Л. Я. Гуревич Халықаралық Бизнес академиясының жоғары оқудан кейінгі ғылыми- методологиялық орталығының директоры, т.ғ. д., социология ғылымының профессоры

• 
Бірлестік дауларын қадағалайтын комитет;  
• 
Қосылу мен бірігу комитеті; 
• 
Қауіпті басқару комитеті; 
• 
Ірі келісім бойынша комитет; 
• 
Инвесторлармен және қоғаммен байланыс комитеті ;
i
• 
Экология, еңбек қауіпсіздігі және денсаулық комитеті; 
• 
Этика бойынша комитет; 
• 
Ұжымдық басқару комитеті. 
Анықтамалар, қандай комитетті құру жөнінде, олар қалай жұмыс істеу 
керектігі, комитет туралы ережелерді құрау директорлар кеңесінің жұмысының 
тиімділігін айтарлықтай жақсартады. Бірлесіп басқарудың принциптері аудит, 
тағайындау, марапаттау бойынша да комитет құруды ұсынады.
Қазақстанда келесі комитетерді құру мысалдары бар: 
• 
Аудит бойынша комитет; 
• 
Активтер мен міндеттемелерді басқару комитеті; 
• 
Тағайындау мен марапаттау бойынша комитет 
• 
Тәуекел комитеті; 
• 
Ұжымдық басқару комитеті; 
• 
Несиелік комитет.
ii
 
Қазіргі экономикалық жағдайда директорлар кеңесіне бақылау мәселесі 
көбінесе келесідей шешіледі. Басты төреші нарық болып есептелінеді – егер 
компания ешқандай нәтиже көрсетпесе, ал басқару дұрыс ұйымдастырылмаса, 
нарық компанияны оның бағасын төмендету арқылы жазалайды. Директорлар 
кеңесінің мүшелерінің беделі мұндай жағдайда зардап шегетіні хақ: болашақта олар 
өқздерінің жұмыстары арқылы белгілі-бір компанияның бағасын көтергенін көрсете 
алмайды.
Директолар кеңесінің әр мүшесі, әдетте бір акционерді немесе акционерлердің 
топтарын білдіреді, олардың өзіндік күн тәртібі болуы мүмкін. Ондай директорға 
қандай қадам жасау керектігі жөнінде «бұйрық» беріледі. Акционердің өзі ұсынған 
директорлар кеңесінің мүшесі оның мүддесін қалай қорғайтынына, оның қалауына 
сәйкес қанша шешім қабылдағанына қатысты пікір бақылаушы фактор болып 
табылады. Директорлар кеңесінің мүшелерінің сәттілігінің немесе сәтсіздігінің 
үшінші маңызды көрсеткіші олар мен менджмент арасында тұрақты даудың 
болмауымен байланысты. Тұрақты түрде шайқас ашпай, конструктивті түрде 
i
Ресей директорлар институтының «Бірлестік директоры» семинарныың материалдарынан алынған , сәуір 
2003 
ж.  
http://www.rid.ru/
 
ii
IFC 
«Бірлесіп басқаруға кіріспе: директорлар кеңесі» семинарының материалдарынан алынған, Алматы, 
31.10.2006 
ж. 
110 

компанияны дамыту қабілеті өте маңызды. Нарық компанияда айқын немесе 
латентті дау бар-жоғы туралы мұқият қадағалайды.
Директорлар кеңесі мен оның мүшелерінің жұмысының тиімділігін жиі бағалап 
отырған жөн. Баға бере алатын жалғыз адамдар
-
акционерлер. Бірақ әдістемелік 
тұрғысынан қалай баға беруді жүргізуге болады? Ұсынымдар көп емес. Бізге 
Қазақстанда директорлар кеңесі бағалау әдістемесін дайындамағаны мәлім. Ресей 
директорлар институты 
i
осындай әдістемені дайындады. Ол өзін-өзі бағалау мен 
кеңес мүшелерінің өзара бағалауына негізделген.
Заң қоғамдық және басқа да қоғамдарда (қоғамның ішкі құжаты қарастырылған 
қоғамдық және басқа да сұрақтар бойынша кадрлардың стратегиялық жоспаралау 
және ішкі аудитті марапаттау) директорлар кеңесінің комитеттерін құру бойынша 
талаптарды бекітеді. Директорлардың кеңес комитеттері нақты бір комитетте 
жұмыс істеу үшін қажетті кәсіби білімі бар директорлар кеңесінің мүшелері мен 
мамандардан тұрады. Директорлар кеңесінің жұмысы мен құру тәртібі, сонымен 
қатар, сандық құрамы директорлар кеңесі бекіткен қоғамның ішкі құжаты арқылы 
бекітіледі.

жүктеу/скачать 2.37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: