.
   
9. 
   Жер учаскесі бойынша сенімді деректерді белгілеу үшін қажетті басқа да материалдарды.
   

Жер учаскесін немесе жер пайдалану құқығын кепілге салу туралы шарттың, сондай-ақ жер учаскесіне немесе жер пайдалану құқығына берілген ипотекалық куәліктің нысаны мен мазмұны жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес келуге тиіс.

Ипотека туралы шартта:

• 
  жер учаскесін немесе жер пайдалану құқығын кредиторға немесе үшінші тұлғаға беруді;
  
• 
  мақсатына сәйкес ипотека туралы шарт бойынша кепілге салынған меншіктегі немесе жер пайдаланудағы жер учаскесін кепілге берушінің және (немесе) үшінші тұлғалардың оны пайдалану құқықтарын шектеуді, сондай-ақ бұл учаскеден жеміс және табыс алуды көздеуге болмайды.
  

Ипотека құқығы кепіл туралы шарттың және ипотекалық куәліктің жылжымайтын мүлікке құқықты және онымен жасалатын мәмілелерді жер учаскесі орналасқан жері бойынша тіркелетін органдарында мемлекеттік тіркеу кезінен бастап туындайды.

Кепілге беруші кепіл ұстаушының талабы бойынша оның құқығын ипотекалық куәлік берумен растай алады, бұл ретте кепіл туралы шарттың барлық даналарында оның берілгендігі туралы тиісті жазба жасалады. Ипотекалық куәлік бір дана етіп жасалып, кепіл ұстаушыға беріледі.

• 
  Бөлінетін жер учаскесінде орналасқан үйді, құрылысты, ғимаратты кепілге салу үй, құрылыс, ғимарат орналасқан және оған қызмет көрсету үшін қажетті, бөлінетін жер учаскесінің бөлігі немесе бөлінетін жер учаскесінің бөлігіне жер пайдалану құқығы бір мезгілде кепілге берілетінін білдіреді.
  

Үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды кепілге салу кезінде тиісті жер учаскесінің немесе оның бөлінетін бөлігінің не жер учаскесіне немесе оның бөлінетін бөлігіне жер пайдалану құқығының құны ескерілуге тиіс.

• 
  Егер бөлінбейтін жер учаскесінде ортақ меншіктегі (өзге де ортақ заттың құқықтағы) үйлер, құрылыстар, ғимараттар, орналасқан болса, үйді, құрылысты ғимаратты кепілге салу сонымен бір мезгілде үйді, құрылысты, ғимаратты орналастыру, күтіп-ұстау және пайдалану үшін қажетті жер учаскесінің кепілге салынатынын білдіреді. Егер аталған жағдайларда кепіл мәні үйдің, құрылыстың, ғимараттың Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен бөлінген бөлігі немесе ортақ мүлікке құқықтағы үлес болса, кепілге берілген үй, құрылыс, ғимарат бөлігінің көлеміне сәйкес келетін жер учаскесіндегі үлеске кепіл бір мезгілде белгіленеді.
  
• 
  Кондоминиум объектісінде орналасқан үй-жайды кепілге салу сонымен бір мезгілде кондоминиумға қатысушылар арасындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес айқындалатын ортақ мүліктегі және жер учаскесіндегі үлестің де кепіл мәні болатынын білдіреді.
  

Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше белгіленбесе, жеке меншіктегі, сондай-ақ тұрақты және ұзақ мерзімді уақытша жер пайдалану құқығы жеке және заңды тұлғалар мүлкінің құрамына кіреді, банкрот деп танылған жағдайларды қоса алғанда, олар өз міндеттемелері бойынша осы мүлікпен жауап береді.

Жер учаскесі мен тұрақты және ұзақ мерзімді уақытша жер пайдалану құқығынан өндіріп алу Қазақстан Республикасының азаматтық және азаматтық іс жүргізу заңдарында белгіленген тәртіппен жүргізіледі және ол жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыратын органда тіркеледі.
Борышкер негізгі міндеттемені орындамаған жағдайда оның қандай салдарлары болуы мүмкін?

Борышкер негізгі міндеттемені орындамаған жағдайда кепіл ұстаушы өз талаптарын:

1. 
   кепілді сот тәртібімен іске асыру;
   
2. 
   егер заң актілерінде не ипотекалық шартта көзделген, немесе тараптардың кейінен келісуімен кепілді соттан тысқары тәртіппен іске асыру;
   
3. 
   сауда-саттық өтпеді деп (сауда-саттыққа екі сатып алушыдан да кем келгенде немесе сауда саттықты ұтып алушы сатымдық бағаны белгіленген мерзімде түсірмеген) жарияланған жағдайда кепілге салынған мүлікті өз меншігіне айналдыру жолымен қанағаттандыруға құқылы.
   

Ипотеканы (кепілді) сот тәртібімен іске асыру кепіл ұстаушының талап–арызы бойынша сот шешіміне сәйкес жүргізіледі. Бұл ретте ипотеканың (кепілдің) мәні болып табылатын жылжымайтын мүлікті сату іс жүргізу заңдарында белгіленген тәртіппен көпшілік сауда-саттығында сату жолымен жүргізіледі.

Ипотеканы соттан тысқары тәртіппен іске асыру сенім білдірілген тұлғаның ұйымдастыруымен кепілге салынған мүлікке сауда-саттық өткізу жолымен жүргізіледі.

Сенім білдірілген тұлғаны ипотекалық шартта тараптар айқындайды. Егер ипотекалық шартта сенім білдірілген тұлға айқындалмаған жағдайда, оны кепіл ұстаушы тағайындайды.

Кепіл ұстаушының талаптарын соттан тысқары тәртіппен қанағаттандыруға:

1. 
   жылжымайтын мүлік ипотекасы үшін басқа тұлғаның немесе органның келісімі талап етіліп және мұндай келісім алынбаған;
   
2. 
   ипотеканың мәні елеулі тарихи, көркем немесе қоғам үшін өзге мәдени құндылығы бар жылжымайтын мүлік болып табылған;
   
3. 
   ипотеканың мәні ортақ меншіктегі жылжымайтын мүлік болып табылған және оның меншік иелерінің қайсыбірі кепіл ұстаушының талаптарын соттан тысқары тәртіппен қанағаттандыруға жазбаша келісімін бермеген жағдайларда жол берілмейді.
   

