Мәдениет формаларының көптүрлілігі белгілі өлшемге қарай жіктелед
- мазмұнына қарай: материалдық және рухани;
- географиялық мекен-жайына қарай: дүниежүзілік және региондық (батыс және шығыс);
- субъектісіне қарай: тұлғалық, бұқаралық, халықтық, топтық, элиталық;
- қоғамдық сананың түріне қарай: моральдық, эстетикалық, діни, ғылыми, философиялық, саяси, құқықтық;
- өнердің түріне қарай: музыка, сурет салу, би билеу, театр, кино, сәулет өнері т.б.;
- адам тіршілігінің саласына қарай: өндіріс мәдениеті, тұрмыс мәдениеті, демалу мәдениеті, спорт мәдениеті және т.б.
Ле́о Фробе́ниус (1873-1938)— неміс этнограф-африканист, археолог
Мәдениет кеңістігі мен уақыты
Мәдениет өзіне тән өздік кеңістігіне ие және уақытта дамиды.
Мәдениет кеңістігінің негізгі компоненттері: шын дүние кеңістігі, әлеумет кеңістігі, ақпараттық-таңбалы кеңістігі, интеллектуалдық кеңістігі
А.Кребер мәдени ареалды мәдениеттің белгілі түрі көрініс берген, географиялық жағынан шектелген кеңістік ретінде қарастырған.
Мәдениет құрылымы: материалдық және рухани мәдениет
Материалдық мәдениет - бұл адамның бүкіл материалдық- өндірістік әрекетінің саласы және оның нәтижелері – заттар, жасанды орта. Заттар адамның әртүрлі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін өндіріледі: киім, азық-түлік, баспана, әшекейлер, сәулет өнерінің ғимараттары, қару-жарақ
Рухани мәдениет - интеллектпен, эмоциялармен, сезімдермен байланысты ойлау әрекетінің нәтижелері: тіл, өнер, дін, ғылыми білім, білім беру жүйесі және бұқаралық ақпарат жүйесі
Субмәдениет
«Субмәдениет» (грек тілінен «суб» – «астында») – басымды дәстүрлі мәдениеттің құрамындағы кішігірім әлеуметтік топтың өздік, оқшауланған мәдени кеңістігі
Субмәдениетті қалптастырудың әлеуметтік негізі ретінде келесі әлеуметтік топтар шығады:
- жас шамасына қарай топтар
- діни қауымдастықтар
- этникалық құрылымдар
- формалды емес топтар
Достарыңызбен бөлісу: |
