)ОРЫНДАЛУ КРИТЕРИЛЕРІ және бағалау критерилері

1.Презентация –өз бетінше орындалуы керек, белгіленген уақытта, көлемі кемінде 20 слайд және кемінде 5 әдебиет көзі болуы керек. Слайдтар мазмұнды және қөркемді болуы керек. Қорғау кезінде автор тақырып бойынша тереңірек білімін демонстрациялауы қажет, талқылау кезінде сұрақтарға жауап бергенде қателіктер жібермеуі керек. Слайдтардың мазмұны толық және көркем, тақырып бойынша өз ойымен интегрирленген мәлімет болуы керек.

2.Интеллект карта және буклет жинақы орындалған және белгіленген уақытында өткізілген болуы керек.

Өз бетінше кемінде 5 әдебиет қолданылуы керек. Сызбалар, кестелер және суреттер болуы керек.

3.Студенттердің жеке сұхбатының жазбасы және, немесе дәрігердің пациентпен сұхбатының видеоаудио таспасын таңдау.

4.Меңгерген тәжірибелік дағдылары жазылған күнделік арнау

5.Әр тақырып бойынша өзінің индивидуалды ой қатынасын суреттеу

6.Рөлдік ойындар қою

Терапия бакалавриат кафедрасында 051102 «Қоғамдық денсаулық сақтау»мамандығы бойынша ГОСО РК 3.08.389.2006 негізінде өңделген

- Гранозан, меркуран, меркургексан қасиет сипаттаңыз?

- Улану кезіндегі ЭКГ көрінісі?

- Улану кезінде қандай витамин тобын тағайындайды?

1. Сынаппен созылмалы уланудың синдром.

а) вегетотамырлы дистония

б) анемия

в) несептик

г) геморрагиялық

д) бронхоөкпелік

2. Сынап ағзаға түскенде ... .

а) сульфгидрильды ақуыз тобын тежейді

б) холинестераза активтігін тежейді

в) холинестераза активтігін күшейтеді

г) катехоламин алмасуына әсер етеді

д) липидтердің тотығына әсер етеді.

3. Сынаптың ағзаға түсетін қауіпті жолы:

а) тыныс алу жүйесі

б) асқазан-ішек жолдары

в) тамыр ішіне енгізу арқылы

г) зақымдалған тері арқылы

д) зақымдалмаған тері арқылы

4. Созылмалы сынаппен уланғанда ... жүйесі зақымдалады.

а) несеп

б) эндокринді

в) тыныс

г) тірек- қимыл

д) асқорыту

5. Сынапты ағзадан шығаратын зат:

а) сукцинар

б) хлор

г) аммиак

д) лазикс

6. Сынанпен жұмыс істеуге тиым салынатын аурулар:

а) жүйке жүйе ауруы

б) ауыз қуыс ауруы

в) жоғарғы тыныс жолдарының ауруы

г) вирусты гепатит

д) эндокринді ауруларда

7. Диагноз «Алып жүруші» сынапты:

а) егер де несепте сынап қалдығы табылса

б) клиникалық көрініс

в) егерде қанда сынап табылса

г) егерде қалда сынап табылса

д) бронхтарды жуғганда сынап табылса

8. Нейротропты зат:

а) марганец

б) свинец

в) анилин

г) хром

9~ Сынаптың ағзаға түсетін жолдары:

а) тыныс алу жүйесі,АІЖ, зақымдалмаған тері арқылы

б) асқазан-ішек жолдары, тамыр ішіне енгізу арқылы

в) тамыр ішіне енгізу арқылы, зақымдалған тері арқылы

г) зақымдалған тері арқылы, тыныс алу жүйесі

д) зақымдалмаған тері арқылы, тамыр ішіне енгізу арқылы

10.Созылмалы сынаппен уланғанда ... жүйесі зақымдалады.

а) несеп

б) эндокринді

в) тыныс

г) тірек- қимыл

д) асқорыту
ЕСЕП №1

Науқас К.,34жаста. Совхозда агроном болып жұмыс істейді. Орталық аудан ауруханасына кенет әлсіздік, бас айналу, бас ауруы, жүрек айну, құсу, іште ауырсыну шағымдарымен түскен. Сұрастыру барысында, айтылған симптомдардың пайда болуының алдында 3сағат бойы гранозан, меркуран, меркургексан өңделген егінді шауып жатқан.

Объективті: зерттегенде қарашықтың сарғаюы, терінің гипергидрозы, миоз, бронхорея, брадикардия, кей бұлшық еттерінің фибриляциясы.

Тапсырма: болжам диагаозын қойыңыз, зерттеу жоспарын құрыңыз; ем белгілеңіз, ВТЭ жүргізіңіз.

Науқас 52жаста, ауыл шаруашылығына арналған улы химикаттар базасында оларды ауыл шаруашылық мекемелеріне жіберумен айналысатын жұмыста істейді, жұмыс барысында улы химикаттардың дусты түріндегілермен контактіде болуы мүмкін. Бұрын ауырмаған. Базада 7жыл жұмыс істеген соң ол өзінің ашуланғыштығын ұлғайғанын, әр уақыт басының ауырғандығының басының айналуыны байқаған. Соңғы уақытта есте сақтау қабілеті қомақты нашарланған, ұйқысы бұзылған.

Объективті: гипергидроз, жеңіл акроцианоз, қызыл тұрақты дермографизм, тарамыс рефлекстерінің күшеюі, созылған қолдардың саусақтарының айқын емес треморы. Ішкі органдар жағынан тек аритмия мен брадикардиядан нормадан ауытқушылық байқалмайды.

Тапсырма. Диагноз құрастырып негіздеңіз. Қосымша зерттеулер қажетпе? Ем белгілеңіз ВТЭ жүргізіңіз.

Студент білуі керек:

- Өткен тақырыптар бойынша тәжірибелік дағдыларды меңгеру.

Студент үйреніп алуы қажет:

-Бензолды уланудың әкелетін науқастың жұмыс орнының санитарлы - гигиеналық жағдайын бағалауды білу тиіс;

- Қорғасын патологиясының себептерін негіздеу.

-Марганецтің адам организмге түсу жолдарын сипаттау.

- Ситуациялык есептерді шешу

- Негізгі тақырып бойынша тесттерді шешу

5)ОРЫНДАЛУ КРИТЕРИЛЕРІ және бағалау критерилері:

1.Презентация –өз бетінше орындалуы керек, белгіленген уақытта, көлемі кемінде 20 слайд және кемінде 5 әдебиет көзі болуы керек. Слайдтар мазмұнды және қөркемді болуы керек. Қорғау кезінде автор тақырып бойынша тереңірек білімін демонстрациялауы қажет, талқылау кезінде сұрақтарға жауап бергенде қателіктер жібермеуі керек. Слайдтардың мазмұны толық және көркем, тақырып бойынша өз ойымен интегрирленген мәлімет болуы керек.

2.Интеллект карта және буклет жинақы орындалған және белгіленген уақытында өткізілген болуы керек.

Өз бетінше кемінде 5 әдебиет қолданылуы керек. Сызбалар, кестелер және суреттер болуы керек.

3.Студенттердің жеке сұхбатының жазбасы және, немесе дәрігердің пациентпен сұхбатының видеоаудио таспасын таңдау.

4.Меңгерген тәжірибелік дағдылары жазылған күнделік арнау

5.Әр тақырып бойынша өзінің индивидуалды ой қатынасын суреттеу

6.Рөлдік ойындар қою

Терапия бакалавриат кафедрасында 051102 «Қоғамдық денсаулық сақтау»мамандығы бойынша ГОСО РК 3.08.389.2006 негізінде өңделген

1.Әмербекова А.А. Кәсіптік аурулар - Алматы, 2005ж.

2.Есенжанова Г.Н. Кәсіптік аурулар бойынша таңдамалы дәрістер, Алматы, 1999ж.

Қосымша:

1.Қасенова С.Л. Ішкі аурулар: Медициналық - профилактикалық факультетінің студенттеріне арналған оқу кұралы. Алматы: «Жазушы», 2008ж.

2. Бұйрық № 709 2009 ж. 16 қараша «Міндетті медициналық тексеріп-қараулар өткізілетін зиянды өндірістік факторлардың, кәсіптердің тізбесін, сондай-ақ осындай тексеріп-қарауларды өткізу ережесін және кезеңділігін бекіту туралы

3. Медициналық-әлеуметтiк сараптама жүргiзу ережесiн бекiту туралы Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2005 жылғы 20 шiлдедегi N 750 Қаулысы

1. Артамонова В.Г., Мухин Н.А. Профессиональные болезни: Учебник.- 4 - е изд. -М.: Медицина, 2004г.

2. Шаталов Н.Н., Артамонова В.Г. Руководство к практическим занятиям по профессиональным болезням - М. Медицина. 1991г.

3. Измеров Н.Ф. Пролфессиональные болезни: Руководство для врачей в 2-х томах.-М., Медицина, 1996г.

4. Кулкыбаев Г.А., Аманбеков У.А. Профессиональные заболевания. Руководство для врачей. Караганда-Алматы, «Ғылым» 2001г.

Қосымша:

1. Тогузбаева К.К., Филин А.П., и.др. Физиолога - гигиеническая характеристика производственного ультразвука и инфраструктуры. Учебно - методическое пособие, Алматы, 1998г.

2. Эпидемиология, связанных с работой болезней и несчастных случаев: X. докл. Объед. Ком. МОТ/ВОЗ по профессиональной гигиене-М., Медицина, 1999 г.

3. Касенова С.Л. Внутренние болезни. Учебное пособие для студентов медико-профилактического факультета. Алматы, «Жазушы» 2005г.

4. Ю. Ю. Елисеева. Профессиональные болезни : полный справ- М. : Эксмо, 2006г

5. Грацианская Л. Н. Профессиональные заболевания конечностей от функционального перенапряжения : моногр. - Л. , 1984г.

6. М. А. Булешов. Ранняя диагностика и профилактика болезней органов дыхания и сердечно-сосудистой системы у рабочих промышленных предприятий: методические рек. - Астана, 2006 г.

7. Тулебаев Р. К. Патология лор-органов при фосфорной интоксикации: моногр. - Алматы, 1995г.

8. Тулебаев Р. К. Хроническая свинцовая интоксикация: (патология респираторного тракта): моногр.- Алматы, 1995г.

9. Харитонова Е. Б. Профессиональные заболевания: учеб. пособие. - М. , 2005г.

- Жедел бензолмен улану немен көрініс береді?

- Қорғасынмен жұмыс істемеу үшін қосымша медициналық көрсеткішті көрсет?

- 24 айда 1 рет медициналық тексеруден өтетін кімдер?

- Казақстанда ауыл шаруашылығында қандай тыңайытқыш қолданады?

- Ағзадан сынапты шығару үшін қандай зат қолданады?

- Микроэлемент түрде марганец қандай процесске қатысыды?

- Сынап және органикалық емес қосылыс (сулема, азотноқышқыл сынап) қандай у?

- Ұзақ уақыт фосформен уланғанда қай ауру дамуы мүмкін?

- Гранозан, меркуран, меркургексан қасиет сипаттаңыз?

1.Ағзаға бензолдың ену жолдары:

а) тағаммен ауыз арқылы

б) тыныс алу жолдары арқылы

в) терімен

г) жоғарыда аталғандардың барлығы

2.Бензолмен созылмалы улануда нерв жүйесінің зақымдануының қандай синдромдары кездеседі

а) астениялық

б) полиневрит

в) энцефалопатия

г) фуникулярлы миелоз

д) диэнцефальді

3.Бензолмен созылмалы улануда қандай мүшелер мен жүйелер зақымданады

а) нерв жүйесі

б) тыныс алу

в) жүрек - тамыр

г) ас қорыту

д) қан түзу

4.Жедел улануда бензол қай мүшеде табылады

а) мида

в) барлығында

г) бауырда

д) бүйрек үсті безінде

5.Созылмалы улануда бензол қай мүшеде табылады

а) май тінінде;