Кепілге берушінің сондай-ақ, егер ол кепілге беруші болып табылмаса, негізгі міндеттемелер бойынша борышкердің сауда-саттық рәсімі бұзылған жағдайда 3 ай ішінде оның нәтижелеріне жылжымайтын мүлік тұрған жердегі сотта дауласуға құқығы бар.

Талап-арыз өтінішінің берілуі сауда-саттық нәтижесінен туындаған іс-әрекетті жасауды тоқтата тұрғыза алмайды.
ЖЕР УЧАСКЕЛЕРІНЕ ҚҰҚЫҚТАРДЫ МЕМЛЕКЕТТІК ТІРКЕУ
Жер учаскелеріне құқықтарды мемлекеттік тіркеуді қандай органдар жүзеге асырады?

Жылжымайтын мүлікке және олармен жасалатын мәмілелерге құқықтарды мемлекеттік тіркеуді Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Тіркеу қызметі комитеті және оған ведомстволық бағынысты (қаланың, ауданның) мемлекеттік кәсіпорындар (“Жылжымайтын мүлікті тіркеу жөніндегі орталықтар” РМК) жүзеге асырады.

• 
  жер учаскесіне заттық құқық;
  
• 
  меншік құқығы;
  
• 
  өмір бойы мұраға қалдырылған жер учаскесіне құқық;
  
• 
  жер учаскесін тұрақты (мерзімсіз) пайдалануға құқық;
  
• 
  сервитут;
  
• 
  шаруашылық жүргізу құқығы;
  
• 
  оралымды басқару құқығы;
  
• 
  мәмілелер;
  
• 
  сатып алу-сату шарты;
  
• 
  ауыстыру шарты;
  
• 
  сыйға тарту шарты;
  
• 
  рента шарты;
  
• 
  ипотека туралы шарт;
  
• 
  жалдау (мүліктік жалдау) шарты;
  
• 
  жер учаскесін сенімгерлік басқару шарты.
  

• 
  мүліктік кінәрат–талап;
  
• 
  сот (меншікті тұтқындау) және басқа уәкілетті органдардың шешімі бойынша шектеулер; уәкілетті органдардың шешімі бойынша шектеулер;
  
• 
  объектіге қатысты айқындалған заң тәртібімен белгіленген шектеулер мен тыйым салулар;
  
• 
  уәкілетті органдардың шешімі бойынша иеліктен айыру және тәркілеу.
  

Жер учаскелеріне және олармен берік байланыстағы мүлікке құқықты тоқтату, беру, растау, шектеу (ауыртпалық салу) немесе өзгерту де тіркелуі мүмкін құқық болып табылады.

Жер учаскесіне және онымен жасалған мәмілелерге құқықты тіркеуді құқық иесінің немесе уәкілетті органның өтініші негізінде, ал егер құқық шарттан туындайтын болса – оның кез-келген тарабының өтінішінің негізінде тіркеуші орган жүзеге асырады.

Өтініш иесі тіркеуші органға:

жер учаскесіне құқықты тіркеу туралы сұраған өтінішті

жер учаскесіне құқықты растайтын құжаттарды;

жер учаскесіне және онымен жасалған мәмілелерге құқықты мемлекеттік тіркегені үшін алым сомасының бюджетке төленгенін растайтын құжатты табыс етуге тиіс.

Өтініш иесі – жеке басын куәландыратын құжаттарды, ал заңды тұлғаның өкілдерді оған қоса өз өкілеттігін растайтын құжаттарды табыс етуге міндетті.

Ортақ бірлескен жер учаскесіне құқықты тіркеу кезінде тіркеу туралы өтінішке барлық меншік иелерінің әрқайсысы өздерінің меншікке құқығын растайтын құжаттармен қоса жеке бастарын куәландыратын құжаттарын табыс ете отырып, жеке-жеке қол қояды. Бұл ереже сонымен қатар шаруашылық жүргізу құқығына, оралымды басқару құқығына және жер пайдалану құқығына да қолданылады.

Жер учаскесінің бір бөлігін кепілге, жалға және өтеусіз пайдалануға беру кезінде тіркеуге өткізілген құжаттамаға учаскенің кепілге, жалға немесе өтеусіз пайдалануға өткізілген бөлігі көрсетілген карта (схема) немесе жалпы жоспары бірге тапсырылуға тиіс.

Жер учаскесіне және онымен жасалған мәмілелерге құқықты тіркеуге ұсынылған құжаттардан бас тартуға тек құжаттар тиісінше дұрыс тапсырылмаған жағдайда ғана жол беріледі.

Жер учаскесіне құқықты мемлекеттік тіркеу үшін қажетті барлық құжаттар екі данада ұсынылады, оның біреуі тұпнұсқа немесе оның нотариат куәландырған көшірмесі болуға тиіс. Құжаттың түпнұсқасы (нотариат куәландырған көшірмесі) тіркеуден кейін иесіне қайтарылады.

Өтініш иесінің құқығын тіркеу құжаттар тіркеу орнына берілген күннен бастап бес жұмыс күні ішінде жүргізілуге тиіс.
Мемлекеттік тіркеуден бас тарту үшін негіздер

Жер учаскесіне құқықтың туындауын, тоқтатылуын, ауысуын, шектелуін растайтын құжаттар тиісінше рәсімделген түрде қабылданады. Тазартып өшірілген не үстіне жазылған, сызылған өз бетінше түзетулері бар құжаттар, сондай-ақ қарындашпен жазылған қабылданбайды.

тіркеуден, егер:

ұсынылған құжаттар талаптарға сай болмаған;

құқықты тіркеу туралы өтінішті іс-әрекетке қабілетсіз адам жасаған жағдайда бас тартылуы мүмкін.

Тіркеуді тоқтата тұрған немесе одан бас тартылған жағдайда құқықтық кадастрге тиісінше жазба жүргізіледі. Бас тартылған кезде өтініш иесіне бас тартудың себебі туралы жазбаша нысанда хабар жіберіледі. Хат көшірмесі осы жер учаскесіне бұрын ашылған іске орналастырылады.

СЕРВИТУТТАР

Сервитут деген не?

Сервитут – бөтен жер учаскелерін шектеулі мақсатты пайдалану. Сервитут көрші жер учаскесінен жаяу және көлікпен өтуді, электр беру, байланыс желілерін және құбыр төсеу мен пайдалануды жүзеге асыру, сумен қамтамасыз етуді және мелиорацияны, сондай-ақ жылжымайтын мүлік иесінің сервитут белгіленбей қамтамасыз етілуі мүмкін емес басқа да мұқтаждықтарын жүзеге асыру үшін белгіленеді.

