Л. Я. Гуревич Халықаралық Бизнес академиясының жоғары оқудан кейінгі ғылыми- методологиялық орталығының директоры, т.ғ. д., социология ғылымының профессоры
жүктеу/скачать 2.37 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Адамгершілік және инвесторлар Қазақстан үшін, көптеген бірақ барлық қазақстандық акционерлік қоғамдар үшін емес, сыртқы және ішкі нарықта банктерден емес инвесторлардан капитал алудың маңыздылығы артуда. Акциялар мен облигациялар эмиссиясы болады, тек қана нарықта кімнің қағаздары сатып алынады? Инвестор салынған қаражаттың қорғалуын қалайды, сонымен қоса оның дивидендтер алып келуін немесе компанияның нарықтық құнының дамуына жол ашуын қалайды. Меншікті кімнің сақтай алатындығын және көбейте алатындығы туралы алдын-ала сенімді түрде айту мүмкін емес. Бірақ бұл жағдайда потенциалды инвесторлар өзге факторлар негізінде өз таңдауларын жасайды. Бүкіл әлемде мұндай факторлардың бірі әдеп нормалары мен ережелерін мекеме ішіндегідей акционерлерге, салымшыларға, сыртқы клиенттерге де қатысты сақтау болып есептелінеді. Әлемдік қаржы рыноктарында ірі займшылар әдеп пен адамгершілік қағидалары инвестиция тартудағы ең басты құрал екендігін бұрыннан ұғынған. Сондықтан да олар ішкі әдеп кодекстерін жасап және енгізуде. ТМД аумағындағы көптеген ірі несие алушылардан инвесторлар осыны талап ете бастады. Мемлекеттік ірі монополист компанияның маркетинг бөлімінің бастығымен сөйлескенмін. Оның айтуынша, маркетинг және қоғаммен байланыс іс- 223 шараларының қажеттілігін басшылыққа түсіндіру өте қиын. Дегенмен, мемлекеттік АҚ-ға ерте ме немесе кеш пе инвестициялар қажет болатындығы сөзсіз. Егер де жауапкершілігі бар әлеуметтік және әдепті корпоративті азамат имиджі құрылысын қазірден бастамаса, онда олардың қағаздарын, облигацияларын кім сатып алмақ? Адамгершілік және даму. Менің ойымша, корпоративті мәдениет құрылысы, іскерлік әдептілік нормаларын сақтау корпоративті басқарудың өте маңызды құралы болып табылатындығын дәлелдеуге жоғарыда келтірілген мысалдар жеткілікті сияқты. Егер де жетекшілер, қызметкерлер, клиенттер, инвесторлар және өзге де мүдделі тұлғалар мекеменің жоспарларына, оның дамуына қолдау көрсетуін қаласақ, онда осы адамгершілік қағидаларын қалыптастырумен, мекеменің іскерлік мәдениетімен айналысқан жөн. Мұндай маңызды мәселелермен кәсіпорындар, мекемелер көбірек айналысу үстінде. Корпоративті мәдениет құрылысындағы мәселе акционерлер мен директорлар кеңесі болып табылады, ал оған жетекшілер көмектеседі. Ұжымдық мәдениет жүйесін жұмысшылар қызметі қолдайды. Корпоративті басқару кодексі және әдеп кодексі акционерлік қоғамдағы ұжымдық басқарудың мәдениет квинтэссенциясы болып табылады. Талқылауға арналған сұрақтар: 1. Корпоративті мәдениет деген не? 2. Корпоративті мәдениеттің қандай элементтерін білесіз? 3. Мекеме тапсырмасы дегеніміз не? Оның мақсаттардан айырмашылығы неде? 4. Компания басшылығы мен қызметкерлеріне жоғарғы деңгейдегі мәдениет элементтерінің ықпал етуі қандай? 5. Сіздің оқу орныңызда төменгі деңгейдің қандай элементтері бар және олар қалай жұмыс жасайды? 6. Коллективте адамгершілік қағидаларының бұзылуы неге алып келеді? 7. Мекеме мәдениеті акционерлер және инвесторлар шешіміне қалай ықпал етеді? 1 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1 Kroeber A., Kluckholn C. Culture: a critical review of concepts and definitions //Cambridge, MA: Peabody Museum, 1952. Vol . 47, № 1, P 96-97 2 Льюис Р. Халықаралық бизнестегі іскерлік мәдениет. Қақтығыстан өзара түсіністікке дейін: ағылшын тілінен аударылған – 2- басылым – М.: Дело, 2001. – 50 б. 3 Пригожин А.И. Мекеме дамуының әдістері. – М.: МЦФЭР, 2003. – 707 б. 4 Schawrtz H., Davis S. Matching corporate culture and Business Strategy // Organizational Dynamics, 1981. Vol.10. – P.33 5 Williams A., Dobson P., Walters M. Changing Culture: New Organizational Approaches. – London: Institute of Personnel Management, 1993. – P.18 6 Пригожин А.И. Мекеме дамуының әдістері. – М.: МЦФЭР, 2003. – 707 б. 7 Бизнесті ұйымдастыру және басқару: жеткеші құралдары. – CD. – «Равновесие медиа» ЖШҚ, рәсімдеу, басылым, 2004, - «Диполь» Бірлестігі, жобалау, 2004 8 Википедия 9 http://examen.od.ua/strateg/page57.html 10 http://examen.od.ua/shpora/mission.html 11 http://www.iteam.ru/publications/strategy/section_15/article_1636/ 224 12 http://subscribe.ru/digest/business/marketing/n80374291.html 13 Үлкен Кеңес Энциклопедиясы, т. 16, 559 -560 бет. 14 Үлкен Кеңес Энциклопедиясы, т. 30, 291 бет. 15 Үлкен Кеңес Энциклопедиясы, т. 18, 123 бет. 16 Индивидуум – бөлінбейтін (лат.) 225 |