Негізі: 1. 120-131, 214-218, 2.54-123.
Қосымша: 7. 138-152, 173-176
Бақылау сұрақтары:
1) Геодезиялық жүйелерді коррелатты тәсілмен теңестірудің мәні неде?
2) Триангуляция торында пайда болатын геометриялық шартты атаңдар?
3) Тәуелсіз шарттар саны неге тең болады?
4) Шартты теңдеулер санын қалай анықтайды?
5) Триангуляцияда шартты теңдеулер түрін ұалай орнатады?
6) Попов әдісімен полигонометриялық тордың теңдеуінің мәні неде?
Лекция № 12. ТЕҢЕСТІРУДІҢ ПАРАМЕТРЛІК ТӘСІЛІНІҢ ПРАКТИКАЛЫҚ ҚОЛДАНЛУЫ. Геодезиялық торларды параметрлік тәсілмен теңестіру ерекшеліктері. Шектен тыс өлшеулер сандарының геодезиялық торлар құру кезінде күрделі теңестірулердің кеші пайдалы практикалық әдісі болып, бұрын қарастырған геодезиялық торларды коррелаттар әдісі бойынша есептейді. Осындай қарапайым теңдеулердің қажеттті еспептеулеріне әкелетін торларда геометриялық шарттардың санынық қатынасы біршама үлкен. Бұл жағдайда өте қолайлы әдіс болып параметрлік әдіс табылады, ол барынша үшкен триангуляция және трилатерация геодезиялық торларын есептеу кезінде қолданылатын, бұрышты-сызықтық құрылыста, және де 3 және 4 класты күрделі триангуляция фигураларының теңестіруінде қолданылады.
Геодезиялық торларды параметрлік әдіспен еспетеу принцпі бастапқыда қарапайым теңестірулерде түзетулерін алып, міндетті түрде өлшенген өсімшелердің геодезиялық пункт координаталарына жақындаған есептермен орындалады. Осыдан кейін байланыстың параметрлік теңдеуін қолдана отырып, бағыттардың өлшенген өсімшесінің түзетулерін v есептейді.
Пландық геодезиялқ торларды теңестіру кезінде парамтрлік әдіс белгісіз өсімшелер негізінде анықталатын координаталар пункттерін таңдап, біріншіден жақындату мәндерін анықтап, ары қарай оған түзетулерін іздейді. Дегенмен осыған байланысты, параметрлік әдіспен теңестіру коррелатты тәрізді квадраттар қосындысы түзетуінің минимум шарты бойынша өлшенген өсімшелері ([pv2] = min), онда осы түзетулерді орнату үшін өлшенген өсімшелердің теңестіруге келетін, таңдалған параметрлерімен параметрлік түзетулерін табады.
Парамтерлік теңдеулермен түзетулерді есептеу кезінде қарапайым теңдеулер жүйесі алынады (2.23), мұнда таңдалған параметрлердің белгісіздері болып парамтрлердің жақындату мәндері алынады, демек шамамен алынған координаттары. Іздеп отырған мәндерді осы жағдайда анықталған координаттар түзетулерімен есептейді.
Теңестіру мәндері ретінде өлшенген бағыттар мен бұрыштар, азимуттар мен геодезиялық торлардң қабырғаларының ұзынедығы алынады.
Достарыңызбен бөлісу: |