Сервитуттың қандай түрлері болады?

Жекеше сервитут – жеке меншік иесі немесе жер пайдаланушы басқа жеке меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан қөрші немесе өзге де жер учаскелерін шектеулі пайдалану құқығын беруді талап етуге құқығы бар. Жекеше сервитут жер учаскесінің меншік иесімен немесе жер пайдаланушысымен шарт бойынша сол жер учаскесінің аумағында белгіленеді.

Қауымдық сервитут - мемлекеттің және жергілікті халықтың мүдделерін қамтамасыз ету үшін жергілікті атқарушы органның құқықтық актісімен (әкімнің шешімімен немесе өзге де актілер) белгіленген жер учаскелерін алып қоймай, шектеулі жер пайдалану құқығын беру.
Сервитут ауыртпалығын көтеруші жер учаскелерінің меншік иелерінің немесе жер пайдаланушыларының қандай құқығы бар?

Осы учаскені иеленуді, пайдалануды және оған билік етуді жалғастыруға;

Солардың мүддесіне орай сервитут белгілеген тұлғалардан мөлшерлес төлемақы талап етуге;

Егер сервитутты белгілеу жер учаскесін пайдалануда елеулі қиындықтарға әкеп соғатын болса, қауымдық сервитутты белгілеген мемлекеттік билік органынан мөлшерлес төлемақы талап етуге;

Егер қауымдық сервитут белгілеу жер учаскесін пайдалануға мүмкіндік бермеуге әкеп соғатын болса, қауымдық сервитутты белгілеген мемлекеттік билік органынан шығынды өтеп немесе шығынды өтеумен тең бағадағы жер учаскесін бере отырып, өзінен осы жер учаскесін алып қоюды, соның ішінде сатып алу арқылы алып қоюды талап етуге құқығы бар.

Мемлекеттік қажеттіліктер үшін алып қойылған жер учаскесінің сатып алу бағасы, сатып алудың мерзімі мен басқа да шарттары мемлекеттік органдардың өкілдері мен жер учаскесінің меншік иесі арасындағы келісіммен айқындалады. Келісімге мемлекеттік билік органының алып қойылған учаскесі үшін жер учаскесінің меншік иесіне сатып алу құнын төлеу міндеті де кіреді. Сатып алу бағасын айқындау кезінде оған жер учаскесінің және онда орналасқан жылжымайтын мүліктің (құрылыстардың, ғимараттардың) нарықтық құны, сондай-ақ үшінші тұлғалар алдындағы міндеттемелердің мерзімінен бұрын тоқтатылуына байланысты өздері шеккен шығындарды қоса алғанда, жер учаскесінен айырылуына байланысты меншік иесіне келтірілген барлық шығын, соның ішінде алынбай қалған пайда да қосылады.

Мүддесіне сервитут белгіленген адамдардың қандай құқықтары мен міндеттері бар?

Жеке меншік иесіне немесе жер пайдаланушыға сервитутқа байланысты барлық шығындарды өтейді.

Сервитут ауыртпалығы салынған жер учаскесіне құқық басқа тұлғаға ауысқан жағдайда сервитут сақталады.

Қамтамасыз ету үшін белгіленген сервитут басқа тұлғаға тек оған құқықпен бірге ғана ауыстырылуы мүмкін.

Сервитут мәмілелердің дербес мәні, соның ішінде сатып алу-сату және кепілдің мәні бола алмайды.
Уақытша (маусымдық) пайдаланатын мал айдау жолдары.

Уақытша (маусымдық) пайдаланатын мал айдау жолдары сервитут болып табылады және оларды осы учаскелерді алып қоймай, жерінен жол өтетін жеке меншік иелерімен немесе жер пайдаланушылармен келісе отырып, аудандық (аудан аумағында) немесе облыстық (екі немесе одан көп аудандардың аумағында) атқарушы органдар белгілейді. Мал иелері малды жолмен айдап өткен кезде келтірілген шығын үшін жеке меншік иелерінің немесе жер пайдаланушылардың алдында жауаптылықта болады.

Сервитутты тіркеу қалай жүргізіледі ?

Сервитуттардың туындауы, өзгертілуі және тоқтатылуы жеке меншік иесінің немесе жер пайдаланушының немесе пайдасына сервитут белгіленген тұлғаның өтінішінің негізінде құқық кадастрында мемлекеттік тіркелуге тиіс.

Егер сервитут жер учаскесінің бір бөлігіне қатысты болса, онда жоғарыда көрсетілген құжаттарға қоса жер учаскелерін есепке алу жөніндегі ұйым куәландырған, сервитуттың қолданылу аясы белгіленген жоспары беріледі. Егер сервитут барлық жер учаскесіне қатысты болса, жер учаскесінің жоспарын беру талап етілмейді.

Сервитут ол Құқықтардың бірыңғай мемлекеттік тізіліміне тіркелгеннен кейін күшіне енеді.

Сервитуттың тоқтатылуына не нәрселер негіз бола алады?

Сервитут ауыртпалығы салынған жер учаскесін оның нысаналы мақсатына сәйкес пайдалану мүмкін болмаған жағдайларда жер учаскесі меншік иесінің немесе жер пайдаланушысының өз учаскесіне қатысы бойынша сервитуттың қолданылуын сот арқылы:

ұзақ уақыт (3 жыл) пайдаланылмауы негізінде;

оның белгіленген мерзімінің өтуі нәтижесінде;

тараптар арасындағы келісім негізінде;

сот шешімі негізінде және ҚР заң актілерінде көзделген өзге де негіздер бойынша тоқтатуды талап етуге құқығы бар.

ЖЕР УЧАСКЕСІНЕ ЖЕКЕ МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫН НЕМЕСЕ ЖЕР ПАЙДАЛАНУ ҚҰҚЫҒЫН ТОҚТАТУ
Жер учаскесіне жеке меншік құқығын немесе жер пайдалану құқығын тоқтату үшін не нәрселер негіз бола алады?

Жер учаскесіне жеке меншік құқығы меншік құқығы немесе жер пайдалану құқығы:

• 
  меншік иесі – жер учаскесін немесе жер пайдаланушы жер пайдалану құқығын иеліктен шығарып басқа тұлғаларға берген;
  
• 
  меншік иесі меншік құқығынан немесе жер пайдаланушы жер пайдалану құқығына бас тартқан;
  
• 
  жер учаскесіне меншік құқығынан немесе жер пайдалану құқығынан Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген өзге де жағдайларда айрылған ретте тоқтатылады.
  

