§7. Ерекше табиғи-биологиялық түрдегі дүниелерді қорғау ережелеріне қарсы қылмыстар 339- 6 а п. Өсімдіктердің немесе жануарлардың сирек кездесетін және қурып кету қаупі төнген, сондай-ақ пайдалануға тыйым салынған түрлерімен, олардың бөлік- терімен немесе дериваттарымен заңсыз айналысу Өсімдіктердің немесе жануарлардың сирек кездесетін жене қурып кету ңаупі төнгеи түрлерін, олардың бөліктерін немесе дериваттарын, сондай-ақ пайдалануга тыйыи салынған есімдіктерді немесе жануарларды, олардың бөліктерін немесе дериваттарын заңсыз алу, иемдену, сақтау, өткізу, акелу, әкету, салып жіберу, тасымалдау немесе жою, сол сияқты олардың мекендейтін жерлерін жою -
уш мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппул салуға не сол мелшерде түзеу жұмыстарына не үш жылга дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не сол мер■ зімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. Қылмыстық құқық бұзушылықтың объектІсІ - құрып кету қаупІ төнген жануарлар мен
өсімдіктердің қоргалуын қамтамасыз ететін қоғамдық қатынастар.
Қылмыстық құқық бұзушылықтың заты - Қазақстан Республикасының Қызыл кіта- бына
енгізілген жануарлар мен өсІмдіктердің сирек кездесетін түрлерІ жэне олар мекен- дейтін жерлер.
Қылмыстық құқық бұзушылық объективтік жагынан алғанда Қазақстан Рес- публикасының
Қызыл кітабына енгізілген жануарлар мен өсімдіктердің сирек
кездесетін және құрып кету каупі
төнген түрлерін немесе олар мекендейтін орындарды заңсыз ол- жалап алу, өткізу, сақтау, өткізу,
әкелу, әкету, сынып жіберу, тасымалдау немесе сактау сондай-ақ оларды жою аркылы сипатталады.
Қазакстан Республикасының Қызыл кітабына жануарлар мен өсімдіктердің сирек кездесетін,
кұрып кету қаупі төнген түрлері жазылады. Оларды заңсыз олжалауга, алуға, өткізуге, сондай-ақ
жоюға заң мүлдем тыйым салады.
Қызыл кітапка жазылған жануарлар мен өсімдіктердің мекендейтін орындарына - жануарлар
мен өсімдіктердің сирек кездесетін түрлерінің өсіп-өнуіне бөлінген жер, су үсті бөліктері жатады.
Мысалы Қорғалжын аумағы - аққулар мекендейтін орын. Каспий жагалауы - ерекше сирек құстар
мен балықтар өсетін орын. Өсімдіктердің сирек кезде- сетін түрлері өсетін - Тянь-Шань шыңы т.б.
Қылмыс кұрамы кұрылысы жөнінен материалдық. Ол занда көрсетілген зардаптың сирек
кездесетін жануарлар мен өсімдіктер дүниесін заңсыз олжалау, алу, өткізу неме- се жою
әрекеттерінің біреуін, сол сияқты олардың мекендейтін жерлеін жою істеген уакыттан аякталған деп
576
танылады.
Қылмыстық кұқык бұзушылык субъективтік жағынан тікелей касаканалыкпен істе- леді.
Қылмыстық құқык бұзушылықтың субъектісі - 16-ға толған кез келген адам.