Микроорганизмдер морфологиясы

Қазіргі кезде 10000 жуық бакте­рия түрі бар делінген, бірақ олар миллионнан да көп деп есептелінеді. Алғашқы рет бактерияларды оптикалық микроскоп арқылы көріп баяндаған 1676 жылы голландиялық Антоний ван Левенгук, ол оны «анималь­кулалар» деп атады. «Бактерия» атауын 1828 жылы қолданысқа енгізген Христиан Эренберг. 1970 жылдары «бактерия» термині прокариот сөзінің (ядросы жоқ жасуша) синонимі болып келді, бірақ 1977 жылы, молекулярлы биология негізіне сүйеніп, прока­риоттар архебактериялар мен эубактериялардан ажыратылды.

Нәтижесінде, арасындағы айырмашылықты көрсету үшін, олар археилар мен бактериялар болып өзгертілді. Бірақ қазірдің өзіне дейін бактерия сөзі прокариоттар деп түсініледі.

Бактерияларды микробиологияның «Бактериология» ғылымы зерттейді.

1. Микроорганизмдер жиынтығы мен систематиканың өзгешеліктері.

Систематика – микроорганизмдердің тегі мен биологиялық ұқсастықтарының таратылуы. Систематика микрорганизмердің, оның көрінісінің қырлы сипаттамасымен шұғылдануын, дәреженің растаттыруының, олардың арасында және олардың бірлестігінің туғандығының деңгейінің түрлі классификациялық бірліктер - таксондар.

микроорганизмдер атауы, сонымен қатар таксондердің берілгені;

жүйедегі организмдердің орнының анықтамасы;

экстраполяция, микроорга­низм белгілерінің анықтамасы, сол таксонға негізделгені.Басқа сөзбен айтқанда, систематиканың негізгі мақсаты - иденти­фицировать микроорганизм.

Микроорганизмдер систематикасы былай деп болжайды:

бізді қоршаған түрлі микроорганизмдер өзіне тән структураға ие; бұл стуктура иерархиалы негізде, яғни әр түрлі токсондар толықтай бір-біріне бағынышты. Таксономия – (грек. - сап, тәртіп, заң)  – бұл система мен классификацияға деген ұстанымдар мен тәжірибелерге үйрету. Таксондар – бұл біріңғай тәсілдермен біріккен және микроорганизмдер топтарының біріктірілуі.

Әрбір токсон белгілі бір токсон категориясында болуы керек. Бұл ұстаным заманауи ғылыми систематика дәстүрінің негізінде үлес қосқаны үшін швед ғалымы Карл Линнейдің атына - Линней иерархиясы деген атқа ие болды. Микроорганизмдеді топтастыру–бұл микроорганизмдерді ерекшеліктері мен ұқсастықтарына байланысты топтарға жіктеу. Микроорганизмдеді топтастыру микробиология бөліміндегі ең күрделісі болып табылады. Заманауи микроорганизмдерді топтастыру иреархиялық ұстаным бойынша жүргізіледі. Әр түрлі иерархиялық топтардың өзіне тән атаулары бар (жоғарыдан төмен қарай):патшалық, бөлім, топ, тәртіп, отбасылық, туыстық, түр. Әрбір кез келген микроорганизм осы 7 категория құрамына кіруі керек. Патшалық (лат. regnum) – Иерархия баспалдағының ғылыми топтастырылуы бойынша микроорганизмдердің ішіндегі токсондардың негізгісі. Тарихи деректемелерде тірі организмдерді бес патшалыққа бөледі: жануарлар; өсімдіктер; саңырауқұлақтар; бактериялар; вирустар.

1977 жылда бұлардын катарына тагы екі патшалық қосылған болатын: протисттер; археилер. 1998 жылда тағы біреуі енгізілді: хромисттер.

ДОМЕН	ПАТШАЛЫҚ
Эукариоттар	Жануарлар
	Саңырауқұлақтар
	Өсімдіктер
	Хромисттер(хлоропласты бар)
	Протисттер (ең жабайы)
Прокариоттар	Эубактериялар (бактериялар)
	Археилер (-экстремал бактериялар)

Бөлім (лат. dvisio) - микробиологияда бір жоғарғы дәрежелерден иерархияның таксондық категорияларының бөлімі топтан жоғары, патшалықтан төмен болады.Бөлімдердің атауы, басқа таксондардың атауы сияқты,тек бір ғана сөзден құралады

Отбасылықтардың атауы ереже бойынша жүргізіледі,яғни халықаралық кодекстегі бактериялар номенклатурасына қарай.Отбасылық атау туыстық атау негізінде болады, яғни –aceae стандартты жалғауы қолданылады.

Туыстық атьауы көбіне сөзден құралмайды, мысалға есімнен құралған Escherichia сөзі Эшерих ғалымның атына берілген. Туыстық атаудың негізі таксондардың отбасылық атауларына сәйкес болады.

Микроорганизмдерді топтастыруда ең маңызды да қйын мәселе түрде болып саналады. Түрге анықтама бермей топтастыру құруға болмайды.

Бактерияларда түр белгілер мен сәйкестіктерге байланысты тіршілік эволюциясының негізінде, өз алдына тарихи дамуында , тіршілік етудегі маңызына тікелей байланысты болып келеді.