-  6 а п. Көліктің қауіпсіз жумыс істеуін қамтамасыз ететін қағидаларды бузу

587
 
өліміне әкеп соққан іс-әрекет - 
үш жылдан сегіз жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. 
Жолаушының, жаяу адамның немесе жол қозғалысының басқа катысушысының (осы Кодекстің 
344, 345-баптарында аталган адамдарды қоспағанда) жол қозғалысы қауіпсіздігі нсмесе көлік 
құралдарын пайдалану ережелерін бұзуы, егер бұл әрекет абайсызда адам денсаулығына ауыр зиян 
келтіруге экеп соқса жауаптылық Қылмыстық кодекстің 351-бабы бойынша реттеледі. 
Жол-көлік окигаларының қатысушылары көлік құралдарын жүргізушілер ғана емес, белгіленген 
сактык ережелеріне жауапсыз, немкеттілікпен қараудан, оган ауыр зардап келтіретін адамдар да 
болуы мүмкін. 
Осыған байланысты Қылмыстық кодекстің 351-бабында көрсетілген қылмыстық құқық 
бұзушылықтың тікелей объектісі болып - жол қозғалысы немесе көлік құралдарын пайдалану 
қауіпсіздігінің шарттары, косымша тікелей объектісі адамдардың өмірі неме- се денсаулығы 
болады. 
Қылмыстық кұқық бұзушылықтың заты - көліктің барлық түрлері (теміржол, әуе, теңіз, су көлігі 
жэне автокөлік). Ат көлігі бұл қылмыстың затына жатпайды. Осыған орай егер адам ат көлігін 
пайдалану аркылы бөтенге жарақат келтірсе (мысалы, адамды ат арбамен немесе шанамен немесе 
салт атпен), онда ол жеке адамға қарсы кылмыс немесе меншікке қарсы (белгілі бір жағдайларда) 
қылмыс үшін жауапты болады. Егер ат көлігін жүргізуші механикалык көліктің кауіпсіз жұмыс 
істеуін қамтамасыз ететін ережелерді заңда көрсетілген зардаптарды келтіре отырып бұзса, онда 
оның әрекеті Қылмыстық кодекстің 300-бабымен саралануға жатады.

588
 
Қылмыс гык кұкык бұіушылықтың объекі ивтік жагы: а) темір жол, әуе, теңіз, су жэне авіоко пк 
козгалысы кауіпсізлігі жәме колікті пайдалану ережелерін бұзумен; б) адамның лемсаулыгына ауыр 
зиян келтіру түріндегі зардаппен; в) көрсетілген ережелерді бүзу мен зарлаптын арасындаі ы себепті 
байланыстардын болуы арқылы сипатталады. 
Қылмысіык кодекстің 351-бабында механикалык көлік кұралдарының кауіпсіз жүмыс ісіеуш 
камтамасьп етеіін ережелердің бүзылуы туралы гана сөз болып отыр. Талданып отырган бап 
бланкетіік диспозицияга негізделген, сондыктан да эрбір орын алган факт бойынша нормативтік 
актілерге жүгініп, кінәлінің белгіленген ережесінің накгы қайсы талаптарын бүзганын өте мүқият 
аныктаган жөн. 
Қылмыстык кұқык бүзушылыктын объективтік жагының тағы бір міндетті белгісі корсетілген 
ережелерді бүзу заңда көрсетілген зардапқа - адам денсаулыгына ауыр зиян келтіру (351-баптың 1-
тармағы) кісі өліміне (351-баптың 2-тармагы); екі немесе одан да коп адамның өліміне (351 -баптың 
3-тармагы) әкеліп соғуы керек. Келтірілген зардап пен іс-эрекеттін арасында себепті байланыс 
болуы шарт. 
Қылмыстык күкық бүзушылык субъективтік жағынан абайсыздыкпен (менмендік не- месе 
немкүрайдылық) ісгеледі. 
Қылмыстык құкық бүзушылықтың субъектісі болып 16-га толған, есі дүрыс кез келген, оның 
ішінде лауазым адамдары болуы мүмкін (жолаушы, жаяу адам, велосипед мінген адам, ат көлігінің 
жүргізушісі, темір жолдан рүқсат етілмеген жерден өткен адам, мал аидаушы т.с.с.). 
Қылмыстық кодекстін 344, 345-баптарында аталган адамдар осы кылмыстың (300- бап) 
субъектісі болып табылмайды. 

жүктеу/скачать 7.26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: