1886 жылы 2 маусымда «Түркістан өлкесін басқару туралы» Ереже ІІІ Александр бекітті.
1886 ж. Ереже негізгі өзегі Жер қорын толығымен мемлекеттік меншікке беру болды.
Бұл қазақтардың дәстүрлі мал шаруашылығына орасан нұқсан келтірді.
ХІХ ғ. Аяғында Сырдария мен Жетісу облыстарында статистикалық деректерге сүйенетін болсақ 15 млн бас мал болған.
253-бапта «жайылым жерге, топырақ, тас алуға» рұқсат бере отырып құнарлы жерлерді тездетіп тартып алуға тырысты.
Жаздық жайлауларға рұқсат етілгенімен қыстағы, күздегі, көктемдегі жайылым жерлер арендаға беріліп отырды.
Ереженің 276 бабында Сырдария облысында көшіп жүруге жер жайылымдары үшін Түркістан генерал-губернаторының рұқсаты талап етілді, ол бұл мәселені Дала генерал губернаторымен келісіп шешуі керек еді.
Оңтүстік аудандарда жерге жеке меншікті енгізудің қарастырған кезінде өкімет көшпелілердің өмірінің үш компонентіне – киіз үйден, малдан, даладан тұратын ерекшелігін ескермеді.
Жаңа ережеге сай Түркістан генерал губернаторы 3 облысқа (Сырдария, Ферғана, Самарқан, кейіннен Жетісу) Орталығы Ташкент болды.
Бұл ереже бойынша генерал-губернатордың билігі біршама күшейтілді. Облыстардың билігі әскери губернаторларға берілді.
Ереже бойынша генерал-губернаторлармен бір жағдай болса олардың орнына вице-губернаторлар, әскери губернаторлар атқарды.
Түркістан г-г 2 облысы Сырдария мен Жетісу Қазақстанға тікелей қатнасы болды. Сырдария 5 уезден: Әулиеата, Перовс, Қазалы, Шымкен, Ташкент. Жетісу облысы 6 уезден тұрды.
Ереженің отаршылдық бағыты САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНДЕ өзгертті. Ол 1867 ж. Уақытша ереже баптарын қайталады. Әңгіме әр түрлі міндеткерліктің көлемін көбейту жайында ғана болды.
141-бапта христиан нанымына қарсы, басқару тәртібіне, мемелкеттік міндеткерлікті өтеуге қарсы «бұратаналарды» жауапқа тарту белгіленді.
Достарыңызбен бөлісу: |
