Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
) адам өзінің қызмет бабын пайдалана отырып
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3)
адам өзінің қызмет бабын пайдалана отырып; 4) адамдар тобының алдын ала сөз байласуымен; 5) өздігінен жүретін жүзгіш көлік қуралы пайдаланылып; 6) ерекше қоргалатын табиги аумақтарда және төтенше экологиялық ахуал аумақтарында жасалган іс-әрекеттер - белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу қуқыгынан үш жылга дейінгі мерзімге айыра отырып, екі мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппул салуга не сол мөлшерде түзеу жумыстарына не екі жылга дейінгі мер- зімге бас бостандыгын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазалана- ды. 4. Осы баптың бірінші, екінші немесе үшінші бөліктерінде кезделген, ірі залал келтіре отырып жасалган не қылмыстық топ жасаган іс-әрекеттер - белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу қуқыгынан үш жылга дейінгі мерзімге айыра отырып, екі жылдан бес жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. Қылмыстық қүқық бұзушылықтың объектісі табиги жагдайда мекендейтін судыңтірі ресурстарын қоргау және тиімді пайдалану жөніндегі қогамдық катынастар. Қылмыстык күкық бүзушылықтың затына эр түрлі балық ресурстары жэне баска да: теңіз немесе түщы су жануарлары; теңіз аңдары, өзге де су жануарлары, су өсімдіктер (теңіз капустасы) жатады. Қылмыстық қүқык бұзушылык объективтік жагынан балықты жэне өзге де су жану- арларын немесе өсімдіктерін заңсыз алу егер бүл әрекет: а) айтарлықтай залал келтіре отырып; б) жарылгыш және химиялық заттарды, электр тогын, не балық ресурстарын жэне баска да су жануарлары мен өсімдіктерін жапгіай жоюдың өзге де тэсілдерін қолдана отырып жасалу арқылы сипатталады. Занда белгіленген ережені бұзып, балыкты, теніз андарын, өзге де су жануарларын немесе өсімдіктерді өз бетінше, рұксатсыз, лицензиясыз, тыйым салынган жерлерден, тыйым салынган уақытта, сондай-ак оларды аулауга қолдануға тыйым салынган кұралдар мен тәсілдерді пайдаланып, заңда көрсетілген заттарды заңсыз алу деп танылады. 568 Осы бап бойынша жауапка тарту үшін осы баптың диспозиясында тізбектелген іс-әрекеттердің біреуін бүзудың өзі жеткілікті. Бапта көрсетілген норма бланкеттік диспозицияға негізделген. Мысалы, Қазақстан Республикасы аумагында қолданылатын балық корын қоргау және сулардан балық үстауды реттеу туралы арнаулы Ереже бар. Су жануарлары мен өсімдіктерді заңсыз алу орны - Қазақстан Республикасының аумактық сулары, оның ішінде теңіз, көл, тоспа су қоймалары жэне басқа да су көздері. Су жануарлары мен өсімдіктер дүниесін заңсыз алу мына төмендегі іс-әрекеттерді істеген жағдайда гана қылмыс болып табылады: а) айтарлыктай залал келтіру аркылы. Айтарлықтай залалдың мелшері су жануарла- рына, өсімдіктер дүниесіне келтірілген залалдың, олжаланган су жануарларынын сапа күндылыгына байланысты анықталады. б) жарылгыш жэне химиялык заттарды, электр тогын, не балык ресурстарын жэне баска да су жануарлары мен өсімдіктерін жаппай жоюдың өзге де тәсілдерін - атыла- тын, кесетін немесе тесетін құралдар қолдана отырып жасау. Көрсетілген тэсілдердің кез келген түрін қолдану келтірілген зиянның көлеміне қарамастан қылмыс болып табыла- ды. Қылмыстык кодекстің 335-бабының 1-тармағында көрсетілген балықты, теңіз андарын, өзге де су жануарларын немесе өсімдіктерін елеулі зиян келтіре отырып заңсыз алу қылмысы материалдық қүрам. Іс-эрекет пен одан пайда болған ірі залалдың арасын байланыстыратын себепті байланыс болуы керек. Ал Қылмыстык кодекстің 335-бабының 1-тармагындагы басқа іс-эрекеттер формальдық кұрамға жатады. Қылмыстық күқық бүзушылык бүл ретте су жануарлары мен өсімдіктерді алмағанның өзінде, занда көрсетілген іс-әрекеттердің біреуін істеген уақыттан бастап аяқталган деп танылады. Қылмыстык күқык бұзушылык субъективтік жағынан тікелей касақаналық арқылы сипатталады. Қылмыстық қүқық бұзушылық субъектісі - 16-га толған адам. Қылмыстық кұқық бұзушылық кодекстің 335-бабының 2-тармагында осы қылмыстың ауырлататын түрі: 1) бірнеше рет; 2) бірнеше рет жасалган қылмыстың түсінігі ҚК-тің 12-бабында берілген; Қылмыстық ауырлататын түрлері: 1) балықтың бекірс тұқымдас түрлеріне қатысты тізбегі; 2) үрық шашу, балықты көбейту, оларды сақгау, корғау су объектілерінде олардың тізімін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді. Осы ережеде ұрық шашу, оларга бару жолдары да айқындалады. Осы орындардағы су жануарлары мен өсімдіктерін заңсыз алу - қылмысқа жатады; 3) адам өзінің кызметін пайдаланып жасаса. Қорыктар мен ерекше қоргалатын табиги аумақтардың қызметкерлері, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғайтын мемлекеттік орындардың лауазымды адамдары, соган теңестірілген адамдар қызмет бабын пайдала- нып 335-бапта көрсетілген заңсыз іс-эрекеттерін істеуі мүмкін; д) адамдар тобының алдын ала сөз байласуының түсінігі ҚК-тің 31-бабының 2-тармагында берілген; е) өздігінен жүретін колік күралдарын пайдаланып жасаған іс-әрекеттер. Бүларға катерлерді, моторлы кайыктарды, басқа шағын жүзгіш қүралдар мен қондырғыларды пайдаланып балықты, басқа да су жанурларын, өсімдіктерді заңсыз алу әрекеттері жатады; ж) ерекше қорғалатынтабиғиаумақтар мен төтеншеэкологиялықжағдай аумақтарында істелгеносы әрекеттер(мұныңтүсінігіне Қылмыстықкодекстің328-бабының2-тармағына талдау жасағанда тоқталғанбыз). Осы қылмыстың өте ауырлататын түрлеріне 335-баптың бірінші жэне екінші бөліктерінде 569 көзделген ірі залал келтіре отырып не қылмыстықтоп жасаған не кылмыстық топ жасаған әрекеттер жатады. а) Ірі залалдың мөлшері алынған заттың қүнына, экологиялық құндылығына, саны- на, сондай- ақ өсімдіктер мен жануарлар дүниесіне келтірілген зиянның көлеміне байла- нысты анықталады. Ірі залалға Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына жазылган жануарлар дүниесін жою, балықтың үрық шашу орындарын жою, майда шабақтардың қырғынға үшырауы жатады; б) қылмыстык топтың түсінігі ҚК-тің 31-бабында берілген. жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|