Жоспар: Кіріспе Негізгі бөлім



бет2/5
Дата27.03.2024
өлшемі35.26 Kb.
#496711
1   2   3   4   5
Саясат 3 (копия)

II.Негізгі бөлім
1. Саяси партиялар мен партиялық жүйелердің анықтамасы
Саяси партиялар көптеген елдердің саяси өміріндегі негізгі институттар болып табылады. Олар саяси процеске қатысу және мемлекетте шешім қабылдауға ықпал ету мақсатын көздейтін, ортақ саяси сенімдері мен мақсаттары бар адамдарды біріктіретін ұйымдар. Саяси партиялар әртүрлі идеологияларға, күн тәртібіне немесе мүдделерге негізделуі мүмкін және олардың қызметі дауыстар үшін бәсекелесуге және саяси билік құруға бағытталған.
Партиялық жүйелер өз кезегінде белгілі бір елдегі саяси партиялар арасындағы қатынастардың құрылымы мен динамикасын анықтайды. Оларға партиялардың саны мен әртүрлілігі, олардың идеологиялық әртүрлілігі, саяси бәсекелестік сипаты жатады. Партиялық жүйелер бір партиялық болуы мүмкін, онда бір партия саяси билікті монополиялайды, екі партиялы, екі ірі партия ең күшті, көппартиялы, онда көптеген партиялар немесе белгілі бір елдің саяси жүйесіне байланысты басқа конфигурациялар болуы мүмкін.Саяси партиялар мен партиялық жүйелер қоғамның сан алуан мүдделерін білдіретін, саяси бәсекелестікті ұйымдастырып, мемлекеттік органдарда азаматтардың өкілдігін қамтамасыз ететін демократиялық үдерісте шешуші рөл атқарады. Саяси партиялар мен партиялық жүйелердің мәні мен қызметін түсіну әртүрлі елдердегі саяси процестерді талдау және саяси өмірдің динамикасын түсіну үшін маңызды.

2. Демократиялық үдерістегі саяси партиялардың рөлі
Саяси партиялар саяси өмірді ұйымдастырудың негізін құра отырып, демократиялық институттардың тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ете отырып, демократиялық үдерісте ажырамас рөл атқарады. Міне, олардың рөлінің негізгі аспектілері:
Мүдделерді білдіру: Саяси партиялар қоғамдағы әртүрлі әлеуметтік, экономикалық және мәдени топтардың өкілдері ретінде әрекет етеді. Олар өз жақтастарының мүдделері мен сенімдерін көрсететін саяси бағдарламалар мен идеологияларды тұжырымдайды.
Саяси бәсекені ұйымдастыру: Партиялар сайлаушыларға балама және елді дамыту бағдарламаларын ұсына отырып, саяси бәсекелестік ұйымдастырады. Бұл саяси мәселелердің талқылануын ынталандырып, азаматтардың саяси белсенділік деңгейін арттырады.
Үкіметті құру: Сайлаудан кейін сайлауда жеңіске жеткен саяси партиялар үкіметті құрады және саяси шешімдер қабылдайды. Бұл саяси жүйенің тұрақтылығы мен сабақтастығын қамтамасыз етеді.
Билікті бақылау: Партиялар оппозиция ретінде әрекет етіп, егер олар азаматтардың мүдделеріне қызмет етпесе, саясатты сынай отырып, үкіметтің әрекеттерін бақылайды.
Қоғамдық талқылау: Партиялардың қызметі маңызды мәселелерді қоғамдық талқылауға, сондай-ақ қоғамдық пікір мен саяси артықшылықтарды қалыптастыруға ынталандырады.
Саяси тұрақтылық: Партиялар саяси тұрақсыздық пен қақтығыстардың алдын алу арқылы қоғамдағы тұрақтылықты сақтауға көмектеседі.
Жалпы алғанда, саяси партиялар демократиялық жүйенің жұмыс істеуін қамтамасыз етуде, азаматтардың мүдделерін білдіруді қамтамасыз етуде, саяси бәсекелестікті ұйымдастыруда және үкіметтің іс-әрекеттерін бақылауда маңызды рөл атқарады. Олардың қатысуы мен белсенділігінсіз демократиялық процесс толық емес және тиімділігі төмен болар еді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет