А-РНҚ-ның құрылысының ерекшеліктері

А-РНҚ-ның құрылысының ерекшеліктері

• А-РНҚ-ның құрылысының ерекшеліктері

А-РНҚ молекулаларында полипептид тізбегі туралы ақпарат болатындықтан, олардың жасушадағы жалпы саны өте көп болады.

Осыған қарамастан:

• 1) а-РНҚ бәрі жасушадағы РНҚ молекулаларының жиынтығының небәрі 5% ғана құрайды.
• 2) а-РНҚ қанашалықты көп болғанымен бәрінің құрылысы бір біріне ұқсас, яғни а-РНҚ сызықтық тізбегі бірнеше әртүрлі қызмет атқаратын учаскелерден тұрады.

а) оның 5ʹ ұшында «қалпақша» не кэп деп аталатын учаске орналасқан, ол 4-5 модификацияланған нуклеотидтерден құралған:

• а) оның 5ʹ ұшында «қалпақша» не кэп деп аталатын учаске орналасқан, ол 4-5 модификацияланған нуклеотидтерден құралған:
• (7-метил-Г) –ф-ф-ф- (2-01-метил -Х)-ф-(2-01 –метил-У)-ф- - - -
• Бірінші нуклеотид үнемі 7-метилгуанилат, ол келесі нуклеотидпен пиррофосфаттық байланыс арқылы байланысқан. Келесі нуклеотидтер рибозаның 21 орны бойынша метилденген болып келеді. а-РНҚ мұндай құрылымы 5ʹ ұшын экзонуклеаза әсерлерінен қорғайды.
• б) «қалпақшадан» (кэп) кейін 5ʹ –трансляцияланбайтын учаске орналасқан –ол бірнеше ондаған нуклеотидтер бірізділігінен тұрады. Ол р-РНҚ кіші бөлшегіндегі бір бөлімге комплиментарлы болады және а-РНҚ –ның рибосомамен алғашқы байланысуын қамтамасыз етеді, бірақ өзі трансляцияланбайды.
• в) инициаторлық кодон- ол барлық а-РНҚ ларда бірдей –АУГ және метионин АҚ анықтайды (код -инициатор).
• г) инициаторлық кодоннан кейін а-РНҚ негізгі бөлімі-мағыналы (трансляцияланатын) учаске, яғни полипептид тізбегі туралы ақпарат жазылған учаске, орналасқан.