СӨЖ-ді орындау және бағалау критерилері

7 Әдебиет:

1. 
   Гистология: Оқу құралы төрт бөлімді / Ж.О.Аяпова. Алматы; «Кітап» баспасы.- 2005.
   
2. 
   Гистология, цитология және эмбриология атласы медицина жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған. /Р.Б.Абильдинов, Ж.О.Аяпова, Р.Н. Юй.-Алматы: «Эффект» баспасы, 2006.
   
3. 
   Гистология, цитология және эмбриология атласы: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы. /П.Қазымбет, М.Рысұлы, Ж.Б. Ахметов.-Астана, 2005.
   
4. 
   Гистология: Оқу құралы. Ажаев С.А. Төрт бөлімді. Кентау: Еркін и К-ХХІ, 2004.
   

1. 
   Гистологиялық препараттардың дайындалуының негізгі этаптарын атаңдар.
   
2. 
   Гистологиялық препараттардың боялу мақсаты қандай?
   
3. 
   «Жасуша» деген не?
   
4. 
   Жануар организмі қандай тіндерден тұрады?
   

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Морфологиялық пәндер кафедрасы	044-42/18
	СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ

5. 
   Негізгі және қышқыл бояулармен (ядро және цитоплазма) жасушаның қайдай компоненттері боялады?
   
6. 
   Жасушаның қызметіне байланысты жасушаның қайдай пішіндері мен ядроларын білесіңдер?
   
7. 
   Жасушалық мембрана деген не?
   
8. 
   Плазмолемманың құрылысы қандай?
   
9. 
   Жасушааралық байланыстың түрлерін атаңыз?
   
10. 
    Жасушаға сұйық және қатты заттар қандай жолдармен енеді?
    
11. 
    Организм тіндерінде қандай жасушааралық құрылымдар кездеседі?
    
12. 
    Симпласт деген не? Симпласттар қарапайым жасушалардан несімен ерекшеленеді?
    
13. 
    Заттардың синтезі мен тасымалдауында қатысатын жасуша органеллаларды атаңдар?
    
14. 
    Липидтер мен көмірсу синтезінде қатысатын органеллаларды атаңдар?
    
15. 
    Еркін және байланысқан рибосомалардың көп болуы туралы түсінік беріңдер?
    
16. 
    Жасуша цитоплазмасындағы базофилия мен пиронинофилия неге байланысты?
    
17. 
    Гольджи жиынтығының қызметтері?
    
18. 
    Жасушадағы энергия түзулу қалай жүреді?
    
19. 
    Жасушалық орталық, кірпікше мен жіпшелерінің құрылысындағы жалпы ұқсастық неде?
    
20. 
    Микротүтікшелер қандай қызмет атқарады?
    
21. 
    Фибрилярлы құрылымдар деген не?
    
22. 
    Қорғаныстық және ас қорыту қызметтерін жасушада қандай органеллалар атқарады?
    
23. 
    Жасушадағы лизосомалардың түрлерін атаңдар?
    
24. 
    Қосындылар дегеніміз не? Олардың түрлерін атаңдар.
    
25. 
    Ядрошықтың химиялық құрамы, құрылысы және қызметі қандай?
    
26. 
    Интерфазалық ядроның құрылымдарын айтыңдар?
    
27. 
    Хромосомдық жиынтық деген не?
    
28. 
    Жыныстық хроматинге түсініктеме беріңдер.
    
29. 
    Жасушалық цикл қандай сатылардан тұрады?
    
30. 
    Жасушалық циклдың қай сатысында ДНК екі еселенген, ақуыз синтезі жүреді және АТФ жинақталады?
    
31. 
    Митоз кезінде органеллалар қандай күйде болады?
    
32. 
    Митоз кезінде ядрошықта қандай әдістер болады?
    
33. 
    Интерфазды ядроның құрылымдық құрамдарын атаңдар?
    
34. 
    Гетеро және эухроматин деген не? Ядрошықтың химиялық құрамы, құрылысы мен қызметі?
    
35. 
    Хромосомның құрылымдық элементтерін атаңдар?
    
36. 
    Ген дегеніміз не?
    
37. 
    Ақуыз синтезінің негізгі сатыларына сипаттама беріңдер?
    
38. 
    Хромосомдық жиынтық деген не?
    
39. 
    Жыныстық хроматинге түсініктеме?
    
40. 
    Жасушалық кезең қандай сатылардан тұрады?
    
41. 
    Жасушалық кезеңнің қай сатысында ДНК екі еселенген, ақуыз синтезі жүреді және АТФ жинақталды?
    
42. 
    Ядрошықтың химиялық құрамы, құрылысы және қызметі қандай?
    

44. Қаңқа бұлшық етті тінінің гистологиялық құрылысы.

45. Саркомер туралы түсінік.

46. Тегіс салалы бұлшық етті ұлпасының гистологиялық құрылысы

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Морфологиялық пәндер кафедрасы	044-42/18
	СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ

47. Жуан және жіңішке миофиламент құраушы белокты құрылымдар.

48. Рефлекс және рефлекторлық доға деген не?

49. Жай және күрделі рефлеторлық доғаның құрылыстары қандай?

50. Соматикалық рефлекторлық доғаның құрамына қандай нейроциттер кіреді? Олар қай жерде орналасады?

51. Вегетативті рефлекторлық доғаның құрамына қандай нейроциттер кіреді? Олар қай жерде орналасады?

1. 
   фосфолипид
   
2. 
   холестерин
   
3. 
   гликоаминогликан
   
4. 
   фермент-белок
   
5. 
   заттар тасушы белоктар
   

1. 
   жас өсуші жасушаларда
   
2. 
   бөлінуші жасушаларда
   
3. 
   активті секрециялы жасушаларда
   
4. 
   липидті жинаушы жасушаларда
   
5. 
   кірпікшелерге ие жасушаларда
   

1. 
   мембрана арқылы енуі
   
2. 
   экзоцитоз
   
3. 
   эндоцитоз
   
4. 
   пиноцитоз
   
5. 
   фагоцитоз
   

1. 
   тері
   
2. 
   нерв тіні
   
3. 
   бұлшықет
   
4. 
   эпителиальды тін
   
5. 
   дәнекер тіні
   

1. 
   негізгі
   
2. 
   нейтральды
   
3. 
   қышқыл
   
4. 
   эозинмен
   
5. 
   карминмен
   

1. 
   ісінеді
   
2. 
   бүріседі
   
3. 
   өзгермейді
   
4. 
   ядроны шығарады
   
5. 
   кірпікшелер пайда болады
   

6. 
   Организмде арнаулы қызметті атқаратын жасушалар мен жасушасыз құрылымдар:
   

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Морфологиялық пәндер кафедрасы	044-42/18
	СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ

1. 
   Ұлпалар
   
2. 
   Ағзалар
   
3. 
   Организм
   
4. 
   Ағзалар жүйесі
   
5. 
   Морфофункциялық бірлік
   

1. 
   Формалинмен фиксациялау
   
2. 
   Парафин сіңдіру
   
3. 
   Ауыр металл тұздарымен бояу
   
4. 
   Физиологиялық ерітіндімен жуу
   
5. 
   Бояу
   

1. 
   Материалды тығыздау үшін
   
2. 
   Құрылымдарды сақтау үшін
   
3. 
   Фиксациялау үшін
   
4. 
   Бояу үшін
   
5. 
   Бальзамдау үшін
   

1. 
   Плазмалық мембранамен
   
2. 
   Цитоплазмамен
   
3. 
   Гиалоплазмамен
   
4. 
   Клетка аралық заттармен
   
5. 
   Кариолеммамен
   

А) бұлшық ет

B) нерв тіні

C) тері

E) дәнекер тіні

А) қышқыл

B) нейтральды

C) негізгі

D) эозинмен

E) карминмен

А) бүріседі

B) ісінеді

C) өзгермейді

D) ядроны шығарады

E) кірпікшелер пайда болады

А) ядроны шығарады

B) ісінеді

C) өзгермейді

D) бүріседі

E) микортүтікшелер пайда болады

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Морфологиялық пәндер кафедрасы	044-42/18
	СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ

А) гликоаминогликан

B) холестерин

C) фосфолипид

D) фермент-белок

E) заттар тасушы белоктар

А) активті секрециялы жасушаларда

B) бөлінуші жасушаларда

C) жас өсуші жасушаларда

D) липидті жинаушы жасушаларда

E) кірпікшелерге ие жасушаларда

А) секреттердің жиналуы

B) лизосома түзу

C) белокты комплекстің пайда болуы

D) зиянсыздандыру процестері

E) секреттердің шығарылуы

А) дәнді ЭПТда

B) митохондрияда

C) гольджи комплексінде

D) лизосомада

E) тегіс ЭПТда

А) 4n

C) n

E) 8n

А) pРНК

B) иРНК

C) тРНК

E) АТФ

А) РНК полимерамен байланысқан ДНК

B) Белоктар байланысқан и-РНК комплексі

C) Полисома құрамындағы рибосома

D) Гистон молекулалары

E) Рибосоманың кіші бірлігі

A) Хромосома

B) Дисперсті хроматин

C) Эухроматин

D) Хромонема

E) Жинақталған хроматин

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Морфологиялық пәндер кафедрасы	044-42/18
	СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ

А) сукцинитдегидрогеназа

B) қышқылды фосфотаза

C) каталаза

D) негізгі фосфатаза

E) гиалуронидаза

А) каталаза

B) қышқылды фосфатаза

C) сукцинатдегидрогеназа

D) негізгі фосфатаза

E) гиалуронидаза

А) мембрана арқылы көшірілу

B) экзоцитоз

C) эндоцитоз

D) рекреция

E) фагоцитоз

A) G_o

Б) G₁

B) S

Д) Митоз

A) Профазада

Б) Метафазада

B) Интерфазада

Г) Анафазада

Д) Телофазада

А) П

C) 4П

E) 8П

А) Р-РНК

B) И-РНК

C)Т-РНК

E) АТФ

А) Полисома құрамындағы рибосома

B) Белоктар байланысқан и-РНК комплексі

C) Гистон молекулалары

D) РНК полимерамен байланысқан ДНК

E) Рибосоманың кіші бірлігі

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Морфологиялық пәндер кафедрасы	044-42/18
	СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ

A) Хромосома

B) Дисперсті хроматин

C) Эухроматин

D) Хромонема

E) Жинақталған хроматин

A) S

B) Go

Д) М

A) 23

B) 46

Д) 92

A) профазасында

Б) интерфасында

B) метафасында

Г) анафасында

Д) телофасында

A) цитокинез

Б) ДНК синтезі

B) интерфаза

Г) митоз

Д) метафаза

1. 
   екі телофрагма аралығындағы
   
2. 
   екі мезофрагма аралығындағы
   
3. 
   "Н" жолақтары аралығындағы
   
4. 
   "И" дискілер аралығындағы
   
5. 
   "А" дискілер аралығындағы
   

1. 
   ішектердің жиырылуы
   
2. 
   денені қозғалту
   
3. 
   бронхылардың тарылуы
   
4. 
   қан тамырларының тарылуы
   
5. 
   жүректің жиырылуы
   

1. 
   ішек-асқазан қозғалысы
   
2. 
   денені қозғалту
   
3. 
   жүректің жиырылуы
   
4. 
   қан тамырларын тарылту
   
5. 
   бронхыларды тарылту
   

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Морфологиялық пәндер кафедрасы	044-42/18
	СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ

1. 
   Норадреналин
   
2. 
   Адреналин
   
3. 
   Серотонин
   
4. 
   Ацетилхолин
   
5. 
   Дофамин
   

1. 
   нерв пластинкасы
   
2. 
   эктодерма
   
3. 
   мезодерма
   
4. 
   энтодерма
   
5. 
   мезенхима
   

1. 
   мезодермадан
   
2. 
   эктодермадан
   
3. 
   энтодермадан
   
4. 
   мезенхимадан
   
5. 
   дермотомнан
   

1. 
   эффекторлық
   
2. 
   ассоциативтік
   
3. 
   рецепторлық
   
4. 
   қондырма
   
5. 
   униполярлық
   

1. 
   униполярлық
   
2. 
   биполярлық
   
3. 
   мультиполярлық
   
4. 
   пирамидалық
   
5. 
   жалған униполярлық
   

1. 
   иполярлық
   
2. 
   униполярлық
   
3. 
   жалған униполярлық
   
4. 
   мультиполярлық
   
5. 
   қозғалтқыш
   

1. 
   Нейроцит
   
2. 
   Эпендимоцит
   
3. 
   Фибробласт
   
4. 
   Астроцит
   
5. 
   Олигодендроцит
   

1. 
   Биполярлық
   
2. 
   Мультиполярлық
   
3. 
   Униполярлық
   
4. 
   Жалған униполярлық
   
5. 
   Ганглиоздық
   

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Морфологиялық пәндер кафедрасы	044-42/18
	СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ

1. 
   1 мкм кіші
   
2. 
   200 мкм
   
3. 
   150-300 мкм
   
4. 
   4-6 мкм-130 мкм дейін
   
5. 
   400 мкм
   

1. 
   Пирамидалық
   
2. 
   Алмурт тәрізді
   
3. 
   Мультиполярлық
   
4. 
   Дән тәрізді
   
5. 
   Себет тәрізді
   

1. 
   Электронды микроскоппен қарағанда шет жағында 9 жұп және ортасында екі жұп микротүтікшелері бар жасушаның бөлігі өрінеді. Бұл құрылым қалай аталады және қандай қызмет атқарады?
   
