Лайпанов б. А

жүктеу/скачать 2.02 Mb.

бет	57/97
Дата	15.07.2016
өлшемі	2.02 Mb.
	#201830

1 ... 53 54 55 56 57 58 59 60 ... 97

СЁЗ КЁРГЮЗТЕДИ ДЖОЛ

СЁЗде – ЁЗ.

Хар бир сёз кеси кесине (бизге да!) – багъана;

Хар бир сёзню кесинде – магъана (бир-бирде джети къат);

Сёзню кесинде – бизлеге эскертиу, эслетиу, буйрукъ да таб.

Мисал:

ТАУ – АУ (ненча магъана!) –

Эсле, тау юсюнге ауар;

Эсле, тауну аууна-бугъойларына тюшерсе-кетерсе;

Таудан ау.

ТАУ – АУ (ау – западня; ау – упасть-пропасть; ау – перевали через гору).

ШАЙЫР бла ШИЙИР

Баралла къарт бла туудугъу:

Ала бирчалла. («Сабий бла къарт бирчалла» – нарт сёз).

Баралла къарт шайыр бла назмусу.

(Шайыр заманында ёлмесе, къарт да болур.

Къартлада да болур шайыр.

Алай а – къарт шайыр – боламыды?).
Огъай, къарт шайыр болмайды,

Къарт тай болмагъан кибик,

Къарт элия болмагъан кибик,

Къарт джаз болмагъан кибик,

Къарт кёк джашнау болмагъан кибик.
Джюрек джашнау – шийир – джашлыкъды.

Къартлыкъ джокъду шайыргъа, шийирге да.

Баралла шайыр бла назму –

Абына, тура, кюе, кюле.

Баралла джол болмагъан тик къабыргъада.

Къой Джолда, къой джолда да баралла ала:

Кёкдемилле, Джердемилле – къыйынды ангылагъан.

Кёкде да, Джерде да болгъанлары – хакъды.

Башдан баш бола, джашдан джаш бола,

Къалюбаладан келелле ала.

Ала къуругъан кюн –

Джашау къурурукъду дунияда:

Ахырзаман айланныкъды Джерге.

АДАМЛА, ТОХТАТМАГЪЫЗ ДЖЫРНЫ

Джырлай, тепсей тургъанлагъа къарай,

Джылла кетелле джылай.

Не сёз, не макъам, не сурат

Тыялмайла заманны.

Кетеди заманы адамны.

Ташхамы, Терекгеми – неге таянсын адам?

Джергеми, Кёкгеми – къайры къарасын адам?

Неге табынса да, неге таянса да, къайры къараса да –

Адам кёлю болалмайды рахат.

Адам базыб таянырча дунияда джокъду бир зат.

Кимге, неге таяныргъа билмейди дуния кеси да.

Чексиз тенгизде бир бурху кемеди дуния кеси да.

Ма ол кемеде чайкъалады адам улу, адам.

Кемени, кемедегиле бла бирге

Джутарыкъды тенгиз, эртде-кеч болса да.

Аны сезеди да, биледи да адам,

Кюрешеди кемесин, кесин да къутхарыргъа.

Джарыкълыкъ, той-оюн, къууанч –

Адамны ёлюмге къаршчы сауутларындан бириди.

Ёлюмге къаршчы – джашауду джангыз,

Аны ючюн сюелле адамла джырны, тойну, къууанчны.

Алай а, тебсей, джырлай тургъанлагъа къарай,

Кёк турады джылай:

Ол биледи тамбласын Джерни.

Адамла, тохтатмагъыз джырны.

АКЪ СЁЗ бла КЪАРА КЪУЛ

Хакъ кертиси – Сёзденди.

Сёз – бизге къул, бий да тюлдю,

Сёз – ёзденди. (СЁЗ – ЁЗ).

Къулла уа (къул назмучула)

Сёзню кеслерине къул,

Не да бий этерге кюрешелле.
Къул – кимди?
Башхагъа къул болургъа,

Не да бий болургъа излеген –

Олду къул.
Башханы кесине къул

Не да бий этерге излеген –

Олду къул.
Хоу, къул тутаргъа излегенле да,

Къул болургъа излегенле да –

Къулла – алалла.
Къулну джюреги тарды, зарды.

Къул болургъа не да бий болургъа излеген болмаса,

Азат болургъа, эркин болургъа излемейди къул.
Аны ючюн келишмейле, джарашмайла бир-бири бла

Акъ сёз бла къара къул.

Къулну сёзю да къул.

Акъ сёз а – ёзден рухлуду.

