Ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы әдістемелік нұСҚау хат

43 
Пәннің құрылымы мен мазмұны А.Байтұрсынұлының мынадай 
ұстанымдарына негізделген: оңайдан қиынға, жеңілден күрделіге өту; білімді 
тәжірибе арқылы өздігінен алу.
«Ана 
тілі» 
пәні 
бойынша 
оқу 
жүктемесі 
аптасына
6 сағаттан, барлығы ІІ жартыжылдықта 102 сағатты құрайды. 
Оқу пәнінің мазмұны:
1) негізгі тілдік бірліктерден (мәтін, сөйлем, сөз, буын, дыбыс); 
2) қазақ тілі бойынша қарапайым грамматикалық дағдылардан; 
3) орфоэпиялық, 
орфографиялық, 
пунктуациялық 
нормалардың 
қарапайым түсініктерінен; 
4) балалар әдебиетінен (ауыз әдебиеті мен көркем әдебиет) құралады.
Оқылым ерекшелігі: көркем шығарма көлемі – 45-65 сөз, ғылыми-
танымдық мәтін көлемі – 20-30 сөз.
ІІ жартыжылдықтың соңында оқу жылдамдығының нормасы: минутына 
25-30 сөз; шылау, одағай, еліктеу сөздер, қос сөздер жеке сөз ретінде саналады. 
Жазылым ерекшелігі: 2-жартыжылдық бойынша жазба жұмыстарының 
көлемі: сөздік диктант – 4-5 сөз, диктант – 12-20 сөз, мазмұндама – 10-15 сөз, 
мәтінді көшіріп жазу – 10-20 сөз, шығармашылық мәтін – 3-4 сөйлем (10-15 сөз). 
Жазба жұмыстарының санын мұғалім білім алушылардың меңгеру деңгейі мен 
қажеттілігіне орай белгілейді. Жазба жұмыстарын күнделікті жүйелі 
ұйымдастыру ұсынылады. 
«Қазақ тілі» оқу пәні (оқыту қазақ тілінде)
«Қазақ тілі» пәні – бастауыш мектепте гуманитарлық білім берудің
бастапқы өзегі. Бастауыш мектепте «Қазақ тілі» пәнін оқытудың мақсаты – 
сөйлеу әрекетінің түрлерін: тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылымды дамыту 
арқылы тіл туралы бастапқы білімді меңгерту және оны тілдік нормаларды 
сақтай отырып оқу әрекеті мен күнделікті өмірде қолдану. 
Пәнді оқытудың басты ерекшелігінің бірі – білім алушылардың 
сауаттылығын арттыру және тілін дамыту мақсатында жазба жұмыстарын 
жүргізіп отыру. 
Оқу жүктемесінің көлемі: 
1) 2-сыныпта – аптасына 4 сағатты, оқу жылында – 136 сағатты; 
2) 3-сыныпта – аптасына 4 сағатты, оқу жылында – 136 сағатты; 
3) 4-сыныпта – аптасына 4 сағатты, оқу жылында – 136 сағатты құрайды. 
«Қазақ тілі» пәнін оқытуда мынадай педагогикалық тәсілдемелер мен 
технологияларды қолдануға болады: 
1) оқытудың коммуникативтік (қарым-қатынастық) тәсілдемесі – әрекеттік 
тәсілдеме (сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша дамыту); 
2) дамыта оқыту технологиясы (білім алушылар оқу әрекетінің жүйесін 
игереді, өзінің іс-әрекетін жоспарлауды және оны басқаруды үйренеді); 
3) зерттеушілік тәсілдеме (білім алушылар «нені білемін?, нені білгім 
келеді?, нені үйрендім?» тұрғысынан өз әрекетін талдауға үйренеді); 
4) саралап оқыту технологиясы (білім алушыларды қабілетіне, 

44 
мүмкіндігіне, ерекшелігіне қарай оқыту міндетін қою); 
5) жүйелі-әрекеттік тәсілдеме (білім алушы білімді дайын күйінде алмай, 
оны өзі өндіруден, өз оқу әрекетінің мазмұны мен түрлерін ұғынудан, оның 
ережелер жүйесін түсіну мен қабылдаудан, жетілдіруге белсенді қатысудан 
тұрады). 
Пәннің мазмұны мәтін түрлері, көркем шығармалар мен аутентті 
материалдар арқылы білім алушылардың сөздік қорын жаңа сөздермен
толықтыруды, оқығаны бойынша пікір білдіруді және оны дәлелдеуді, белгілі бір 
тақырыпқа байланысты өз ойын толық, жүйелі, түсінікті етіп ауызша және 
жазбаша жеткізе білуге дағдыландыруды, мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, 
мүмкін болатын жауаптарды болжап, өзін-өзі бағалауды, мәтін бөлімдері 
арасында мағыналық байланыс орнатуды, жоспар құруды, сөйлеу мәдениетін 
қалыптастыруды қамтиды.
Тілдің фонетикалық, лексикалық, грамматикалық және орфографиялық 
құбылыстары мен фактілері өзара байланыста оқытылады және оларды білім 
алушылардың сөйлеу практикасында қолдануына бағытталған. 
Оқу мақсаты бір тоқсан ішінде сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша 
үйлестіріледі. Сөйлеу әрекетінің түрлері (тыңдалым, айтылым, оқылым, 
жазылым) бойынша оқу мақсаттарын біріктіре алады. Бір сабақта
әртүрлі негізгі дағдылардың 2-3 оқу мақсатын біріктіруге болады. Білім 
алушылардың оқу мақсатын меңгеру деңгейіне қарай мұғалім сағат санын өзі 
бөле алады.
Пән бойынша 2-4-сыныптардағы жазба жұмыстарының көлемі келесі 
кестеде көрсетілген (2-кесте). 
2-кесте. «Қазақ тілі» пәні бойынша жазба жұмыстарының түрлері және 
көлемі
Жазба
жұмыстарының 
түрлері 
2-сынып 
3-сынып 
4-сынып 
Сөздік диктант 
5-7 сөз 
9-12 сөз 
12-15 сөз 
Диктант 
25-30 сөз 
35-50 сөз 
55-70 сөз 
Көшіру 
25-30 сөз 
35-50 сөз 
55-70 сөз 
Мазмұндама 
40-60 сөз 
60-80 сөз 
80-100 сөз 
Шығарма 
25-35 сөз 
35-55 сөз 
65-70 сөз 
Оқыту сипатындағы шығармашылық жұмыстарды жүргізу мерзімділігі 
мен түрлерін мұғалім өзі анықтайды. 
Мұғалім жазбаша жұмыстарды өткізуде дескрипторлары бар критерийлер 
құрастырады. Жазбаша жұмыстардың дескрипторлары анық және нақты болуы 
тиіс. Олар тапсырманы орындаудың қай кезеңінде білім алушы қиындыққа және 
оларды түзетуге тап болды дегенді анықтауға мүмкіндік береді. Бұл білім 
алушылар мен ата-аналарға конструктивті кері байланыс беруге мүмкіндік 
береді. Төменде критерийлермен жұмыс жасаудың үлгілері ұсыным сипатында 
берілген (3-кесте). 

45 
3-кесте. Жазба жұмыстарының критерийлері мен дескрипторлары 
№ 
Жұмыс түрлері 
Критерийлер/дескрипторлар 
1. 

жүктеу/скачать 2.94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: