Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
қылмыстар жасаган адамдарга ескіру мерзімдері қолданылмайды
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| қылмыстар жасаган адамдарга ескіру мерзімдері қолданылмайды.
Қылмыстык жауапқа тарту мерзімінің ескіруі деп қылмыстық кұкык бұзушылық істе- ген уақыттан бастап, кінэлі адамды сол әскери кылмыстық құкык бұзушылыктарды жа- сайтындар (437- 466-баптар) үшін заңда көрсетілген шарттарға сәйкес, жауапқа тартуга мүмкіндік беретін уақыттың өтуін айтамыз. Мүндай мерзімнің өтуі қолданылатын шараның тиімділігін, қажеттілігін жояды, сондықтан да ол қылмыстык құкык бұзушылык ескірген қылмыстық құқық бұзушылық қатарына жатқызылады. Уақыты өтіп, ескірген қылмыстық құқық бұзушылықты тергеу оган дәлелдерді жинау, істі сотта қарау кезінде жинақталған мәліметтерді қайта жаңгыртудың өзі де көптеген қиындықтарды туғызады. Сондықтан да жауапқа тарту мерзімі ескірген қылмыстық құқық бұзушылыктагы кінэлі адамга қылмыстық жауаптылық жүктеудің қажеті жоқ. Қылмыстық кодексте (71-бап) мұндай жауаптылықтан босатудың негіздері істелген кылмыстың ауырлыгына байла- нысты болып көрсетілген. 1. Егер қылмыстык кұқық бұзушылық жасалган күннен бастап мынадай мерзімдер: 1) қылмыстык теріс қылық жасалганнан кейін бір жыл; 2) онша ауыр емес қылмыс жасалғаннан кейін екі жыл; 3) ауырлығы орташа қылмыс жасалғаннан кейін бес жыл; 4) ауыр қылмыс жасалганнан кейін он бес жыл; 5) аса ауыр қылмыс жасалғаннан кейін жиырма жыл өтсе, адам қылмыстық жауаптылықтан босатылады. 2. Ескіру мерзімдері қылмыстық құқық бұзушылық жасалган күннен бастап жэне сот үкімі заңды күшіне енген кезге дейін есептеледі. 3. Қылмыстык теріс қылықтар бойынша ескіру мерзімдерінің өтуі жаңа қылмыстық кұқық бұзушылықтың жасалуына қарамастан, тоқтатыла тұрмайды жэне үзілмейді. 4. Егер кылмыс жасаған адам тергеуден немесе соттан жалтарса, ескіру мерзімдерінің өтуі тоқтатыла тұрады. Бұл жагдайда ескіру мерзімдерінің өтуі адамның ұсталған немесе оның айыбын мойындап келген кезінен қайта басталады. Бұл ретте, егер қылмыс жасаған уақыттан бері ескіру мерзімі үзілмесе және мынадай мерзімдер: 1) онша ауыр емес қылмыс жасалғаннан кеиін он жыл; 2) ауырлығы орташа қылмыс жасалғаннан кейін он бес жыл; 221 3) ауыр қылмыс жасалғаннан кейін жиырма жыл; 4) аса ауыр қылмыс жасалғаннан кейін жиырма бес жыл өтсе, адам кылмыстық жауаптылыкка тартылмайды. Егер ауыр немесе аса ауыр қылмыс жасаған адам осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген мерзім өткенге дейін жаңадан қасақана қылмыс жасаса, ескіру мерзімінің өтуі үзіледі. Мұндай жағдайларда ескіру мерзімін есептеу жаңа қылмыс жасалған күннен қайта басталады. Өзге жагдайларда, егер ескіру мерзімі өткенге дейін адам қайтадан қылмыс жасаса, әрбір қылмыс бойынша ескіру мерзімі дербес өтеді. 5. Осы Кодекс бойынша өлім жазасы немесе өмір бойына бас бостандығынан айы- ру тағайындалуы мүмкін қылмысты жасаған адамға ескіру мерзімін қолдану туралы мәселені сот шешеді. Егер сот ескіру мерзімінін өтуіне байланысты адамды қылмыстық жауаптылықтан босатуға болады деп таппаса, онда өлім жазасы өмір бойына бас бостандыгынан айырумен ауыстырылады, ал өмір бойына бас бостандыгынан айыру жиырма бес жыл мерзімге бас бостандыгынан айырумен ауыстырылады. 6. Бейбітшілікке жэне адамзаттың қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар, сыбайлас жемкорлық қылмыстар, террористік қылмыстар, экстремистік қылмыстар, азаптаулар, кәмелетке толмағандарга жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыстар, сондай-ак жеке адамга, мемлекеттің констигуциялық құрылысының негіздеріне жэне қауіпсіздігіне карсы, қогамдық қауіпсіздік пен қогамдық тәртіпке қарсы, экономикалық қызмет сала- сында аса ауыр кылмыстар жасаған адамдарға ескіру мерзімдері қолданылмайды. жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|