2. 
   Электронды микроскоппен қарағанда жасуша плазмолеммасының көптеген ұсақ бүрлері және ашық түсті көпіршіктер көрінеді. Бұл бақылаулар қандай үрдісті көрсетеді?
   
3. 
   Жара жазыла бастаған кезде жасушалармен, содан соң талшықтармен толығады. Қандай жолдармен жасушалар және талшықтардың саны көбейеді?
   
4. 
   Органелларлар құрамында болатын мембраналардың құрылысы бірдей. Органеллалардың қызметтерінің әртүрлілігін түсіндіріндер.
   
5. 
   Жасуша цитоплазмасы түйіршікті эндоплазмалық тормен толтырылған. Оның қызметі туралы не айтуға болады?
   
6. 
   Қызметтік ауыртпалық кезінде организмде жасуша құрамында қоректік қосындылар азаяды. Бұл неге байланысты?
   
7. 
   Лизосоманың мембранасын бұзатын фактор жасушаға енді. Қандай өзгерістер болады?
   
8. 
   Күнге күйгенде тері жасушаларда цитоплазма базофилді болады. Мұны немен түсіндіруге болды?
   
9. 
   Препаратта жүйке жасушасының ірі жарық ядросы және ядрошық көрінеді. Осы жасушадағы ақуыз синтезінің белсенділігін бағала.
   
10. 
    Зерттеу кезінде бауырда бір және екі ядролы тетраплоидты жасуша анықталды. Осы жағдайларда митоз бағытының қай фазасы аяқталмады?
    
11. 
    Соттық экспертизада қан жағындысы әйелдікі екендігі анықталды. Бұл қортынды қандай белгілерге сүйеніп жасалды?
    
12. 
    Зерттеуші жасушаларды колхицинмен өңдеді. Содан кейін бөлінген жасушалар көрінбей қалды. Осы құбылысты қалай түсіндіресіңдер?
    
13. 
    Амниоцентез жолымен зерттеу кезінде амниотикалық сұйықтықта ядросында жыныстық хроматині бар эпителиалды жасуша пайда болды. Бұл эпителиалды жасуша қалай пайда болды және жыныстық хроматиннің пайда болуы неге байланысты?
    
14. 
    Тәжірибеде жасанды жолмен жасушаны екіге бөлген: ядролы және ядросыз бөлікке. Бұл бөліктердің өмір сүру қабілетілігі қалай?
    
15. 
    Жасушада екі жас жұлдызды фигура көрінеді. Бұл митоздың қай фазасы. Әр жұлдызда қанша хромосомнан бар?
    
16. 
    Жасуша митоз жағдайында. Осы кезеңде ақуыз синтезгі өтеді ме?
    
17. 
    Есептеу әдісімен интерфаздық жасушаның ядросында ДНК-ның саны екі еселенген, жасуша мөлшері әдеттегідей. Жасушаның жасушалық қайсы сатысында екенін анықтаңдар.
    

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Морфологиялық пәндер кафедрасы	044-42/18
	СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ

18. 
    Адамның соматикалық жасушасының митоз жолымен бөліну кезінде екі жасуша түзіледі. Олардың әрқайсысында қанша хромосома бар?
    
19. 
    Пиронин бояуымен өңдегенде жасуша цитоплазмасы мен ядрошық қызыл түске боялған. Бұл неге байланысты?
    

21. Бұлшықет талшығының шеткі аймағының электронды микрофотосуреті берілген. Онда бұлшықет тінінің плазмалеммасымен базалды мембрана арасында кішілеу жасуша байқалады. Бұл жасуша қалай аталады және қызметі қандай?

22. Студент жай рефлекторлық доғаның суретінде 2 өсінділі нейроцит көрсетті. Біреуі жұлынның артқы мүйізінде, екіншісі - алдыңғы мүйізінде жатыр. Суреттегі қателік қай жерде?
№ 8

1. Тақырыбы: Кеңірдекте және бронхта эпителий мен тегіс бұлшықет құрылыстарының ерекшеліктері.

2. Мақсаты:

• 
  Микроскоптық деңгейде эпителиалдық ұлпаларды ажырата білу.
  
• 
  Эпителиалды ұлпалардың морфофункционалдық және гистогенетикалық ерекшеліктерін сипаттау.
  

Тыныс алу жолдарының әртүрлі бөлімдеріндегі эпителидің құрылыс ерекшеліктерін кестеде көрсетіңдер.