Лекция №1 Тақырыбы: Кіріспе. Өсімдіктер физиологиясы пәні және маңызы (1 сағат) Лекция жоспары
жүктеу/скачать 0.8 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Солардың ішінде тропизмдер (грекше tropos -бұрылу)деп аталатын түрі көбірек орын алады.
- Фототропизм.
| б). қосымша:
12.Папорков.М.А, Клинковская.Н.И. Милованова.Е.С.Учебно –опытная работа на пришкольном участке. М.1980 г. 13.Физиология и биохимия сельскохозяйственных растений (под ред. Третьякова.Н.Н).М. 2000 г. 14.Практикум по физиологии растений (под.ред. Иванова.В.Б.).М, 2001г. 15.Кенжеев.Қ. Өсімдіктер физиоллогиясының практикумы. Алматы. 1989ж. Лекция мақсаты: Өсімдіктің өсуіне байланысты қимыл-қозғалыстар мен таныстыру. Лекция мәтіні: Жер бетінде өсетін өсімдіктер өздерінің өте күрделі тереңдеп, жайылып өсетін тамыр жүйесімен топыраққа мықты бекініп , терең орналасады .Сондықтан , сырттай қарағанда тұтас өсімдік организмінің жылжу қабілеті жоқ деуге болады. Дегенмен, өсімдіктерде өсуіне байланысты толып жатқан қимыл-қозғалыстар өте көп кездеседі . Солардың ішінде тропизмдер (грекше tropos -бұрылу)деп аталатын түрі көбірек орын алады. Тропикалық реакциялар (қимылдар -бұрылулар) өсіп тұрған мүшелердің тітіркендіргіштердің (жарық, жердің магниттік тартыс күші,т.б. )бір жақты әсерінен өсуін өзгертуіне байланысты . Фототропизм. Жарықтың бір жақты әсерінен өскіндер, сабақтар , бұтақтар жарық түскен бағытқа қарап иіліп өседі . Бұл құбылыс фототропизм деп аталады. Мысалы, бөлмелерде терезе алдында өсірілген өсімдіктердің жарық түсетін жаққа бағытталып иіліп өсуі оң фототропизмге жатады. Дорзовентральды құрылымды (лат dorsum-арқасы,ventrum-іші), яғни іш жағы және сырт жағы деп бөлуге болатын мүшелерге диафототропизм тән. Бұл жағдайда жапырақ алақандары күн сәулесіне көлбеу (перпендикуляр) орналасады. Білік мүшелерде оң немесе теріс фототропизм байқалады. Көптеген өісдік тамырларының өсуін теріс фототропизмге жатқызады. Фототропикалық иілулер өсімдіктің немесе мүшесінің жарыққа қараған жағы мен одан қарсы бағыттағы жағының өсу қарқындылығының айырмашылығына байланысты. Мүшелердің жарық бағытына қарай иілуі көлеңке жағының созылып өсуінің қарқындылығынан байқалады. Жапырақтардың фототропикалық реакцияларының маңызы өте күшті. Себебі, олар осы қабілеттілігіне байланысты, қаншалықты көп болса да, бірін-бір көлеңкелемейтіндей болып, “күн сәулесін біркелкі пайдаланатын бағытпен ”, жапырақ нақышын пайда етіп орналасады. Фототропикалық иілу хлорофилден көрі сары пигменттерге – каротиноидтерге көбірек байланысты. жүктеу/скачать 0.8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|