Қателіктерді тасымалдау формулаларының қолданылуы
Жағдай 1. Іздестіріп отырған функция түрі
мұндағы l — өсімше, иорташа квадраттық қателікпен өлшенген ml; а — тұрақты (қатесіз) өсімше.
Өлшенген өсімше теңдеуінің іздестіріп отырған функциясының жеке есептелуі
(4.9) формуласын қолданып, келесі теңдеуді аламыз
Жағдай 2. Іздестіріп отырған формула түрі
Жағдай 1 шартын ескере отырып.
Жеке есептеу шамасы
Осыдан (7.9) формуласын қолдана отырып алатынымыз
Жағдай 3. Іздестіріп отырған функция бірсызықты.
мұндағы аi — тұрақты коэффициенттер; li — орташа квадраттық қателіктер mi өсімшесі.
Жеке есептеулер у функциясынан li аргументімен төмендегідей есептеледі:
; ; ….. ;
fi мәнін қоя отырып және mi (4.9) формуласына қойып, алатынымыз:
Егер а1 = а2 = . . . = аn = 1, болса, онда сызықтық функцияның қателігінің түрі
Осыдан мынандай қортынды шығады: егер іздестіріп отырған функция қосынды немесе бірнеше тәуелсіз аргументтер айырмасы түрінде көрсетіледі, оның орташа қателігі әрқашан аргументтер қателігінің квадраттық қосындысының квадраттық түбіріне тең болады. Егер бұл кезде m1, =m2 =, … ,= mn=m, болса
Қателіктер жиынтығы сызықты түрде емес, аргументтер санының пропорциналды квадраттық түбіріне тең болады.
Жағдай 4. Іздеп отырған функция логариф болып табылады.
Жеке есептеу теңдеуі
мұндағы е = 2,718 ... — натурал логарифмдер негізі.
lg e= 0,4343 . . . , болғандықтан
Осыдан кейбір өсімшелердің қатысты қателіктерін алуға болатын теңдеу:
Бұл қатынас логарифмдік әдіс арқылы геодезиялық құрастыруларды өңдеу кезінде қолданылады.
Өлшенген өсімшелердің барлық функциясы
(4.9) өлшенген өсімшелер функциясының орташа квадраттық қателігі формуласымен жеке аргументтер қателігін ауыстырамыз
(4.11)
мұндағы рi — аргументтер салмағы; — салмақ бірлігінің қателігі. Осы формуладан кейінгі теңдеу:
Осыдан салмақ мәнінің кері салмағының функциясының өсімшелерін аламыз:
(4.12)
Сызықтық функция үшін y = а1l1 + а2l2 + . . . + аnln кері салмақтың мәні:
Соған байланысты а1 = а2 = . . . = аn = 1, онда функцияның кері салмағының қосындысы жеке аргументтер салмағының қосындысына тең болады:
Достарыңызбен бөлісу: |