Меншік иесінен, сатып алуды қоса алғанда, жер учаскесін және жер пайдаланушыдан жер пайдалану құқығын алып қоюға:

• 
  меншік иесінің немесе жер пайдаланушының міндеттемелері бойынша жер учаскесінен немесе жер пайдалану құқығынан өндіріп алу жүргізілген;
  
• 
  жеке меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан жер учаскесі мемлекеттік қажеттіктер үшін сатып алуды қоса алғанда, алып қойылған;
  
• 
  мақсатына сай пайданылмай отырған немесе Қазақстан Республикасының заңдарын бұза отырып пайдаланып жүрген жер учаскесі меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан мәжбүрлеп алып қойылған;
  
• 
  радиоактивті ластануға ұшыраған жер учаскесін, құны тең жер учаскесі беріле отырып, меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан алып қойылған;
  
• 
  тәркіленген реттен басқа жағдайларда жол берілмейді.
  

Жер пайдалану құқығы бұдан басқа мынадай негіздер бойынша тоқтатылуы мүмкін:

• 
  учаске берілген мерзімнің өтуі;
  
• 
  жер учаскесі кепілде тұрған жағдайларда қоспағанда, жер учаскесін жалға беру шартының немесе өтеусіз уақытша жер пайдалану шартының мерзімінен бұрын тоқтатылуы;
  
• 
  жер пайдаланушыға қызметтік жер телімін берумен байланысты туындаған еңбек қатынастарының тоқтатылуы.
  

Жер учаскесін, соның ішінде сатып алу жолымен алып қоюды қоса алғанда, қандай жағдайларда алып қоюға болады?

1. 
   Жер учаскесі мемлекеттік қажеттіктер үшін сатып алу немесе
   

жеке меншік иесінің немесе жер пайдаланушының келісімімен құны тең басқа жер учаскесін беру арқылы алып қойылуы мүмкін.

2. Жер учаскелерін мемлекеттік қажеттіктер үшін алып қоюға немесе сатып алуға:

1) халықаралық міндеттемелер;

2) қорғаныс қажетіне, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға, сауықтыру, рекреациялық және тарихи–мәдени мақсатқа арнап жер беру;

3) учаскенің астынан пайдалы қазбалардың кен орнының (кең таралғандарынан басқасы) табылуы;

4) жол салу, электр тарту, байланыс желілері мен магистральды құбырларды тарту, сондай-ақ осы объектілерді орналастырудың басқа мүмкін нұсқалары болмаған кезде мемлекеттік маңызы бар басқа да объектілер салу;

5) құлау (қирау) қаупі бар апатты және ескірген тұрған үйлерді бұзу;

6) қалалар мен өзге де елді мекендердің бас жоспарлары, аумақты аймақтарға бөлу схемалары және белгіленген тәртіппен бекітілген өзге де қала құрылысы немесе жерге орналастыру құжаттамасы негіз болып табылады.

3. Қазақстан Республикасының заң актілерінде басқа да негіздер көзделуі мүмкін.

4. Егер жер пайдаланушы берілген құқықты мемлекеттен сатып алмаған болса, уақытша жер пайдалануға берілген жер учаскесін мемлекеттік қажеттіктерге алып қою жер пайдалану құқығын сатып алусыз жүзеге асырылады. Жер пайдаланушыларға шығындар толық көлемінде өтеледі, сондай-ақ олардың қалауы бойынша басқа жер учаскесі берілуі мүмкін.

Мемлекеттік қажеттіктер үшін жер учаскесін сатып алу қалай жүргізіледі?

Егер меншік иелері және мемлекеттік емес жер пайдаланушылар жер пайдалану құқығын сатып алған болса, жер учаскелерін мемлекеттік қажеттіктер үшін олардан алып қою осы Кодекске, ал онымен реттелмеген бөлігінде Қазақстан Республикасының өзге де заң актілеріне сәйкес сатып алу тәртібімен жүзеге асырылады.

Бұл ретте, егер Қазақстан Республикасының заң актілерінде өзгеше қөзделмесе, сатып алу туралы шешім қабылдаған орган жер учаскесінің меншік иесіне немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушыға бұл жөнінде учаскені сатып алудан кемінде бір жыл бұрын жазбаша түрде хабарлауға тиіс.
Мемлекеттік қажеттіктер үшін сатып алынатын учаскеге баға қалай белгіленеді?

Мемлекеттік қажеттіктер үшін сатып алынатын жер учаскесіне төленетін баға, сатып алудың мерзімі мен басқа да жағдайлары меншік иесінің немесе жер пайдаланушының келісімімен айқындалады.

Меншік иесі мемлекеттен сатып алған ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскесінің және мемлекеттік қажеттіктер үшін сатып алынатын жер учаскесінің бағасы (шығынды есепке алмағанда) мемлекетке төленген сома мөлшерінде айқындалады.

Мемлекет төлеу мерзімін ұзартып сатқан жер учаскесі үшін сома толық төленбеген кезде (шығында есептемегенде) және оны мемлекеттік қажеттіктер үшін сатып алу кезінде, жер учаскесінің бағасы мемлекетке төленген соманың мөлшерінде айқындалады.

Сатып алынатын жер учаскесінің бағасын айқындау кезінде оған жер учаскесінің немесе оған құқықтардың, онда орналасқан жылжымайтын мүліктің нарықтық құны, сондай-ақ үшінші тұлғалар алдындағы міндеттемелердің мерзімінен бұрын тоқтатылуына байланысты өздері шеккен шығындарды қоса алғанда, жер учаскесінен айрылуына байланысты меншік иесіне немесе жер пайдаланушыға келтірілген барлық шығын қосылады.
Мемлекеттік қажеттіктер үшін жер учаскесін сатып алу туралы шешіммен келіспеген жағдайда диқанға не істеу керек?

Егер меншік иесі немесе жер пайдаланушы өздерінен жер учаскесін мемлекеттік қажеттер үшін сатып алу туралы шешіммен келіспеген не сатып алынатын жер учаскесі үшін төленетін баға немесе сатып алудың басқа да жағдайлары туралы онымен келісімге қол жеткізілмеген жағдайда, сатып алу туралы шешім қабылдаған атқарушы орган сотқа жер учаскесін сатып алу туралы талап–арыз бере алады.

Егер Қазақстан Республикасының заң актілерінде өзгеше көзделмесе, мұндай талап–арыз учаскенің меншік иесіне немесе жер пайдаланушысына хабарлама жіберілген кезден бастап бір жыл өткен соң, бірақ екі жылдан кешіктірілмей берілуі мүмкін.
Қандай жағдайларда жер учаскесі уақытша алып қойылуы мүмкін?

1. 
   Дүлей аппаттар, соғыс жағдайындағы режим, авариялар, эпидемиялар, індеттер жағдайында және өзге де төтенше жағдайлар кезінде жер учаскесі жергілікті атқарушы органдардың шешімімен меншік иесіне немесе жер пайдаланушыға олардың шеккен шығыны өтеле отырып, олардан қоғам мүддесі үшін уақытша алып қойылуы мүмкін. Меншік иесінің немесе жер пайдаланушының шеккен шығынын өтеу бағасы сот тәртібімен даулануы мүмкін.
   
2. 
   Төтенше жағдайдың қолданылуы тоқтатылған кезде жер учаскесі меншік иесіне (жер пайдаланушыға) қайтарылуға тиіс және дау туындаған жағдайда ол сот тәртібімен оның қайтарылуын талап етуге құқылы.
   
3. 
   Жер учаскесін меншік иесіне немесе жер пайдаланушыға қайтару мүмкін болмаған жағдайда жер учаскесінің немесе жер пайдалану құқығының құны өтеледі.
   
4. 
   Жер учаскесін уақытша алып қойған кезде мүлікті, соның ішінде жылжымайтын мүлікті реквизициялау тәртібі Қазақстан Республикасы азаматтық заңдарының нормалары бойынша жүзеге асырылады.
   

Жер учаскесі мақсаты бойынша пайдаланбаған немесе Қазақстан Республикасының заңдарын бұза отырып пайдаланған меншік иелері мен жер пайдаланушыларға қатысты қандай шаралар қолданылады?

Егер жер учаскесі тиісті мақсатына бір жыл ішінде пайданылмаған жағдайда егер Қазақстан Республикасының заң­дарында неғұрлым ұзақ мерзім көзделмесе, (бұл кезеңге учаскені игеруге қажетті уақыт, сондай-ақ дүлей апаттар салдарынан немесе осылайша пайдалануға мүмкіндік бермеген өзге де мән–жайларға байланысты учаскені мақсаты бойынша пайдалану мүмкін болмаған уақыт кірмейді) жер учаскесі алып қойылуы мүмкін.

Егер учаскені пайдалану жерді ұтымды пайдалану ережелерін өрескел бұза отырып жүзеге асырылса, атап айтқанда, егер учаске нысаналы мақсатына сәйкес пайданылмаса немесе оны пайдалану ауыл шаруашылығы жері құнарлығының едәуір төмендеуіне не экологиялық жағдайдың едәуір нашарлауына әкеп соғатын болса, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңдарында көзделген жазалау шаралары қолданылғаннан кейін жер учаскесі меншік иесінен және жер пайдаланушыдан алып қойылуы мүмкін.

Жер учаскесін алып қою жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық органның талап–арызы бойынша сот тәртібімен жүргізіледі.

Жер учаскесін тәркілеу деген не?

Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген жағдайларда, қылмыс немесе өзге де құқық бұзушылық жасағаны үшін меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан жер учаскесі сот тәртібімен санкция түрінде өтеусіз алып қойылуы мүмкін.

Сотталған адам мен оның асырауындағы адамдар үшін қажетті, меншіктегі үлесі болып табылатын, онда үйі мен шаруашылық қора-жайлары орналасқан жер учаскелері, сондай-ақ өзіндік қосалқы шаруашылық жүргізу үшін қажетті жер учаскелері Қазақстан Республикасының қылмыстық – атқару заңдарында көзделген тізбеге сәйкес тәркіленбеуге тиіс.

Тәркіленген жер учаскелері мемлекеттік меншікке қайтарылады.

Жер учаскесін уақытша алып қойған кезде мүлікті, соның ішінде жылжымайтын мүлікті неліктен айыру тәртібі Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарының нормалары бойынша жүзеге асырылады.

қосымшалар

1-қосымша

Қызметтік жер үлесіне құқығы бар қызметкерлер санатының тізбесі

(ҚР ҮҚ 2003 ж. 8 қырқүйектегі № 908 бекітілген)
Қызметтік жер үлесіне қызметкерлердің мынадай санаттарының құқығы бар:

1. 
   темір жол көлігінің желілік қызметкерлері:
   

жолдарды, көпірлерді, құлайтын жерлер мен тоннельдерді тексерушілер, жол айырығындағы кезекшілер:

жол жұмысшылары және құрылыстарды ағымдағы күтіп ұстау және жөндеу бойынша жұмысшылар, жол бригадирлері, техниктер;

жол машиналары мен механизмдердің механиктері және механиктердің көмекшілері, автоддрезин, мототасығыш жүргізушілері мен олардың көмекшілері, сондай-ақ жолдарды ағымдағы ұстаумен және жөндеумен айналысатын автомашиналар жүргізушілері;

аға жол шеберлері, көпір, жол және тоннель шеберлері;

қорғаныштық орман алқаағаштары қашықтығының орман дақылдары өндірістік учаскелерінің шеберлері, орманшылары, бастықтары, бригадирлері, бригадир-механиктері, автомашина жүргізушілері, тракторшылары;

кезекші айырушылар, дабыл берушілер, машинистер, машинистердің көмекшілері, электромеханиктер, күл шығарушылар, тауар және билет кассирлері, қож тазалаушылар; локомотив бригадасының демалыс үйлерінің және ауысым пункттерінің меңгерушілері мен кезекшілері;

түрлі пункттерде тұратын локомотив машинистері, олардың көмекшілері;

электрмен жабдықтаудың желілік аудандарының қызметкерлері:

IV және V санаттардағы станциялардың электромеханик – бастықтары;

бақылау - техникалық қызмет көрсету пункттері жылжымалықұрамының қараушы – жөндеушілері, операторлары, слесарлары;

“ПОНАБ” және “ДИСК” аспаптарымен жабдықталған қауіпсіздік посттары вагондарын қараушылар;

сумен жабдықтау пункттерінің қызметкерлері: сорғы станцияларының шеберлері, бригадирлері, слесарлары, автомашиналардың жүргізушілері, электриктер, бульдозершілер, экскаваторшылар, тракторшылар, ағаш шеберлері, жабдықтаушылар, газ – электрмендәнекерлеушілер, токарьлар, от жағушылар;

байланысты желі аудандарының, тартқыш кіші станцияларының бастықтары, электромеханиктері, электромонтерлері, автомотокөлік жүргізушілері;

орталықтандырылған дабыл беру және блоктау (ОББ) электромеханиктері;

IV және V санаттар станциялары бойынша бастық пен кезекшілер, поезд құрастырушылары мен олардың көмекшілері:

жолдарда орналасқан мектепке дейінгі балалар мекемелері мен медпункттердің, сауда нүктелерінің қызметкерлері;

2. 
   автомобиль жолдарын жөндеу мен ұстау қызметінің желілік қызметкерлері:
   

жол жұмысшылары, жөндеушілер;

көпір қарауылдары;

паромшылар;

жол және көпір шеберлері;

қардан қорғау және сәндік ағаштар бойынша шеберлер және ағаш питомниктерінің қызметкерлері;

3. 
   өзен және теңіз флотының қызметкерлері:
   

аға және қатардағы посттар мен жол жұмысшылары, кеме жағдайын хабарлаушылар;

шамшырақтар мен гидротехникалық құрылыстардың қызметкерлері;

4. 
   мемлекеттік орманда қорғау қызметкерлері:
   

орманшылар, орман шеберлері, қорықшылар, аға қорықшылар;

орманшылардың көмекшілері, орманшылар, аңшылар;

орманды күзету, қорғау, молайту және орман өсіру мәселелерін жүргізуші барлық санаттағы инженерлер;

орман шаруашылығын жүргізуші ұйымдардың бірінші жетекшілері мен олардың орынбасарлары;

5. 
   техникалық желі цехтары мен учаскелерінің, халықаралық байланыс және теледидар кабельдік магистралы байланысты желілік торабының қызметкерлері: кабельші-дәнекерлеушілер;
   
6. 
   су шаруашылығыжүйесі басқармасының, су қоймасының, Бассейндік шаруашылығы бірлестіктер мен оларға теңестірілген су шаруашылығы объектілерінде тікелей тұратын және өздерінің қызметтік міндеттерін атқаратын қызметкерлер: учаскелік гидротехниктер, гидроөлшегіштер, су техниктері, қадағалаушылар, сондай-ақ су шаруашылығы объектілеріне қызмет көрсету жөніндегі басқа мамандар (сорғы станцияларының машинистері, электриктер);
   
7. 
   республикалық және жергілікті маңызы бар, заңды тұлға мәртебесі бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды қорғау жөніндегі мемлекеттік инспекторлар;
   
8. 
   ауыл шаруашылығының қызметкерлері:
   

шалғайдағы мал шаруашылығы фермаларының меңгерушілері, зоотехниктері, ветеренарлары, табыншылары;

табын айдау жолдарына қызмет көрсететін егіс алқаптары мен базардың қарауылдары;

9. 
   құбыр тарту көлігінің қызметкерлері:
   

желілік тексерушілер;

10. 
    гидрометеорологиялық қызметтің қызметкерлері:
    

гидрометеостанциялардың бастықтары;

техник – метеорологтар;

техник – агрометеорологтар;

гидрометеопосттардың байқаушылары;

қар өлшеу бағыттарының қызметкерлері;

11. 
    балық шаруашылығының қызметкерлері:
    

балық жетекшілері;

қарауылдар;

толған жұмысшылары;

инкубация цехтарының жұмысшылары;

сорғы станцияларының машинистері.

2-қосымша

Жер учаскесіне жеке меншік құқығын беретін Акт

N_____________

Жер учаскесінің кадастрлық нөмірі _____________________________________
Меншік иесі _________________________________________________________
___________________________________________________________________

(азаматтың аты-жөні немесе заңды тұлғаның толық атауы, мекен-жайы)

Жер учаскесіне жеке меншік құқығы
Жер учаскесінің алаңы _______________ га.
Жер учаскесін мақсатты тағайындау _________________________________
Жер учаскесін пайдаланудағы шектеулер мен ауыртпалықтар ___________
___________________________________________________________________
Жер учаскесінің бөлінуі ___________________________________________

(бөлінеді, бөлінбейді)

Актінің берілу негізі __________________________________________________
___________________________________________________________________

(атқарушы органның актісі)

N_____________

Жер учаскесінің Жоспары

Учаскенің орналасқан жері ___________________________ ___________________________

          ___________________________
Сызықтардың шығару өлшемі___________________________
Шектесу тізімдерінің сипаты: ___________________________

Бұрылыстардағы нүктелердің N	Сызықтардың өлшемі

А-дан Б-ға дейін             ___________________________
Б-дан В-ға дейін             ___________________________
В-дан Г-ге дейін             ___________________________

Масштаб 1:__________

Жоспар шегіндегі бөтен жер
пайдаланушылар (меншік иелері)

Жоспардағы N	Жоспар шегіндегі жер пайдаланушылардың (меншік иелерінің) атауы	Алаңы, га

      Осы актіні беру туралы жазба жер учаскесіне меншіктік құқығын, жер пайдалану құқығын беретін актілер жазылатын Кітапта N____   болып жазылды
Қосымша:

М.О._________________ Жер ресурстарын басқару жөніндегі комитеттің төрағасы _________________ Аты-жөні

          (қолы)

                              "___" _________200___ж.

      Жер учаскесіне құқығын тіркеу туралы белгі

Жеке меншік құқығын беретін актіге
1-қосымша

___________________________________________________________________

(облыстың, ауданның, елді мекеннің,

___________________________________________________________________

селолық округтің атауы)

орналасқан _______________________________________________________

(кәсіпорынның, кооперативтің, шаруашылық серіктестіктің,

___________________________________________________________________

кондоминиумның атауы)

 мүше азаматтардың тізімі

Р/с N	Аты-жөні	Тұратын мекен-жайы

                                       ____________________________

                                         (жергілікті атқарушы
      М.О.                             _________________________әкімі
                                             органның атауы)
      200__ж.______ _______            ____________  ______________
             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)
                                       ____________________________
                                       (кәсіпорын, кооператив,
                                       ____________________________
                                         шаруашылық серіктестік,
      М.О.                             ____________________төрағасы
                                           кондоминиум)

200__ж.______ _______            ____________  ______________

             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)

Жеке меншік құқығын беретін актіге
2-қосымша

___________________________________________________________________

      (меншік иесінің аты-жөні, заңды тұлғаның толық атауы)
_____________________________________________ұсынылатын (берілетін)

        ерекше режиммен пайдаланылатын жер учаскелерінің

                               Тізбесі

Сызбадағы учаске нө мірі	Жерлерді ерекше режиммен пайдаланылатын аумақ тардың атауы(санитарлық - қорғайтын аймақтар, ерекше қорғалатын табиғат аумақтарының, су қорғау мақсатындағы және т.б. жерлер)	Жалпы алаңы, гектар	Оның ішінде ауыл| шаруа	Одан егістік жерлер шылығы алаптары	Жерді пайдаланудың белгіленген режимі.

                                   Аудандық (қалалық) жер

                                ресурстарын басқару жөніндегі
                                     комитеттің төрағасы

      М.О.

      200__ж.______ _______            ____________  ______________
             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)

                                 __________________________________

                                   (қорғалатын аймақ орнатуға
      М.О.                       ___________________________басшысы
                                    мүдделі органның атауы)

      200__ж.______ _______            ____________  ______________

             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)

3-қосымша

Тұрақты жер пайдалану құқығын беретін Акт

N_____________

Жер учаскесінің кадастрлық нөмірі _____________________________________
Жер пайдаланушы ___________________________________________________

(заңды тұлғаның толық атауы, мекен-жайы)

Жер учаскесіне тұрақты жер пайдалану құқығы
Жер учаскесінің алаңы _______________ га.
Жер учаскесін мақсатты тағайындау ____________________________________
Жер учаскесін пайдаланудағы шектеулер мен ауыртпалықтар
___________________________________________________________________
Жер учаскесінің бөлінуі _______________________________________________

(бөлінеді, бөлінбейді)

Актінің берілу негізі _____________________________________________

(атқарушы органның актісі)

N_____________

Жер учаскесінің
Жоспары

Учаскенің орналасқан жері ___________________________

                          ___________________________
Сызықтардың шығару өлшемі___________________________
Шектесу тізімдерінің сипаты: ___________________________

Бұрылыстардағы нүктелердің N	Сызықтардың өлшемі

А-дан Б-ға дейін             ___________________________
Б-дан В-ға дейін             ___________________________
В-дан Г-ге дейін             ___________________________

Масштаб 1:__________

Жоспар шегіндегі бөтен жер
пайдаланушылар (меншік иелері)

Жоспардағы N	Жоспар шегіндегі жер пайдаланушылардың (меншік иелерінің) атауы	Алаңы, га

      Осы актіні беру туралы жазба жер учаскесіне меншіктік құқығын, жер пайдалану құқығын беретін актілер жазылатын Кітапта N____   болып жазылды
Қосымша:

М.О._________________ Жер ресурстарын басқару жөніндегі комитеттің төрағасы _________________ Аты-жөні

          (қолы)

                              "___" _________200___ж.

      Жер учаскесіне құқығын тіркеу туралы белгі

Тұрақты жер пайдалану құқығын беретін актіге
1-қосымша

___________________________________________________________________

(облыстың, ауданның, елді мекеннің,

___________________________________________________________________

селолық округтің атауы)

орналасқан _______________________________________________________

(кәсіпорынның, кооперативтің, шаруашылық серіктестіктің,

___________________________________________________________________

кондоминиумның атауы)

 мүше азаматтардың Тізімі

Р/с N	Аты-жөні	Тұратын мекен-жайы

                                       ____________________________

                                         (жергілікті атқарушы
      М.О.                             _________________________әкімі
                                             органның атауы)
      200__ж.______ _______            ____________  ______________
             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)
                                       ____________________________
                                       (кәсіпорын, кооператив,
                                       ____________________________
                                         шаруашылық серіктестік,
      М.О.                             ____________________төрағасы
                                           кондоминиум)

      200__ж.______ _______            ____________  ______________

             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)

Тұрақты жер пайдалану құқығын беретін актіге
2-қосымша

___________________________________________________________________

      (меншік иесінің аты-жөні, заңды тұлғаның толық атауы)
_____________________________________________ұсынылатын (берілетін)

        ерекше режиммен пайдаланылатын жер учаскелерінің

                               Тізбесі

Сызбадағы учаске нө мірі	Жерлерді ерекше режиммен пайдаланылатын аумақ тардың атауы(санитарлық - қорғайтын аймақтар, ерекше қорғалатын табиғат аумақтарының, су қорғау мақсатындағы және т.б. жерлер)	Жалпы алаңы, гектар	Оның ішінде ауыл| шаруа	Одан егістік жерлер шылығы алаптары	Жерді пайдаланудың белгіленген режимі.

                                   Аудандық (қалалық) жер

                                ресурстарын басқару жөніндегі
                                     комитеттің төрағасы

      М.О.

      200__ж.______ _______            ____________  ______________
             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)

                                 __________________________________

                                   (қорғалатын аймақ орнатуға
      М.О.                       ___________________________басшысы
                                    мүдделі органның атауы)

      200__ж.______ _______            ____________  ______________

             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)
4-қосымша

Уақытша (ұзақ мерзімге, қысқа мерзімге) өтеулі
жер пайдалану (жалға алу) құқығын беретін Акт

N_____________

Жер учаскесінің кадастрлық нөмірі _____________________________________
Жер пайдаланушы ___________________________________________________

(заңды тұлғаның толық атауы, мекен-жайы)

Жер учаскесіне тұрақты жер пайдалану құқығы
Жер учаскесінің алаңы _______________ га.
Жер учаскесін мақсатты тағайындау ____________________________________
Жер учаскесін пайдаланудағы шектеулер мен ауыртпалықтар
___________________________________________________________________
Жер учаскесінің бөлінуі _______________________________________________

(бөлінеді, бөлінбейді)

Актінің берілу негізі _____________________________________________

(атқарушы органның актісі)

N_____________

Жер учаскесінің
Жоспары

Учаскенің орналасқан жері ___________________________

                          ___________________________
Сызықтардың шығару өлшемі___________________________
Шектесу тізімдерінің сипаты: ___________________________

Бұрылыстардағы нүктелердің N	Сызықтардың өлшемі

А-дан Б-ға дейін             ___________________________
Б-дан В-ға дейін             ___________________________
В-дан Г-ге дейін             ___________________________

Масштаб 1:__________

Жоспар шегіндегі бөтен жер
пайдаланушылар (меншік иелері)

Жоспардағы N	Жоспар шегіндегі жер пайдаланушылардың (меншік иелерінің) атауы	Алаңы, га

      Осы актіні беру туралы жазба жер учаскесіне меншіктік құқығын, жер пайдалану құқығын беретін актілер жазылатын Кітапта N____   болып жазылды
Қосымша:

М.О._________________ Жер ресурстарын басқару жөніндегі комитеттің төрағасы _________________ Аты-жөні

          (қолы)                              "___" _________200___ж.

