Ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы әдістемелік нұСҚау хат



Pdf көрінісі
бет95/168
Дата16.06.2023
өлшемі2.94 Mb.
#475153
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   168
ӘНХ 2020 2021

«Мәтінтану» бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады: 
1) мәтіннің мазмұнын тану; 
2) мәтіннің стилі мен жанрын тану. 
«Мәтінтудыру» бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады: 
1) ауызекі сөйлеу және көркем әдебиет стильдерінде айтылым, жазылым 
дағдыларын жетілдіру
2) ресми іс-қағаздары стилінде айтылым, жазылым дағдыларын 
жетілдіру; 
3) публицистикалық стильде айтылым, жазылым дағдыларын жетілдіру; 
4) ғылыми стильде айтылым, жазылым дағдыларын жетілдіру. 
«Әдеби тіл нормаларын сақтау» бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады: 
1) лексика-грамматикалық норма; 
2) айтылым-жазылым нормалары (орфография, орфоэпия, пунтуация). 
10-сыныпқа арналған «Қазақ тілі» пәнінің базалық білім мазмұны: 
1) мәтінтану: 
мәтін үзінділері бойынша болжам жасау, талқылау сұрақтары арқылы 
ақпаратты анықтау, логикалық және стильдік түзетулер енгізу, графиктік 
мәтіндерді талдау, қорытынды жасау, мәтіннің стилін ажырата білу, әр стильге 
тән жалпы ерекшеліктерді анықтау, әр стильге тән жанрларды білу, ажырату, 
құрылымын, типтік ерекшеліктерін, жазылу мақсатын анықтау; әр стильдің 
өзіне тән тілдік (лексика-грамматикалық) ерекшеліктерін ажырату; 
2) мәтінтудыру: 
көркем мәтін стилінің талаптарын сақтап, күрделі жоспар бойынша 
берілген тақырыпта шығарма жазу; көркем әдебиетке жататын жанрларда 
(поэзия, проза, эссе, новелла) мәтін тудыру дағдыларын қалыптастыру; ауызекі 
сөйлеу стилінің элементтері бар әңгіме жанрында мәтін жазу дағдыларын 
игеру; сәлемдесу, қарату, танысу, өтініш айту, рұқсат сұрау, шақыру, кешірім 
сұрау, алғыс айту, қоштасу кезінде ұлттық этикет талаптарын сақтау; өлең оқу, 
монолог айту, диалогқа түсу кезінде сөз сазын және бейвербалды құралдарды 
пайдалану талаптарын білу; іскери этикетті, ділмарлықты, қозғалу әрекеттерін 
әсерлі сөйлеу мен үйлестіру арқылы тыңдаушыны тарту тәсілдерін игеру; ресми 
стильдің өмірге қажетті үлгілерін талапқа сай жазуды қалыптастыру; 
публицистикалық стиль ерекшеліктерін сақтап, көпшілік алдында сөйлеу 
техникасын қалыптастыру: тыңдаушының назарын аударту, аудиториямен 
байланыс, үйлесімді қозғалыс, өзіне деген сенімділік дағдыларын 
қалыптастыру; қоғамдағы өзекті мәселелер бойынша материалдарды талдап


162 
жинақы мәтін, сөйлейтін сөзге тезис және эссе жазу, сұхбат алу үшін сұрақтар 
құрастыру дағдыларын қалыптастыру; ғылыми стильдің қолдану аясын, 
стильдік сипатын және тілдік ерекшеліктерін сақтап, ғылыми жұмыстар жазу, 
слайдтар дайындау және оларды көпшілік алдында қорғау дағдыларын 
қалыптастыру; 
3) әдеби тіл нормаларын сақтау: 
✓ лексика-грамматикалық норма: дыбыстың жіктелімін, жасалуын, буын 
түрлерін, буын үндесімін, тасымал тәртібін, сөйлеудегі ырғақты топтарды, сөз 
ішіндегі және сөз арасындағы дыбыстық өзгерістерді, интонацияның құрамдас 
бөліктерін анықтау, фонетика-фонологиялық талдау жасау; сөздердің тура, 
туынды мағынасын, тіркесу сипатын, қолданылу аясы мен стильдік қызметін 
көрсете отырып, толық лексикалық талдау жасау; сөздің морфемдік құрамын, 
негізгі немесе туынды түбір екенін, сөзжасамдық тәсілін (синтетикалық, 
аналитикалық), грамматикалық мағыналарын көрсете отырып, сөзжасамдық-
морфологиялық талдау жасау; 
✓ орфографиялық норма: қосымшалар мен шылауларды үндестік заңына 
сай жазу, ықшамдалған, кіріккен, біріккен, тіркескен сөздердің емлесін сақтау; 
✓ орфоэпиялық норма: айтылым кезінде сөзді сазына келтіріп, лебізді 
ырғақты топтарға бөліп, сөз ішіндегі және сөз арасындағы өзгерістерді сақтап 
айту дағдыларын орнықтыру
✓ пунктуациялық норма: жазбаша мәтін тудыру кезінде сөйлем ішіндегі 
және сөйлем соңындағы тыныс белгілерді қоюдағы ұстанымдарды (мағыналық, 
грамматикалық, интонациялық) сақтай білу. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   168




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет