Лекция тақырыбы: Қазақстанда Ресейдің әкімшілік-саяси жүйесінің енгізілуі (ХҮііі ғасырдың соңғы ширегі ХХ ғ. басы) Лекцияның оқыту нәтижелері


ж «Дала облыстарын басқару туралы» ереже 25 наурызда қабылданды



бет5/8
Дата09.01.2023
өлшемі48.97 Kb.
#468245
түріЛекция
1   2   3   4   5   6   7   8
лекция 6

1891 ж «Дала облыстарын басқару туралы» ереже 25 наурызда қабылданды.
1. Бұл Ереже бойынша Ақмола 5 уезден, орталығы Омбы.
Торғай облысы 4 уезден, орталығы Орынбор.
Семей облысы 5 уезден, Орал облысы 4 уезден тұрды.

  1. Бұл Ереже уезд бастықтарының міндеттері кеңейтілді. Енді олар мемлекет тапсырмаларын дұрыс орындамаған жергілікті халықтарды 7 кунге дейін қамауға алуға және 15 сом айыппұл салуға құқылы болды.

  2. Ережеде Сот құрлысындада елеулі өзгерістер жасалды. Көшпелі мен отырықшы халықты теңестіру туралы бабы нығайтылды.

  3. Ереже бойынша билер сотын жойып халық соты деген жалпылама атауды қолданды. Оның себебі Ислам шариғатын уағыздайтын билердің билігін шектеу болды.

  4. Халық сотын Жоғарғы сот қатаң қадағалады. Халық соты 3 жыл мерзімге сайланды. Олардың ұлтына, материалдық жағдайларына қарамады.

  5. Бұған қоса Орал қаласында бітістіруші судья қызметі ашылды.

  6. Соттың жұмысын уезд басшылығыда қадағалап отырған.

  7. Бұл ережеден кейін губернаторлардың қазақтарды «бағынбады» деген сылтауымен әскери сотқа өткізіп отырған.

  8. Қазақты отарға, халықты алым алынатын топқа айналдыру саясаты тузетулермен толықтырылды.

  9. Шаңырақ салығы 2 сом 75 тиыннан 4 сомға көтерілді.

  10. Алтай маңындағы көшпелі қазақтардан бұл салық 6 сом 50 тиынға дейін алынды.

  11. Егер шаңырақты жасырып қалған болса екі есе салық төледі.

  12. Ереженің 137 бабы бойынша үйжайлардан киіз үйден, жеркепелерден түтін салығы да алынып отырды.

  13. Шаңырақ санағы 3 жылда 1 рет жүргізілді.

  14. Салықты ауыл старшындары да жинап болыс басқарушыларына өткізді.

  15. Болыстардың саны халық санына, шаңырақ санына қарай өзгеріп отырған. Мысалы: Торғай обл. 1896 жылы 47 болыс, 70134 шаңырақ болды.

Қазақтардан алынатын салық ақшалай алынатын болды. Бұл Ресейде товар-ақша қатынасының дамуына байланысты едi. Ереже бойынша империялдық және халықтық деп аталатын екi сатылы сот жүйесi енгiзiлдi.


ХIХ ғасырдың алпысыншы, тоқсаныншы жылдарда патша үкiметiнiң Қазақстанда енгiзген реформалары Ресейдiң отаршылдық әрекетiн жүзеге асыруға қолайлы әкiмшiлiк жүйе қалыптастыру, Ресейде капиталистiк қатынастардың дамуына құқық тұрғысынан жағдай жасау мақсатына бағытталды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет