Акционерлердің жалпы жиналысының құзырлықтары

«акционерлердің жалпы жиналысының айрықша құзырлығына келесі мәселелер 
жатады:
1) 
қоғамның жарғысына өзгертулер мен толықтырулар енгізу, немесе соның 
жаңа редакциясын бекіту;
1-1) 
егер корпоративтік кодексті қабылдау қоғамның жарғысымен ескерілген 
болса, аталмыш кодексті, сондай-ақ соған арналған өзгертулер мен 
толықтыруларды бекіту; 
2) 
қоғамды ерікті түрде қайта құру не тарату;
3) 
қоғамның жарияланған акцияларының санын көбейту не қоғамның 
жайғастырылмаған жарияланған акцияларын өзгерту туралы шешім қабылдау; 
3-1) 
қоғамның құнды қағаздарын айырбастау шарттары мен тәртібін 
белгілеу, сондай-ақ оларды өзгерту; 
4) 
есептеу комиссиясының сандық құрамы мен құзырлықтарының мерзімін 
белгілеу, соның мүшелерін сайлау және солардың құзырлықтарын мерзімінен 
бұрын тоқтату;
5) 
директорлар кеңесінің сандық құрамын, құзырлықтарының мерзімін 
белгілеу, соның мүшелерін сайлау және солардың құзырлықтарын мерзімінен 
бұрын тоқтату, сондай-ақ директорлар кеңесінің мүшелеріне төленетін 
сыйақының мөлшерін және соны төлеу шарттарын белгілеу;
6) 
қоғамның аудитін жүргізетін аудиторлық ұйымды белгілеу;
7) 
жылдық қаржылық есептілікті бекіту». «Акционерлік қоғамдар туралы» 
заңының 76-бабына сәйкес «Атқарушы орган акционерлердің жалпы 
жиналысына жыл сайын өзінің аудиті Қазақстан Республикасының аудиторлық 
қызмет туралы заңдарына сәйкес жүргізілген былтырғы жылдың қаржылық 
есебін талқылау мен бекіту үшін ұсынады. Қаржылық есептілікпен қатар 
атқарушы орган акционерлердің жалпы жиналысына аудиторлық есепті 
ұсынады. Жылдық қаржылық есептілік акционерлердің кезекті жалпы жиналысы 
өткізілетін күннен кем дегенде отыз күн бұрын алдын-ала бекітуге жатады. 
Қоғамның кезекті қаржылық есептілігін ақырғы түрде бекіту акционерлердің 
кезекті жалпы жиналысында жүргізіледі»;
Бұдан әрі Қазақстан Республикасының 2003 жылдың 13 мамырындағы № 
415-
II «Акционерлік қоғамдар туралы» заңының 36-бабына сәйкес 
акционерлердің жалпы жиналысының айрықша құзырлығына келесі мәселелер 
жатады:
«8) 
қоғамның есептік қаржылық жыл бойынша таза табысын үлестіру 
тәртібін бекіту, қарапайым акциялар бойынша дивидендті төлеу туралы шешім 
қабылдау және дивидендінің қоғамның бір қарапайым акциясына қатысты 
өлшемін бекіту;
9) 
осы Заңның 22-бабының 5-тармағында ескерілген жағдайлар орын алған 
кезде қоғамның қарапайым және артықшылыққа ие акциялары бойынша 
дивидендті төлемеу туралы шешім қабылдау;
9-1) 
қоғам акцияларын ерікті түрде қор биржасынан есептен шығару; 
67 

10) 
қоғамның өзге заңды тұлғаларды құруға не солардың қызметіне 
жиынтығында қоғамға тиесілі болып отырған активтерің жиырма бес және одан 
артық пайызын құрайтын бөлігін не бөліктерін тапсыру арқылы қатысуы;
13) 
қоғамның акционерлерге акционерлердің жалпы жиналысының 
өткізілетіні туралы хабарлау әдісін белгілеу және осындай ақпаратты бұқаралық 
ақпарт құралдарында жайғастыру туралы шешім қабылдау;
14) 
Қоғам акцияларды осы Заңға сәйкес сатып алған жағдайда олардың 
құнын анықтау әдістемесіне қатысты өзгертулерді бекіту (әдістемені ол 
құрылтай жиналысымен бекітілмеген жағдайда бекіту);
15) 
акционерлердің жалпы жиналысына арналған күн тәртібін бекіту;
16) 
акционерлерге қоғамның қызметі туралы ақпаратты ұсыну тәртібін 
белгілеу, сонымен қатар егер қоғамның жарғысында мұндай тәртіп белгіленген 
болса, бұқаралық ақпарат құралын белгілеу;
17) «
алтын акцияны» енгізу және күшін жою;
18) 
осы Заң мен қоғамның Жарғысына сәйкес өздері бойынша шешім 
қабылдау акционерлердің жалпы жиналысының құзырлығына жатқызылған өзге 
мәселелер». (Алайда бұл ұлттық басқарушы холдингтің жалғыз акционерінің 
құзырлығын белгілеу кезінде қолданылмайды. Ұлттық басқарушы холдингтің 
жалғыз акционерінің құзырлығы Қазақстан Республикасының «Ұлттық әл-ауқат 
қоры туралы» заңымен белгіленеді. Сонымен қатар мұның күші агронеркәсіп 
кешені саласындағы ұлттық басқарушы холдингіге тарамайды). 
Сонымен қатар, Азаматтық Кодекстің 93-бабына сәйкес (бұдан әрі мәтін 
бойынша «ҚР АК»), «Акционерлік қоғам акционерлер жиналысының шешімімен 
қайта құрылып не таратылуы мүмкін». 
Сондай-ақ, Қазақстан Республикасының 2003 жылдың 13 мамырындағы № 
415-
II «Акционерлік қоғамдар туралы» заңына сәйкес жалпы жиналыс 
төмендегідей шешімдер қабылдай алады: 
• 
қоғамның корпоративтік басқару кодексін қабылдау туралы (-бап 1); 
• 
өздерін қоғам акционерлерінің жалпы жиналысы артынан мақұлдаған 
жағдайда өз құрылтайшыларына АҚ-ны тіркеу шығындарын өтеп беру туралы 
(5-
бап); 
• 
АҚ жарғысына, сондай-ақ соған қатысты өзгертулер мен 
толықтырулар енгізуге қол қоятын тұлға туралы (9-бап); 
• 
жарғылық капиталды құруға және дивидендтер алуға қатыспайтын бір 
«алтын акцияны» енгізу туралы (13-бап);
• 
акционерлердің қоғамның қызметі жайлы, соның ішінде қаржылық 
есептілігі жайлы ақпаратты алу тәртібі туралы (14-бап); 
• 
өзі акционерлердің жалпы жиналысының құзырлығына жатқызылған 
жағдайда қоғамның акцияларын соның жарияланған акциялары саны 
мөлшерінде жайғастыру туралы (18-бап); 
68 

• 
қоғамның жайғастырылған акцияларының төлемақысы ретінде 
енгізілген мүлікті пайдалану құқығын келісілген пайдалану мерзімі өткенше 
алып қою туралы (21-бап);
• 
артықшылыққа ие акциялар бойынша дивидендтерді санамағанда, 
дивидендтерді төлеу туралы шешім қоғамның дауыс беруші акцияларының 
қарапайым көпшілігімен қабылданған деген шартпен қоғам акциялары бойынша 
дивиденд төлеу туралы (22-бап); 
• 
егер мұндай төлем қоғамның жарғысымен ескерілген болса, тоқсандық 
не жартыжылдық қорытындылар бойынша қарапайым акциялар бойынша 
дивиденд төлеу туралы. Жалпы жиналыстың тоқсандық не жартыжылдық 
қорытындылары бойынша қарапайым акциялар бойынша дивиденді төлеу 
туралы шешімінде бір қарапайым акцияға қатысты дивидендтің көлемі 
көрсетіледі. Жыл қорытындылары бойынша қоғамның қарапайым акциялар 
бойынша дивиденд төлеу туралы шешім акционерлердің кезекті жалпы 
жиналысымен қабылданады (23-бап);
• 
қоғамның қарапайым акциялар бойынша дивидендтер төленбейтіні 
туралы шешімді, соны шешім қабылдаған күннен бастап он жұмыс күні ішінде 
бұқаралық ақпарат құралдарында міндетті түрде жариялаумен қабылдау (23-
бап);
• 
қоғам акцияларының қор биржасының есебінен шығуы туралы (27-
бап); 
• 
қоғамды қайта құру туралы (27-бап);
• 
қоғамның жарғысына нақты бір акционерге тиесілі акциялар бойынша 
құқықтарын шектейтін өзгертулер мен толықтыруларды енгізу туралы (27-бап); 
• 
директорлар кеңесінің барлық мүшелерінің не жекелеген мүшелерінің 
құзырлығын мерзімінен бұрын тоқтату туралы. Директорлар кеңесі мүшесінің 
құзырлығы мерзімінен бұрын тоқтатылған жағдайда директорлар кеңесінің жаңа 
мүшесі жалпы жиналысқа қатысып отырған (өкілін жіберген) акционерлердің 
кумулятивтік дауыс беруі арқылы сайланады, бұл жағдайда жаңадан сайланған 
директорлар кеңесі мүшесінің құзырлықтары тұтастай директорлар кеңесі 
құзырлықтарының мерзімі аяқталған кезде сонымен бір уақытта аяқталады (55-
бап);
• 
лауазымды тұлғаның қоғамға келтірген зиянын не нұқсанын өтеу 
жайлы сотқа арыздану туралы (63-бап); 
• 
мәмілелерді өзара байланысқан деп тану туралы (68-бап); 
• 
қоғамның 
жарғысына 
өздерінің 
жасаған 
туралы 
шешім 
акционерлердің жалпы жиналысымен қабылданып отыратын ірі мәмілелердің 
тізімін, сондай-ақ оларды жасасу тәртібін енгізу туралы (70-бап); 
• 
Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес қоғамды 
несиегерлермен тарату рәсімін келісе отырып және солардың бақылауымен 
ерікті тарату туралы (88-бап). (Жинақтаушы зейнетақы қоры жинақтаушы 
69 

зейнетақы қоры акционерлерінің жалпы жиналысының шешімімен таратылуы 
мүмкін, бұл жағдайда құзырлы органның соның қолданыстағы зейнетақылық 
қамту туралы келісімшарттар және (не) ашық жеке зейнетақы шоттары болмаған 
жағдайда өзі бекіткен тәртіппен берген рұқсатқағазы болуы тиіс). 
Өздері бойынша шешім қабылдау акционерлердің жалпы жиналысының 
айрықша 
құзырлығына 
жатқызылған 
мәселелерді 
егер 
Қазақстан 
Республикасының заңнамалық актілерімен өзгесі ескерілмесе, қоғамның өзге 
органдарының, лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің құзырлығына 
беруге жол берілмейді. Акционерлердің жалпы жиналысына АҚ-ның барлық 
органдары (директорлар кеңесі, атқарушы орган және т.б.) есеп береді. 
Акционерлердің жалпы жиналысы, егер жарғымен өзгесі белгіленбесе, қоғамның 
ішкі қызметіне қатысты мәселелер бойынша қоғамның өзге органдары 
қабылдаған кез келген шешімнің күшін жоюға құқылы. 
«Егер мәселе бойынша шешім қабылдау Заңмен емес, өзінше осы мәселені 
шешу ісін директорлар кеңесіне, басқармаға не өзге органдарға тапсыру 
мүмкіндігі ескерілген жарғымен акционерлердің жалпы жиналысының 
құзырлығына жатқызылған болса, онда құзырлықтарды мұндай тапсыру заңды 
деп есептеледі. Акционерлердің жалпы жиналысы, егер жарғыдан өзгесі 
ескерілмесе, соның ішкі қызметіне қатысты мәселелер бойынша қоғамның өзге 
органдары қабылдаған кез келген шешімнің күшін жоюға құқылы» (Қазақстан 
Республикасы Жоғарғы Сотының 2009 жылдың 28 желтоқсанындағы №8 
«Акционерлік қоғамдар туралы заңдарды қолдану туралы» нормативтік 
қаулысы). 
Сонымен қатар жекелеген қызмет түрлерін орындайтын акционерлік қоғам 
жиналыстарының шешім қабылдауының бірқатар ерекшеліктері бар: 
• 
Мысалы 
Қазақстан 
Республикасының 
2000 
жылдың 
18 
желтоқсанындағы № 126-II «Сақтандыру қызметі туралы» заңына сәйкес 
«
Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының үлестес тұлғасымен сақтандыру 
(қайта сақтандыру) ұйымының директорлар кеңесінің шешімімен ғана осы 
баптың 1-тармағын ескерумен мәміле жасасуға болады. Сақтандыру (қайта 
сақтандыру) ұйымының үлестес тұлғаларына (тұлғаларында) ұсынылған 
(жайғастырылған) активтерге қатысты талап ету құқықтарынан бас тарту ісі 
артынша 

жүктеу/скачать 2.37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: