Өзіне деген сенімділік – адамның талап қою деңгейі сәтсіздікке ұшырау қорқынышына байланысты төмендемейтін кезде өте күрделі міндеттерді шешуге дайындығы. Егер қабілеттер деңгейі жоспарланған іс-әрекетке қажет деңгейден әлдеқайда төмен болса, онда өзіндік сенімділік немесе өзіне сенімсіздік бар.
Өзін-өзі реттеу (self-regulation) – қоршаған ортадағы оқиғаларды және өз мінез-құлқын бақылау мүмкіндігі. Бандура өзін-өзі реттейтін факторлардың екі тобын бөледі. Сыртқы факторлар: күшейту және стандарттар; ішкі факторлар: өзін қабылдау (self-observation), пайымдау процесі (judgmental process) және белсенді өзіндік реакция (active self reaction).
Сендіру – формальды логика заңдарына сәйкес құрылған және жеке адам ұсынған тезисті негіздейтін дәлелдер жүйесін қамтитын ауызша (ауызша) әсер ету тәсілі. Табысты сендіру көзқарастар мен нанымдардың қалыптасқан жүйесіне жаңа ақпаратты қабылдауға және кейіннен енгізуге, дүниетанымның белгілі бір өзгеруіне, демек мінез-құлықтың мотивациялық негізіне әкеледі.
Тұлғалық өсу – адамның әлеуметтік-психологиялық құзыреттілігін дамыту, яғни адамның айналасындағы адамдармен тиімді қарым-қатынас жасау және өзімен үйлесімді болу қабілеті.
Бақылау локусы (лат. locus-орналасқан жері, франц. contrule-тексеру) – адамның өз өміріндегі сәттілікті немесе сәтсіздіктерді сыртқы жағдайларға немесе өз қабілеттеріне жатқызуға бейімділігі. Бірінші жағдайда олар экстерналды (сыртқы) локус туралы, екіншісінде – интерналды (ішкі) локус туралы айтады. Терминологияны 1954 жылы американдық психолог Джулиан Роттер ұсынды, кейінірек бақылау локусын анықтауға мүмкіндік беретін «Роттер сауалнамасы» құрылды.
Жетістікке жету мотивациясы – нәтижелерді жақсартуға деген ұмтылыс, қол жеткізген жетістіктермен тоқталмауға деген ұмтылыс, өз мақсаттарына жетудегі табандылық, қиындықтарға қарамастан өзіне қол жеткізуге деген ұмтылыс.
Танымдық мотивация – бұл мотивацияның белгілі бір түрі, адамның жаңа нәрселерді үйренуге және процестің өзінен және оған жұмсалған күш-жігерден қанағат алуға бағытталған ішкі назары.
Достарыңызбен бөлісу: |