Фотосинтетикалық белсендi радиацияны өсiмдiктердiң пайдалануын жақсарту үшiн

а) Өсiрiлетiн дақылдардың түрлерiн және сорттарын дұрыс таңдап алу қажет;

ә) Тұқым себу мөлшерiн дұрыс анықтап, өсiмдiк өсу кезеңiнде жарықпен қамтамасыз ету жағдайын ойластыру қажет;

б) Өсiмдiктi минералды тыңайтқыштармен, ылғалмен жеткiлiктi түрде қамтамасыз ету керек.

Күн энергиясы биосфера тiршiлiгiнiң негiзi және климат жағдайларының қалыптасуына негiзгi әсер ететiн фактор. Күн энергиясы арқасында атмосферада ауа массасы үздiксiз алмасып отырады, бұл атмосферадағы негiзгi газдар құрамының тұрақтылығын қамтамасыз етедi. Бұл жануарлар және өсiмдiк ағзалары үшiн маңызы өте зор. Күн радиациясының әсерiнен су қоймаларының бетiнен, топырақ және өсiмдiктерден көптеген мөлшерде су буланады. Мұхиттар мен теңiздерден буланған ылғалды (суды) жел дiң арқасында (көмегiмен) материктерге жеткiзiледi, бұл негiзгi танаптарды, бақтарды және ормандарды суландыратын жауын-шашын көзi болып табылады.

Күн радиациясы өсiмдiктер дiң химиялық құрамына әсер етедi. Мысалы, қант қызылшасы және жүзiмнiң қанттылығы, бидай дәнiндегi белок құрамы жарық күндер санымен тiкелей байланысты.

Күнбағыс, зығыр тұқымдарындағы май мөлшерiнiң көбеюiне күн радиациясының мөлшерi әсер етедi.

Таулы аудандардың оңтүстiк беткейлерiнде жылысүйгiш дақылдардан көп өнiм алуға болады. Осындай беткейлерде көкөнiс дақылдарын солтүстiк аймақтарда да өндiруге болады.

Күн радиациясының әсерi өсiмдiк зиян кестерiне тигiзетiн әсерi үлкен. Жоғарыда айтылғандай, күн радиациясының мөлшерi әр түрлi беткейлерде өзгерiп отырады. Оңтүстiк беткейде жылу мен жарық мол, ал солтүстiк беткейде бұл көрсеткiштер аз. Ауылшаруашылық өсiмдiктерiнiң зиян кестерi әр беткейде келтiретiн зияны әр түрлi. Мысалы: Хлебная полосатая блошка және гороховая плодожорка солтүстiк беткейлерде өсiмдiктерге келтiретiн зияны, оңтүстiк беткейлерге қарағанда 2-3 есе көп.

Жарық мөлшерiне байланысты зиян кестердi 3 түрге бөледi: күндiзгi (жарықсүйгiштер), кешкi және түнгi. Жарық мөлшерiнен басқа зиян кестерге күн радиациясының сапасы спектрлiк құрамы да әсер етедi. Спектрлiк құрамның сары-көк, көгiлдiр түрлерiне (цвет) жақсы ұшады, ал ультрокүлгiндiкте зиян кестер дiң белсендiлiгi арта түседi.

Күн радиациясының өсiмдiк зиян кестерi мен ауруларына әсерiн бiлу, солардың келтiретiн зияндығымен ертерек күрес шараларын ұйымдастыруға мүмкiншiлiк туғызады.