Бақылау сұрақтары:
1. Императивтік қарым-қатынас, манипуляциялық қарым-қатынас, диалогтық қарым-қатынастардың айырмашылықтары қандай?
2. Жарнама психологиясы нені зерттейді?
Ұсынылатын әдебиеттер:
1. Аитов Н.А. Основы социологии. Алматы.,1990.
2. Буданцев Ю.Г. Социология массовой коммунации. М.,1995.
3. Габдуллина К.Г. Социология и социальная жизнь. Алматы., 1996.
4. Баркер А. Как еще лучше... управлять людми. М.,2002
8-дәріс
БАҚ-ның психологиялық пәрменділігі
1 БАҚ-тың қоғамдық пікірге әсері
2 Сөзбен сендiру және өзiн-өзi нандыру
3 Адресанттың (журналисттің) ақпаратты жеткізудегі психологиялық аспектісі
Санада сендіру. Қоғамдық санадағы стеротиптер. Әлеуметтік және саяси типтер.Имидж; Образдылық жағынан және түр жағынан бейнелеу.Нақты психологиялық зерттеудің бағдарламасы мен жүргізілуі,түрлері,кезеңдері.Нақты зерттеудің социология мен журналистикадағы әдістемелік негізі. Құжаттарды талдау, бақылау, сұрақ, эксперимент- нақты психологиялық зерттеудің негізгі әдістері.
БАҚ «инфо-ноо» аясындағы көрініске айналды деген сөз жиі естілетін болды. Ақпараттық қатынас жүйесінің жаһандануы бүкіләлем халықтары мәдениетінің өзара ықпал етуіне, байытылып дамуына, ақпаратты дүниенің қай бұрышына да жедел жеткізуге лайықталған ашық қоғамның қалыптасуына қолайлы жағдай тудырып отыр. Сонымен қатар елдер мен халықтардың мәдениетін, салт-дәстүрін, өзіндік ерекшеліктерін жоғалтуына, санасын бір қалыпқа салып теңестіруіне ықпал етуі де ғажап емес.
Бұқаралық ақпарат қарым-қатынасының тарихи дамуы қайшылыққа толы, күрделі болса да қазіргі өркениет үшін оның алар орны, маңыздылығы ерекше екендігі дау тудырмаса керек. Журналистика адамзат тағдырына маңызды ықпал жасаумен қатар оның ақпаратының жаһандық кеңістігі қалыптасып келеді.
Ақпараттық қарым-қатынастың жаһандық жүйесі пайда болып, іс қимылының қарқын алуы адам қолымен жасалған жаһандық аумақтың белгілі бөлігі дербестеніп «ноо сфера»-ны, оның ақпараттық аясын тудырып отыр. Бұл жайында ресейлік ғалым Е.А.Корниловтың «Ақпараттық ноо-сфера - адам баласының жасаған білімі, танымы секілді руханияттың, өркениеттік дамудың, жаңа технологияның жетістігі, қоғамдық мәдени дамудың нәтижесі әрі журналистика теориясының мен кейбір нақты ғылыми зерттеудің кешенді нысандарының бірі болуға тиіс» - деп ерекше атап көрсеткені бар.
Соңғы кездері БАҚ-тың іс-әрекеттеріне байланысты барлық проблемаларды заң жүзінде атқарушы биліктің құзыретінен алып, арнайы қоғамдық ұйымға беру туралы ұсыныстар айтылуда. Бұл әлемдік озық тәжірибеде кездеспейтін және еліміздің ішкі тұрақтылығына нұқсан тигізуі мүмкін жаңалық. Атқарушы биліктің міндеті қабылданған заңдар шеңберінде мемлекет жұмыстарын орындау, заңды және жеке тұлғалардың арақатынасын реттеу, тиісті инфрақұрылымды дайындау болып табылады. БАҚ-ты атқарушы биліктің қарамағынан шығарып, «қоғамдық» ұйымға бағындыру практикада мүмкін емес. Ал, Қазақстан сияқты күрделі трансформациялық процестер қарқынды жүріп жатқан алуан этникалық топтар уә мәдениеттерді, тілдер уә діндерді қамтитын, әлемдік деңгейдегі қақтығыс аймақтарының кіндігінде орналасқан мемлекетте бұл қадамның қауіпті нәтижелер беруі әбден мүмкін. Осындай ахуалда БАҚ-тың қоғамдық пікірге әсерін ескеруге міндеттіміз.
Достарыңызбен бөлісу: |