б) сүйек миында

в) қанда

д) көк бауырда

6.Қорғасынның орталық жүйке жүйесін зақымдауы мынадай түрде дамиды:

а) энцефалит

б) ЖМҚБ

в) АНС

д) остеохондроз

7.Қорғасын коликасының диагностикасы үшін қандай клиникалық белгілер қолдануы мүмкін

а) гипотермия

б) артралгиялар

в) полиневропатия

г) күн өрімі аймағында бірден ұстама тәрізді ауырсыну; ұзақ, емге берілмейтін іш қатулар; АҚ жоғарылауы;

8.Сатурнизмнің алғашқы гүрімен ауыратын науқас бұрынғы жұмысын мына жағдайда атқара алады

а) перифериялық полинейропатияның белгілері жоқ

б) АҚ-нын және биоортадағы қорғасынның қалыптасуы

в) аминолувилин қышқылы және аиропорфириннің, протопорфириннің қалыптасуы және биоортада аминоливулин қышқылы қалыптыда

г) ОНЖ жағынан клиникалық көріністер болмағанда

д) анемиялық және астениялық синдром болмағанда

9.Қорғасынмен созылмалы уланғанда анемияның мына түрі дамуы мүмкін

а) порфирин синтезінің бұзылуына байланысты

б) теміржетіспеушілік

в) гипопластикалық

г) гемолиздік

д) РНК және ДНК синтезінің бұзылысына байланысты

10. Сары фосфор жиі қайда қолданылады:

а) таукент өндірістерінде

б) металлургиялық өндірістерінде

в) сары фосфор өндіріуде

г) ауыл шаруашылығында

д) машинажасауда

11. Фосфордың адам ағзасына түсу жолдары:

а) ОЖЖ арқылы

б) жоғары тыныс алу жолдарымен

в) АІЖ арқылы

г) терімен

д) шашпен

12.Сары фосфор қандай ортада жақсы ериді:

а) суда

б) майда

г) қанда

13. Жұмыс істейтін аймақтағы ауаға шамамен жіберілетін фосфор концентрациясы

а) 0,03 мгмЗ

б) 0,01 мгмЗ

в) 0,30 мгмЗ

г) 1,5 мгмЗ

д) 0,09 мгмЗ

14. Сынаппен созылмалы уланудың синдром.

а) вегетотамырлы дистония

б) анемия

в) несептик

г) геморрагиялык

д) бронхоокпелик

15)~ Диагноз «Алып журуши» сынапты:

а) егер де несепте сынап калдыгы табылса

б) клиникалык коринис

в) егерде канда сынап табылса

г) егерде калда сынап табылса

д) бронхтарды жуганда сынап табылса

16. Қай мүше мен жүйеде сынаппен марганец жиналады

а) бауырда;

б) сүйек тінінде;

в) эритроцитте

г) сүйек миында

д) жүрек бұлшықетінде

17.Жұмыс істейтін аймақтағы ауаға шамамен жіберілетін марганец концентрациясы

а) 0,03 мгм3

б) 0,01 мгм3

в) 0,30 мгм3

г) 1,5 мгм3

д) 0,09 мгм3

18.Сынаппен созылмалы уланудың дәрежесінде еңбекке жарамсыздықты анықтау (бастапқы түрі)

а) сақталмаған

б) шектелген

в) толық сақталған

19.Сынанпен созылмалы уланудың патогенезді механизміне тән

а) тотығу - тотықсыздану процесінің зақымдануы

б) порфирин биосинтезінің төмендеуі

в) метгемоглобин түзілуі

г) бүйректің функциональді активтілігінің төмендеуі

д) сүйек миының бағана клеткасының төмендеуі

20.Фосформен ұзақ уақыт жанасқанда мынаның дамуына әкеледі

а) бронхит

б) гингивит

в) стоматит

г) гастрит

д) гепатит