К. А. Нариков, Г. Г. Беркалиева, С. С. Тулемисова
жүктеу/скачать 3.99 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Механикадағы күштердің түрлері
- Гравитациялық күштер. Бүкілəлемдік тартылыс заңы
- Жер бетіне таяу өріс.
| Ньютонның үшінші заңы. Екі дененің өзара əсерлесуі кезінде олардың
бірі екіншісіне тура сонша күшпен, бірақ екіншісіне қарама-қарсы бағытталғандай, біріншісінің екіншісіне қатысы сияқты əсер етеді: = − (2.5) Релятивистік қозғалыс теңдеуі. Релятивистік қозғалыс теңдеуі келесі формуламен өрнектеледі: = (2.6) Бұл теңдеу Ньютонның қозғалыс теңдеуінің жинақтау қорытындысы. Оны неғұрлым ыңғайлы етіп былай жазуға болады: = , = , = (2.7) мұндағы m шамасы релятивистік масса, немесе жай ғана масса деп аталады; m o – тыныштық массасы; p релятивистік импульс немесе, жай ғана импульсделінеді. Механикадағы күштердің түрлері. Классикалық механикада негізінен гравитациялық жəне электромагнитік күштер, сонымен қатар серпімділік күштері мен үйкеліс күштері қарастырылады. Серпімділік жəне үйкеліс күштерінің табиғаты электромагнитті. Гравитациялық күштер. Бүкілəлемдік тартылыс заңы Бұл заң бойынша, бір бірінен r қашықтықта тұрған m 1 жəне m 2 нүктелік массалар арасындағы тартылыс күші F мынадай түрде анықталады: = (2.8) Мұндағы = 6,7 ∗ 10 ∗ кг - гравитация тұрақтысы 31 Сурет 2.9 – Екі дененің арасындағы гравитациялық күш Сурет 2.10 – Кавендиштың тəжірибесі 1 – айналмалы таразы; 2 – жоғарыдан қарағандағы көрініс Жер бетіне таяу өріс. Жер радиусын R o арқылы, ал оның жоғарғы бетінен массасы m материялы нүктеге дейінгі қашықтықты h деп белгілейік, сонымен қатар, h< . Онда ауырлық күші былайшаанықталады: = ( ) (2.9) мұнда М – Жердің массасы. Ауырлық күшін белгілі дəлдікпен биіктікке тəуелсіз тұрақты шама деп есептеуге болады, ендеше = ( ) = (2.10) мұнда = = 9,81 м/ – Жер бетіне таяу жердегі еркін түсудің үдеуі. жүктеу/скачать 3.99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|