Ёзден шийирни ёзден джюрек айталлыкъды къуру.

ТЫНГЫЛАГЪАН ИГИДИ СЁЛЕШГЕНДЕН

Тауну сёлешгенинден эсе,

Тынгылагъаны игиди бизге.

Сёлешгенден эсе, тынгылагъан игиди.

Кимге да.
Кёкню, Джерни да сёлешгенлеринден эсе,

Тынгылагъанлары игиди бизге.

Аланы сёлешдирирча айтмайыкъ джукъ, этмейик джукъ.
Кече-кюн да джангур джаууб, Кёк кюкюреб турса,

Джер тебрениб, таула гюрюлдеб, джюрек илгениб турса,

Алай болуб турса...
Огъай, эсге да келтирмейик аны,

Аллай заманла да болгъандыла Джерде –

Тюрлю-тюрлю палахладан,

Ахырзаманладан адам улу келгенди ёте.

Алай а, адамны кесинден чыкъмасын къыйынлыкъ.

Кёкден-Джерден келликге да болайыкъ буруу.

Тынгылайыкъ – ангыларгъа кюрешейик

Табигъатны, заманны, Аламны, адамны.

Барыбызны джаратхан, барыбызгъа да оноу этген

Чексиз Къудуретни да кюрешейик ангыларгъа.

Шош, рахат, чууакъ Кёкню,

Уюб тургъан тенгизни,

Акъ тауланы, джашил табигъатны

Илгендирмезге кюрешейик:

Тынгылагъанлары игиди аланы –

Кеслерине, бизге да.

17 МАЙ

Бюгюн миллет кюнюдю Норвегияны.

Шахарда, элде джашагъанла да – бары –

Юйлерини шорбатларына

Такъгъандыла миллет байракъларын.

Кеслери да миллет кийимлерин кийиб,

Миллет орайдаларын согъуб, джырлаб,

Тёгюлгендиле ара майданнга.

Халкъ башына азат болгъан кюнюн,

Къралыны-элини эркинлигин, эгеменлигин къайтаргъан кюнюн

Белгилейди.
Туугъан джерлери бюгюн гюл бачхагъа ушайды.

Ол гюл бачхагъа ушайды халкъ кеси да.

Миллет кийимин кийиб,

Миллет байрагъын ёрге тутуб,

Миллет орайдасын джырлаб, согъуб,

Джерине ие болуб,

Динине, тилине, адетине эркин болуб,

Кесини джуртунда кърал болуб

Джашагъан не насыбды, къууанчды адамгъа, халкъгъа.
Халкъ биригиб,

Бир иннетге, бир масхабха сыйыннган кюнден

Башланады азатлыкъ.

Халкъ миллет кийимин кийген кюнден башланады азатлыкъ.

Халкъ мухурун, байрагъын, орайдасын бегитген кюнден,

Ёрге тутхан кюнден башланады азатлыкъ.

Хоу, халкъ Хакъгъа, бир Аллахха

Табыннган кюнден башланады азатлыкъ.

Норвегияны миллет кюнюдю бюгюн.

Миллет чебкенлерин кийиб,

Кямарлары, тюймелери джылтырай,

Къызла тёгюлгендиле майданнга.

Норвегияны халына, халкъына сукъланыб къарай,

Къарачай тюшеди эсиме.

Халкъым миллет кийимин кийиб,

Миллет орайдасын тартыб, согъуб,

Миллет байрагъын кёлтюрюб ёрге,

Мийик джуртунда къралын-элин къураб,

Къачан джашарыкъды къууанчлы, насыблы?!
Билеме, узакъды джол къраллыкъгъа, эгеменликге.

Ол джол башланады къайдан, неден:

Халкъ Хакъгъа – бир Аллахха бойсунуб,

Миллет кийимлерин да кийиб,

Бир Тамгъаны, Байракъны, Орайданы

Тёгерегине джыйылгъан кюнден

Башланады азатлыкъгъа, эркинликге джол.
Аны айтады меннге Норвегия –

Эркин миллет, эркин джурт, эркин кърал.

Бизни эркинликге джууукълашдырыр эсе уа деб,

Эркин къралдан эркин назму джазама.

Эркин назму – бюгюн олду меннге

Миллет кийим да, мухур да, байракъ да, орайда да.

Эркин сёз – Иги сёз – Керти сёз – Хакъ сёз

Келтирликди – умут этеме – бизни да Хорламгъа.

жүктеу/скачать 2.02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 53 54 55 56 57 58 59 60 ... 97