Жер учаскесіне құқығын тіркеу туралы белгі

Уақытша (ұзақ мерзімге, қысқа мерзімге) өтеулі жер
пайдалану (жалға алу) құқығын беретін актіге  
1-қосымша

___________________________________________________________________

(облыстың, ауданның, елді мекеннің,

___________________________________________________________________

селолық округтің атауы)

орналасқан _______________________________________________________

(кәсіпорынның, кооперативтің, шаруашылық серіктестіктің,

___________________________________________________________________

кондоминиумның атауы)

 мүше азаматтардың Тізімі

Р/с N	Аты-жөні	Тұратын мекен-жайы

                                       ____________________________

                                         (жергілікті атқарушы
      М.О.                             _________________________әкімі
                                             органның атауы)
      200__ж.______ _______            ____________  ______________
             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)
                                       ____________________________
                                       (кәсіпорын, кооператив,
                                       ____________________________
                                         шаруашылық серіктестік,
      М.О.                             ____________________төрағасы
                                           кондоминиум)

      200__ж.______ _______            ____________  ______________

             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)

Уақытша (ұзақ мерзімге, қысқа мерзімге) өтеулі жер
пайдалану (жалға алу) құқығын беретін актіге  
2-қосымша

___________________________________________________________________

      (меншік иесінің аты-жөні, заңды тұлғаның толық атауы)
_____________________________________________ұсынылатын (берілетін)

        ерекше режиммен пайдаланылатын жер учаскелерінің

                               Тізбесі

Сызбадағы учаске нө мірі	Жерлерді ерекше режиммен пайдаланылатын аумақ тардың атауы(санитарлық - қорғайтын аймақтар, ерекше қорғалатын табиғат аумақтарының, су қорғау мақсатындағы және т.б. жерлер)	Жалпы алаңы, гектар	Оның ішінде ауыл| шаруа	Одан егістік жерлер шылығы алаптары	Жерді пайдаланудың белгіленген режимі.

                                   Аудандық (қалалық) жер

                                ресурстарын басқару жөніндегі
                                     комитеттің төрағасы

      М.О.

      200__ж.______ _______            ____________  ______________
             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)

                                 __________________________________

                                   (қорғалатын аймақ орнатуға
      М.О.                       ___________________________басшысы
                                    мүдделі органның атауы)

      200__ж.______ _______            ____________  ______________

             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)

5-қосымша

      

Уақытша өтеусіз жер пайдалану құқығын беретін Акт

N_____________

Жер учаскесінің кадастрлық нөмірі _____________________________________
Жер пайдаланушы ___________________________________________________

(заңды тұлғаның толық атауы, мекен-жайы)

Жер учаскесіне тұрақты жер пайдалану құқығы
Жер учаскесінің алаңы _______________ га.
Жер учаскесін мақсатты тағайындау ____________________________________
Жер учаскесін пайдаланудағы шектеулер мен ауыртпалықтар
___________________________________________________________________
Жер учаскесінің бөлінуі _______________________________________________

(бөлінеді, бөлінбейді)

Актінің берілу негізі _____________________________________________

(атқарушы органның актісі)

N_____________

Жер учаскесінің
Жоспары

Учаскенің орналасқан жері ___________________________

                          ___________________________
Сызықтардың шығару өлшемі___________________________
Шектесу тізімдерінің сипаты: ___________________________

Бұрылыстардағы нүктелердің N	Сызықтардың өлшемі

А-дан Б-ға дейін             ___________________________
Б-дан В-ға дейін             ___________________________
В-дан Г-ге дейін             ___________________________

Масштаб 1:__________

Жоспар шегіндегі бөтен жер
пайдаланушылар (меншік иелері)

Жоспардағы N	Жоспар шегіндегі жер пайдаланушылардың (меншік иелерінің) атауы	Алаңы, га

      Осы актіні беру туралы жазба жер учаскесіне меншіктік құқығын, жер пайдалану құқығын беретін актілер жазылатын Кітапта N____   болып жазылды
Қосымша:

М.О._________________ Жер ресурстарын басқару жөніндегі комитеттің төрағасы _________________ Аты-жөні

          (қолы)                              "___" _________200___ж.

Жер учаскесіне құқығын тіркеу туралы белгі

Уақытша өтеусіз  
жер пайдалану құқығын беретін актіге  
1-қосымша

___________________________________________________________________

(облыстың, ауданның, елді мекеннің,

___________________________________________________________________

селолық округтің атауы)

орналасқан _______________________________________________________

(кәсіпорынның, кооперативтің, шаруашылық серіктестіктің,

___________________________________________________________________

кондоминиумның атауы)

 мүше азаматтардың Тізімі

Р/с N	Аты-жөні	Тұратын мекен-жайы

                                       ____________________________

                                         (жергілікті атқарушы
      М.О.                             _________________________әкімі
                                             органның атауы)
      200__ж.______ _______            ____________  ______________
             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)
                                       ____________________________
                                       (кәсіпорын, кооператив,
                                       ____________________________
                                         шаруашылық серіктестік,
      М.О.                             ____________________төрағасы
                                           кондоминиум)

      200__ж.______ _______            ____________  ______________

             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)

Уақытша өтеусіз  
жер пайдалану құқығын беретін актіге  
2-қосымша

___________________________________________________________________

      (меншік иесінің аты-жөні, заңды тұлғаның толық атауы)
_____________________________________________ұсынылатын (берілетін)

        ерекше режиммен пайдаланылатын жер учаскелерінің

                               Тізбесі

Сызбадағы учаске нө мірі	Жерлерді ерекше режиммен пайдаланылатын аумақ тардың атауы(санитарлық - қорғайтын аймақтар, ерекше қорғалатын табиғат аумақтарының, су қорғау мақсатындағы және т.б. жерлер)	Жалпы алаңы, гектар	Оның ішінде ауыл| шаруа	Одан егістік жерлер шылығы алаптары	Жерді пайдаланудың белгіленген режимі.

                                   Аудандық (қалалық) жер

                                ресурстарын басқару жөніндегі
                                     комитеттің төрағасы

      М.О.

      200__ж.______ _______            ____________  ______________
             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)

                                 __________________________________

                                   (қорғалатын аймақ орнатуға
      М.О.                       ___________________________басшысы
                                    мүдделі органның атауы)

      200__ж.______ _______            ____________  ______________

             (күні)  (айы)                (қолы)       (аты-жөні)

6-қосымша

жүктеу/скачать 0.97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: