Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
§6. Меншікке қарсы пайдакүнеіидік еіиес кыліиыстар
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| §6. Меншікке қарсы пайдакүнеіидік еіиес кыліиыстар
202- 6 а п. Бөтеннің мулкін қасақана жою немесе бүлдіру 1. Айтарлықтай залал келтіріп, бөтеннің мүлкін қасақана жою немесе бүлдіру - екі мың айлық есептік көрсеткііике дейінгі мөлшерде айыппул салуга не сол мөлшерде түзеу жумыстарына не екі жылға дейінгі мерзімге бас бостандыгын шектеуге не сол мер- зімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. 2. Мынадай: 1) өрт қою, жарылыс жасау арқылы немесе өзге де жалпы қауіпті тәсілмен жасалган; 2) абайсызда денсаулыққа ауыр немесе ауырлыгы орташа зиян келтіруге әкеп соққан; 3) жәбірленушінің өзінің қызметтік немесе қогамдық борышын орындауына байланы■ сты не оның жақын туыстарына қатысты нақ сондай уәждермен жасалган; 4) әлеуметтік, улттық, нәсілдік немесе діни араздық уәжі бойынша жасалган; 5) ірі залал келтірген дәл сол іс-әрекет - үш мыңнан жеті мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппул салуга не сол мөлшерде түзеу жумыстарына не үш жылдан жеті жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. 3. Осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде көзделген: 1) абайсызда адам өліміне; 2) аса ірі залал келтіруге әкеп соққан іс-әрекеттер - бес жылдан он жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. Бөтеннің мүлкін айтарлыктай зиян келтіру арқылы касакана жою немесе бүлдіру ғана кылмыстық іс-әрекет деп танылады. Айтарлықтай зиян деп айлық есептік көрсеткіштен жүз есе асып түсетін зиян мөлшерін айтамыз (ҚК-тің 3-бабының 2-тармакшасы). Осы кылмыстық құкык бұзушылықтың затына кез келген мүлік: қозғалатын не- месе козғалмайтын, оның ішінде азаматтык айналымнан алынған мүліктер де жата- ды. Қылмыстық кодекстің 294, 350, 384-баптарында көрсетілген заттарды жою неме- се бүлдіру жеке қылмыстық кұкык бұзушылық құрамы болып табылатындықтан онда көрсетілген заттар осы қылмыстық кұқық бұзушылық кұрамына жатпайды. Көрсетілген баптағы қылмыстык кұкык бұзушылық объективтік жагынан бөтеннін мүлкін жою немесе бүлдіру әрекеттері арқылы жүзеге асырылады. Бөтеннің мүлкін жою деп оны мақсатты пайдалануға мүлдем жарамсыз етіп тастауды, нәтижесінде ол түкке жарамсыз болып өзінін шаруашылық-экономикалык құндылығын толык жоюын айтамыз. Бөтеннің мүлкін бүлдіру деп оны ішінара жарамсыз ету, соның нәтижесінде мүлік өзінің мақсатты пайдаланылуының бір бөлегін жоғалтады, сөйтіп ол өз қалпына кел- тірілмесе немесе толық жөнделмесе пайдалануға жарамсыз болады. Бұл қылмыстың субъектісі болып І6-ға толған, есі дұрыс азамат танылады, ал ауырла- татын мэн-жайлар негізінде мүлікті касақана жойғаны немесе бүлдіргені (202-баптын 2, 3-тармактары) үшін кылмыстық кұкык бүзушылық үшін жауаптылыққа 14 жасқа толған адам тартылады. Субъективтік жағынан кылмыстык кұкык бұзушылык кінэлінін касаканалык ныса- ны арқылы 397 жүзеге асырылады. Бұл ретте қасаканалык тікелей немесе жанама да болуы мүмкін. Кінәлі адам бөтеннің мүлкін күқыкка қайшы қасақана жою немесе бүлдіру аркылы өз іс- эрекетінің қоғамға кауіпті екенін үғынып, оның меншік иесіне едэуір мүліктік зиян келтіруі мүмкін екенін алдын ала біледі жэне осы зардаптардың болуын тілейді неме- се осы зардаптардың болуын тілемесе де, оған саналы түрде жол береді. Қылмыстык құқық бұзушылықтың ниет жэне мақсаттың істі саралауы үшін, яғни осы кылмыс қүрамын өзіне ұқсас немесе жақын, қоғамға қауіпті іс- әрекеттерден жіктеу үшін маңызы зор. Мысалы бұзақылық ниетпен бөтеннің мүлкін касакана жою немесе бүлдіру әрекеті осы корсетілген баппен емес, қылмыстық қүқық бұзушылықтың кодекстің 293-бабымен сараланады. Кінэлінің үрланған мүлікті кылмыстық қүқық бүзушылықтың ізін жасыру мақсатымен жоюы Қылмыстық кодекстің 188-бабымен қамтылатындықтан, осы баппен қосымша саралануға жатпайды. Өрт қою, жару арқылы немесе өзге де жалпы қауіпті әдістермен; абайсызда денсаулық- қа ауыр немесе орташа ауырлықтағы зиян келтіруге әкеп соққан; жәбірленушінің өзінің қызметтік немесе қоғамдық борышын орындауымен байланысты не өзінің жақын туыс- тары жөнінде нақ сондай себептермен жасаса; әлеуметтік, ұлттық, нэсілдік немесе діни араздықты себептер бойынша немесе ірі залал келтіре отырып жасалса, онда олар осы қылмыстың ауырлататын түрі болып табылады (202-баптың 2-тармағы). Абайсызда адам өліміне, немесе аса ірі залал келтіруге әкеп соққан осы іс-әрекеттер бөтен адамның мүлкін қасақана жою немесе бүлдірудің аса ауырлататын түріне жатады (202-баптың 3- тармағы). жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|