Жоба Тақырыбы: Қар. Қар жамылғысы, оның құрылымы, түрлері, қасиеттері. Қар классификациясы. Орындаған
жүктеу/скачать 1.23 Mb.
|
| 2.Негізгі бөлім
2.1.Қар және қар жамылғысының қалыптасуы Қар ұлпасы-бұл жиналған мұз кристалдарынан тұратын күрделі симметриялы құрылым. Қар жамылғысының барлық физикалық қасиеттерін түсіну үшін, ең алдымен, оның қалыптасу процестерімен танысу қажет. Өздеріңіз білетіндей, ауа температурасы әдетте жер бетінен жоғары және атмосфераның жоғары қабаттарында, қоңыржай ендіктерде 1-2 км биіктікте және экваторда 4-5 км биіктікте, жыл бойы теріс температура басым болады. Температура одан әрі көтерілген сайын еркін атмосферадағы ауа өте төмен деңгейге жетеді, ал экватордан 17-18 км биіктікте 83-87° аяз жыл бойы сақталады.Жер бетінде қыздырылған ауамен бірге көтерілетін су буы теріс температура аймақтарына түсіп, мұз кристалдарына айналады. Сондықтан биік бұлттар әдетте тұман тамшыларынан емес, ең кішкентай мұз кристалдарынан тұрады. Су буының сублимациясы әсерінен шағын кристалдар ұлғайып қар жұлдызшаларына айналады. Атмосферадағы турбуленттік әрекеттердің әсерінен ауадағы қардың жеке жұлдызшалары бір- бірімен тұтасып, бірігеді. Сол арқылы жерге жапалақ қар жауады. Жер бетіндегі ауа температура 0 градустан төмендегенде бұлттардан қар жауады. Жерге түскен қар ұшқындары, қабат-қабат жиналып, қар жамылғысын құрайды. Сонымен, снежинкалардың пайда болуы атмосферада барлық жерде, экваторда да, полюстерде де жүреді; қар жамылғысы жер бетіндегі ауа қабаттарының температурасы мұздың балқу температурасынан (0°C) төмен өмір сүру уақытының азды-көпті ұзақтығында сақталатын жер шарының бөліктерінде ғана пайда болады. Жер шарының суық мезгілде жауған қар жылы кезеңде еріп үлгермейтін аймақтарында жыл сайын үздіксіз жинақталады қар массасы мен қар жамылғысы үнемі сақталады. Тұрақты қар жамылғысы бар мұндай жерлерге циркумполярлық кеңістіктер, сондай-ақ биік таулардың шыңдары жатады. Төменгі ауа қабатының температурасы тұрақты түрде 0° - тан асатын жерлерде қар жамылғысы пайда болмайды. Қар жамылғысы жоқ мұндай аймақтарға биік тауларды қоспағанда, жердің экваторлық және тропикалық белдеулері жатады.. Бұл белдеулерді уақытша қар жамылғысы бар аймақтар деп атауға болады. Бұл белдеулердегі қар жамылғысының ұзақтығы климаттық жағдайларға байланысты үлкен шектерде өзгереді. Тауларда қар жамылғысының ұқсас, бірақ тік аймақтары байқалады. Бұл аймақтардың биіктік шекаралары таулардың биіктігіне, қысқы жауын-шашынның мөлшері мен ауаның ылғалдылығына, желдің таралуына және басқа метеорологиялық факторларға байланысты. Өмір сүруге болатын жердің көп бөлігі, соның ішінде КСРО-ның бүкіл аумағы ауыспалы қар жамылғысы бар аймақтарға жатады. жүктеу/скачать 1.23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|